nroff (seçenekler) (dosyalar) : Dökümanların istenilen biçimde hazırlanması amacıyla kullanılır. Her seyden önce dökümanların kaydedildigi bir dosyanın yaratılması gerekir.
Seçenekler :
-oliste : Sadece liste içinde belirtilen sayfaların dökülmesini sağlar.
-n : Dökümanın başlığında n. sayfaya kadar n- ise n. sayfadan dökümanın sonuna kadar olan tüm sayfaların bastırılmasını sağlar.
-nr : Sayfa numaralarının r den başlamasını sağlar.
-sn : Her n. sayfada döküm işleminin durdurulmasını sağlar. Bu sayede kağıt yerleştirme veya değiştirme işlemleri yapılabilecektir.
-rcn : c yazmaçınin(register) n e atanmasını sağlar.
-i : Dosya boşaltıldıktan sonra standart girişten okuma yapar.
-q : rd istekleri için esanli giriş-Çıkış modunu çağırır.
-Tterminal : Belirlenen terminalden Çıkışın alınmasını sağlar.
-w : Yazıcı mesgul ise beklenmesini sağlayacaktır.
-b : Yazıcı mesgul ise rapor eder.
-z : Sadece . tm tarafından ortaya çıkarılan msg leri basar.
-a : Kelimeler arasında eşit boşluklar bırakılmasını ve Satırların ayarlanmasını sağlar.

Nroff ile birlikte kullanılan alt komutlar :
Satır atlatma : Metin arasında istenilen yerlerde boş bir satır atlatılabilir. (. sp n) komutu kullanılır.
Metni ortalama : Metindeki ifadeleri ister bir kelime olsun isterse cümle olsun sayfa üzerinde otomatik olarak ortalanabilir. (. ce n) ile.
Soldan boşluk bırakmak : Metin içinde bazı satırların solunda boşluk bırakmak gerekebilir. Özellikle yeni paragraf boşlukları için tercih edilebilir (. ti n) komutu yardımı ile olur.
Satırların altını cizmek : Bir Satırın içerdiği tüm kelimelerin alti çizdirilebilir. (. ul n) kullanılır. Altı çizilecek kelimenin ayrı bir satıra kaydedilmesi ve (. ul) komutunu kullanmak gerek.
Satır genişliğinin belirlenmesi : (ll. ni) komutu aracılığıyla olmaktadır. ni satır genişliğini inch olarak belirtmektedir.
Sayfa genişliği : Sayfa boyunun 66 satır olduğu kabul edilir. (. pl n) komutu ile değiştirilebilir. n ile sayfanın boyu gösterilmektedir.
Satır boşlukları : Her satır arasında otomatik olarak bir boş satır olur. İstenildiği kadar boşluk yaratmak için (.ls n) komutu kullanılır.
Satır ayarlamaları : Metin içindeki ifadelerin satırı dolduracak biçimde yerleşmesi isteniyorsa(. fi) komutu kullanılır. Bu işlemin yapılmaması isteniyorsa(. nf) komutu kullanılır. Dosya olduğu gibi döktürülmesi amaçlanıyorsa (. fi) ve(. nf) komutları birlikte kullanılır.
Sol taraftaki boşluklar : Bastırılacak metnin sol tarafında istenildigi kadar boş yer bırakılabilir. (. po n)komutu kullanılır.
Sağ tarafa yanaştırmak : (. na) komutu kullanılır. Eski hale döndürmek için (. ad) komutu kullanılır.
Yazdırma işlemi : norff dosyaismi (dik cizgi)page nroff dosyaismi(dik cizgi)lpr
-ms makroları :
standart pragraflar : Birinci satır diğerlerine nazaran biraz daha içerden başlamaktadır. Bunu sağlamak için (. PP) kullanılır.
Soldan boşluga sahip paragraflar : (.lp) komutu kullanılır.
Sol vesağdan boşluga sahip paragraflar : (.QP) komutu kullanılır.
Ters standart paragraflar : (. PP)komutu ile standart paragraflar elde edilebiliyordu. bunun tam tersi (. XP) komutudur.
Sıradan başlıklar : Metin içindeki bazı bölümler basit başlıklar olarak tanımlanabilir. Bunu sağlamak için (. SH)
Numaralı başlıklar : (. NH)komutu kullanılır.
Sayfa kontrolu :
yeni sayfaların başlangıci : Metnin herhangi bir yerinden itibaren kalan kısımlarını yeni bir sayfadan başlatabiliriz. (. bp) komutu kullanılır.
Sayfa genişliğinin ayarlanması : (. pl ni) komutu ile olur.
Başlık ve dipnot boşluklarınin değiştirilmesi : (. nr HM ni) (. nr FM ni)
Başlık ve dipnotların yazdırılması :
. ds LH : Başlıkları sola dayalı yazar.
. ds CH : Başığın ortalanmasını sağlar.
. ds RH % : Başığın sağa yanaştırılmasını sağlar. %ile sayfa numarasının yazma pozisyonu gösterir.
. ds LF : Dipnot ifadesini sola dayalı yazar.
. ds CF : Dipnotu ortalar.
. ds RS : Dipnotusağa yanastırir.
Dökümanların kapakları ve dizin bölümlerinin hazırlanması
Kapak sayfasının tanıtımı : (. RP)komutu kullanılır.
Başlık : (. TL)komutu kullanılır.
Yazar isimleri : Eger birden fazla yazar ismi varsa (. AU) komutu kullanılır.
Yazarların çalıştikları kurumlar : (. AI) komutu kullanılır.
Döküman özeti : (. AB)komutu kullanılır. (. AE)özetin sonunu belirler.
Icindekiler tablosu : -ms komutları tercih edilir.
. XS n : Tablonun ilk Satırını tanımlar. n belirtilen konunun başladığı satırı belirler.
. XA n : Birinci satır dışında kalan diğer tüm konular ve sayfa numaralarını tanımlar.
. XA n m : Satırın belirli kolonlardan başlaması isteniyorsa, sol taraftan boşluk bırakılacaksa bu tanım yapılır.
. XE : Tablonun sona erdigini belirlemek üzere kullanılır.
. PX : Bu komut nroff a dökümanın bu bölümünün içindekiler tablosu olduğunu tanıtır.
Mektupların biçimlendırılmesi
. rd : Mektupların bazı bölümlerinin standart giriş ortamından tanıtılmasını sağlar.
. nx liste : Nroff komutunun biçimlendirme işlemine başlamasına neden olur. Mektupların gönderileceği tüm adreslerin okutulması ve herbiri için metnin düzenlenmesi sağlanır.
. ex : Nroff dan Çıkışı sağlar. Listeyi içeren dosyanın sonunda yer aldığı takdirde, döngünün kesilmesini sağlar.
Tabloların biçimlendirilmesi : tbl komutunundan yararlanılır.
. TS : Tablo tanımlarının metin içinde nerden başladığıni belirtir.
. TE : Tablo tanımlarının bitiş noktasını belirten komuttur. tab(+) bu işaret kolonların birbirinden ayrılmasını sağlar.
c : Tablo elamanının ortalanarak yazdırılır.
r : Belirtilen tablo elamanlarının sağa dayalı olarak yazdırılır.
l : Sola dayalı yazımı sağlar.
n. : Ondalık noktanın yerleştirilmesi amacıyla kullanılır.

Kabuk Proğramları

BOURNE kabuğunda çalışırken C kabuğuna geçme
csh
%_
komutunu bu şekilde kullanırız. C kabuğunun komutu kabul işareti % olarak değişmiştir. Sınırlandırılmış kabuk tanımı rsh komutu ile yapılabilir. Bu durumda kullanıcı UNIX komutlarını kullanma açısından oldukça sınırlandırılmış olur. Sınırlandırılmış kabukta dizinlerin değiştirilmesi, PATH değişkeninin yeniden belirlenmesi, tam yol tanımları ve > ile > > yonlendirme işlemleri kısıtlanmıştır.
Kabuk proğramlarınin yaratılması ve çalıştırılması
Kabuk proğramlarını vi editöru ile yazabiliriz. Proğram yazıldıktan sonra çalıştırmak için iki yoldan biri tercih edilebilir. Birincisi sh kabuk-proğramı(parametreler) biçiminde. Diğer yol ise bu dosyayı çalıştırılabilir dosya haline dönüştürmektir. Bir dosyayı çalıştırılabilir hal getirmek için chmod komutu ile izinlerini değiştirmek gerekiyordu. chmod a+x kabuk-dosyası komutu ile bu olanağı sağlayacaktır.
Örnek : Sistemde Kullanıcıların sayısını belirlemek üzere, $who(dik cizgi)wc -l komutu kullanılıyordu. Komutları bir kabuk dosyası içine atarak bu dosyaya yeni bir komut gibi çalıştırmak olasıdır. vi editörune $ vi say biçiminde girilerek Yukarıdaki komutlar kaydedilir. Çıktıktan sonra $sh say ile dosya çalıştırılır. Bir diğer yol chmod a+x say ile çalışabilir dosya elde edilir. Çalışmak için doğrudan doğruya dosyanın adını yazmak yeterlidir.
$say
Kısa kabuk dosyalarıni ilk kez yaratmak için vi yerine cat komutu da kullanılabilir.
$cat > say komutu bu şekilde yazıldıktan sonra return tuşuna basılarak bir alt satıra geçilir. Komutlar bu satırdan itibaren kaydedilir. İşlem tamamlandığında ctrl+d tuşlarına basılır.
$cat > say
Who(dik cizgi)wc -l
ctrl-d
$
Açıklama satırları
Bu satırlar # işareti ile başlamak zorundadır. Açıklama satırları program içine aşamalarını veya gerekli açıklamaları yerleştirmek ve belgeleme amacıyla kullanılır. Açıklama satırları proğram çalışırken herhangi bir işlem görmez.
z. Açıklamalar # işareti ile başlamak koşulu ile proğramın herhangi bir yerine yerleştirilebilir.
Aşağıdaki proğramda yer alan ilk iki satır işlem görmeyecektir.
$cat yoket
#yoket proğramı
#Bu proğram bazı dosyaların silinmesini sağlar
rm/usr/acct/muhasebe/geçici*
rm/usr/acct/personel/geçici*
$
Özel kabuk komutları
exec : Kabuk proğramları içinde yeni bir işlem yaratmaksızın komut çalıştırılabilir.
exec (argumanlar. . . ) biçiminde tanımlanır.
newgrp : Gruptanımıni değiştirmek üzere newgrp komutu kullanılır. newgrp (-) (grup) biçiminde kullanılır. Eger - seçeneği kullanılırsa grup başlangıçtaki haline dönüşür.
set : En basit sekliyle yani herhangi bir seçenek ile birlikte kullanılmadığı takdirde çevre değişkenlerini topluca görüntülemek amacıyla tercih edilir.
Seçenekleri şunlardır
-a : Export için değiştirilecek yada yaratılacak değişkenleri işaretler.
-f : Dosya adı türetimine son verir.
-v : Kabuk tarafından okunmakta olan Satırların görüntülenmesini sağlar.
-x : Komutların ve onların çalıştırılan argumanlarını görüntüler.
unset : Mevcut tüm cevre değişkenleri yok etmek amacıyla yararlanılır.
ulimit : Herhangi bir seçenek kullanılmadiginda veya -f seçeneği tercih edildiğinde kabuk ve onun yavru işlemi tarafından yaratılan dosyaların boyutlarına bir sınırlama getirmek üzere kullanılır. ulimit (-f) (n)
break : Kabuk proğramlarında kullanılan for, until veya while gibi komutların oluşturduğu döngülerden kurtulmak gerektiğinde bu komut kullanılır.
continue : Break komutunun ters işlemi continue ile gerçekleştirilir.
echo : Belirtilen ifadeleri görüntülemek üzere echo komutunundan yararlanılır.
echo (argumanlar) biçiminde tanımlanır. Aşağıdakiler kullanılabilir.
\\b geri boşluk
\\c yeni satıra başlamadan yazamaya devam eder. \\f yeni satır
\\r return tusu
\\t tab
\\
\\nn sıfırla başlaması gereken 1, 2 veya 3 haneli ASCII kodların 8 bit karakteri.
\\v dikey tab
exit : Kabuk proğramının herhangi bir yerinde proğramlardan çıkılması isteniyorsa exit komutundan yararlanılabilir. exit (n) biçiminde tanımlanır.
Kabuk proğramına Return kodunun geçirilmesi amacıylada kullanılabilir. Exit komutu bir kabuk proğramında doğru çalıştığı zaman 0 yanlış çalıştığı zaman sıfırdan farklı bir sayı üretmesine neden olur.
export : Bir komut yorumlayıcısından bir başkasına geçildiğinde, değişkenlerin değerlerinin de bu yorumlayıcıya aktarılması isteniyorsa export komutunudan yararlanmak gerekiyor.
read : Kabuk proğramlarında yer alan değişkenlere proğram dışından ve klavye yardımıyla bilgi atanmasını sağlamak üzere kullanılır.
readonly : Bir değişken okunduktan sonra artık yeni bir değer almaz. Sadece okunmak üzere cagrilabilir. readonly değişken. . biçiminde kullanılır.
return : Bir fonsiyonun belirlenen bir return koduyla çıkmasına neden olur return (n) biçiminde kullanılır. n arzu edilen bir return kodudur. Eğer belirtilmez se en son çalıştırılan komutun return durumunu görüntülenir.
shift : Konumsal parametreler bilindigi gibi $0 ile $9 arasında 10 adet idi. Bu komutu kullanarak ilk parametre gözardı edilerek numaralandırma yeniden yapılır. Böylece parametre sayısı bir artmış olur.
test : Bir ifadenin mantıksal değerini alacağı doğru veya yanlış durumlarına göre özellikle döngü komutlarını kontrol etmek üzere kullanılır. Test komutu ile birlikte koşulları belirtmek üzere kullanılabilecek argumanla aşağıdadır.
-r dosya : Belirlenen dosya mevcut ise ve Kullanıcı tarafından okunabilir durumda ise doğru.
-w dosya : Dosya mevcut ise ve Kullanıcı tarafından yazılabilir özelliklere sahip ise doğru
-x dosya : Dosya mevcut ise ve çalıştırılabilir durumda ise dosgru.
-s dosya : Dosya mevcut ve ici dolu ise doğru.
-d dosya : Eger dosya bir dizin ise doğru.
-f dosya : Mevcut dosya sıradan bir dosya ise doğru.
-p dosya : Dosya mevcut ise ve bir pipe(fifo) dosyası ise doğru.
-z dizgi : Dizginin uzunluğu sıfır ise doğru.
dizgi : Sozkonusu dizginin uzunluğu sıfırdan farklı ise doğru.
d1=d2 : d1 dizgisi ile d2 dizgisi birbirine özdeş ise doğru d1|=d2 Iki dizgi birbirine özdeş değilse doğru
d1 : Eger d1 dizgisi boş değilse doğru
n1 -eq n2 : n1 ve n2 tamsayıları cebrik olarak birbirine eşit ise doğru.
times : Kabuk proğramından çalıştırılan işlemlerin sistem zamanlarını görüntüler. Doğrudan times olarak kullanılabilir.
trap : Bir kabuk proğramındaki kesilmeleri denetim altına almak amacıyla trap komutu kullanılır. Trap arguman sinyal biçiminde tanımlanır. UNIX de çalıştırılan bir program uygun olmayan durumlarla karşılaşıldığında bunu sinyallar yardımıyla bildirir. Trap komutu bu sinyalleri yakala¤¤¤¤¤ proğramın denetlenmesine olanak tanır.
Sinyallerin bazıları aşağıda yer almaktadır.
01 Askı
02 Kesilmek
03 Çıkış
04 Uygunsuz talimat
09 Öldür
10 Tasit(bus) hatasi
12 Sistem çağrısı için uygunsuz arguman
14 alarm saati
15 Yazılım kesilme sinyalı
16 Kullanıcı tanımlı sinyal -1
17 Kullanıcı tanımlı sinyal -2
18 Yavru işlemin ölmesi
19 Elektirk kesilmesi.
wait : Kabuk proğramınin n numaralı yavru işleminin kesilmesine kadar bekletmek amacıyla kullanılabilir. wait (n) biçiminde tanımlanır.
expr : Kabuk proğramları içinde aritmetik işlemleri yapmak olasıdır. Hesaplama komutu olan expr ile aşağıdaki aritmetik işleçler tanımlanabilir. + Toplama - Çıkarma
bk cgi-bin ch01. txt ch02. txt dene dene~ frm. html index. html komutlar. html komutlar. txt nukleer pbl pbl. cgi pbl. cgi~ pbld. cgi pblf pblf. cgi pbl~ phyveri. idx prepara. html printenv simin test-cgi test. cgi Carpma / Bolme % Kalan
Kabuk proğramlarında kullanılan her aritmetik işlecin sağında ve solunda bir boş karakterin bulunması gerekir.
Koşullu ifadeler-if komutu:Kabuk proğramları içindeki komutlar istenirse belirli koşulların gercekleşmesi durumunda çalıştırılabilir. Bu denetimi sağlamak üzere if komutu kullanılabilir. If komutu
If koşul
then
komut-1
else
komut-2
fi
biçiminde tanımlanır. If komutu tek başına kullanılmaz. Bu komutla beraber then else ve fi gibi gibi sozcuklerde kullanılır.
Eger koşul doğru ise komut-1 i değil ise komut-2 yi çalıştıracaktır. If komutu içinde başka if komutu da kullanılır.
if . . .
then . . .
else
if . . .
then
. . .
else
if . . .
. . .
fi
fi
fi
Yukarıdaki ifadeyi şu şekide de yazabilir.
if . . .
then
. . .
elif . . .
then
. . .
elif. . .
. . .
fi
If komutu içinde yer alan koşul ifadeleri karşılaştırmaları yapmak amacıyla bazı isleçler içerebilir.
İsleç Anlamı
-eq Eşit
-ge Büyük ve eşit ( > = )
-gt Büyük ( > )
-le Eşit veya küçük ( < = )
-lt Küçük ( < )
Eşit değil ( | = )-a ve
-o veya
For Döngüsu : Bir liste içinde yer alan değerlerin herbiri için belirlenen komutları ardarda çalıştırmak üzere for komutunda yaralanılır. For komutu ile birlikte in do done gibi anahtar kelimeler kullanılır. for değişken
in liste
do
komutlar. . .
done
biçiminde kullanılır. For komutunun hemen ardında yer alan değişken liste de Sırayla aranır ve herbiri için do sözcüğünden sonra gelen komutlar çalıştırılır.
Değişken listesinin kullanılması her zaman gerekmeyebilir. in anahtar kelimesiyle birlikte bir liste tanımlanmadığı takdirde for komutunun hemen ardından gelen değişken ardışık sayılar türetir. Bu olanak sayesinde konusal parametrelerin kullanılması sağlanmış olur.
While döngüsu : Bo komutun oluşturduğu döngüden son komutun durumuna göre çıkılabilir.
while komutlar
do
komutlar
done
while komutunu takip eden komutun Çıkış kodu while tarafından test edilir Çıkış kodu sıfır değerini aldiginda do-done arasındaki komutlar çalıştırılır. Aksi takdirde döngüye son verir.
Until Döngüsu : Döngüye son verme işlemi bir koşula bağlanmak isteniyorsa until komutu tercih edilir.
until komut
do
komutlar
done
biçiminde tanımlanır.
Koşullu yapi-case komutu
Kabuk proğramları içinde belirli seçeneklere göre dallanmalara gidilecek ise case komutundan yararlanılabilir.
case değişken
in
seçenek 1)
komut satırı 1
komut satırı 2
. . .
son komut satırı
;;
seçenek 2)
komut satırı 1
komut satırı 2
. . .
son komut satırı
;;
.
.
.
*)
komut satırı 1
komut satırı 2
. . .
son komut satırı
;;
esac
biçiminde kullanılır.

Her seçeneğin son komutu ardından ;; işareti gelmelidir. Belirlenen seçenekler dışındakiler *) ile tanımlanmıştır.
uuname (seçenekler):Ana sistemin ismini öğrenmek üzere bu komut kullanılır
. Bu komut ile sisteme tanıtılmış karşı sistemlerin listesinide elde etmek olasıdır. Eger seçenek kullanılmazsa sisteme tanıtılmış ve uucp komutuyla birlikte kullanılabilecek tüm sistem isimlerini listeler.
Seçenekler :
-c : Cu komutuyla birlikte kullanılabilecek sistemlerin tümünü listelemek amacıyla bu seçenek kullanılır.
-l : Ana sistemin ismini görüntüler.
Dosyaların Karşı Sisteme Kopyalanması-uucp Komutu
uucp (seçenekler) kaynak-dosyalar hedef-dosyalar
İki bilgisayar arasında dosya transferi yanısıra karşı sistemde belirli bir komutun veya proğramın çalıştırılabilmesi ve bu sistemlere istenildi ginde mesaj gönderilebilmesini sağlar. UUCP proğramları toplu işem biçiminde ve geri planda çalışırlar. Komutlar yazılır yazılmaz hemen işlem görmeyerek spool dizini içine yerleştirilir daha sonra sırası gel dikçe işlem görmeye başlar. Her kullanıldığında bir iş numarası türetir. Daha sonra uustat komutuyla işlemlerin izlenmesi amacıyla kullanılabilir uucp (seçenekler) kaynak-dosyalar hedef-dosyalar Kaynak dosyalar ana sistemden karşı sisteme hedef dosyalar biçiminde ta sınacak dosyalardır. Eger kopyalanacak dosya uucp komutunun kullanıldığı dizin içinde ise yol tanımını belirtmeye gerek yoktur. Yoksa tam yol tanımının verilmesi gerekiyor.
Hedef dosya tanımları aşağıda belirtilen biçimlerden birine uymalıdır. sistem-adi|yol-tanımı sistem-adi| Kullanıcı-adi(/dizin/dosya-adi)
sistem-adi|/Kullanıcı-adi(/dizin/dosya_adi)

Eğer birden fazla sistem ile ilgileniliyorsa bu kez
sistem_adi|sistem-adi|. . . |sistem-adi|yol-tanımı
tanımları yapılabilir.
Seçenekler
-d : Kopyalama işlemi esnasında gerekli tüm dizinleri yaratır.
-f : Ara dizinlerin yaratılmasına izin vermez.
-c : Ana sistemdeki dosyayı karşı sisteme kopyalama esnasında spool dizinine atılmamasını sağlar.
-C : Kopyalanacak dosyaların transfer edilmek üzere bir kopyasını oluşturarak spool dizinine atılmasını sağlar.
-mdosyaKopyalama işlemi tamamlandığında, belirtilen dosya içine işlemin durumunu belirten bir mesajin kaydedilmesini sağlar. Eğer dosya ismi belirtilmezse msg Kullanıcının mbox dosyasına kaydedilir.
-nuser : Karşı sistem üzerindeki Kullanıcıya bilgi verir.
-esistem : Karşı sistemde çalışmak üzere uucp komutu gönderir. Bu seçenek karşı sistem /usr/lib/uucp/uuxqt tarafından çalıştırılacak uucp komutlarına izin veriyorsa basarili olabilir.
-r : Kopyalama işlemini spool daki iş kuyruğuna atar, fakat yapılmamasını sağlar. Bu seçenek kullanılmadığı takdirde uucp komutu her kullanıldığında dosya transfer işlemi başlatır.
-j : Yapılan işlemin iş tanımlarını ekrana listeler. uustat komutu ile durum araştırmasında veya sona eren bir işlemin bulunmasında kullanılır.
uucp Bilgi Dosyalarıni görüntülemek-uulog komutu
Uucp komutunun çalışması sonuçunda yapılan işlemler hakkında /usr/spool/uucp/LOGFILE dosyası içine bilgiler kaydedilir. Bu bilgilere ulaşabilmek amacıyla uulog komutundan yararlanılır.
uulog (seçenekler)
Seçenekler
-ssistem : Belirli bir karşı sistem hakkında bazı bilgilerin görüntülenmesini sağlar. Sistem adı verilmezse tüm karşı sistemler hakkında bilgi verir.
-uKullanıcı : Ana sistemde belirli bir Kullanıcının veri transferi konusun da yaptığı çalışmalar hakkında bilgi sağlar. Kullanıcı adı belirtilmezse tüm Kullanıcılara ilişkin bilgiler görüntülenir.
Durum raporlarınin elde edilmesi-uustat komutu
uustat (seçenekler)
Uucp komutunun kullanılması ardından gerektığinde işlemin durumunu görüntülemek veya kullanılan komutları iptal etmek üzere uustat kullanılır.
Seçenekler
-jis-no : numarası belirlenen uucp işlemiyle ilgili bilgi sağlar.
-kis-no : Belirtilen işin iptal edilmesine neden olur. İptal edilmek istenilen işlem o Kullanıcıya ait olmalıdır. Başka Kullanıcının yarattığı bir uucp işlemini ancak kendisi iptal edebilir. Sistem yöneticisi tüm işlemleri kesmek yetkisine sahiptir.
-csaat : Belirlenen saatten önce yaratılan işlemleri silmek amacıyla kullanılır. uucp Kullanıcı ve sistem yönetici tarafından kullanılır.
-uKullanıcı : Seçenekle birlikte belirtilen Kullanıcının uucp işlemleri hakkında bilgi sağlar.
-ssistem : Ismi verilen karşı sistem hakkında uucp durum raporunun görüntü
-osaat : Belirtilen saatten önce yaratılan uucp isteklerinin tümünü listeler.
-mmakina : Belirtilen makinanin erisilebilirlik durumunu rapor eder.
O : Uucp durumlarıni sekizlik kodlarla listelemek amacıyla kullanılır.
-q : Karşı sistemlerin durumu hakkında bilgi edinmek için kullanılır.

Tüm Kullanıcılara açık dosyaların kopyalanması-uuto komutu
uuto (seçenekler) kaynak-dosyalar hedef-dosyalar
Uucp komutu ile benzer işlemleri yapmak ve özellikle herkesin kullanabileceği dosyaları kopyalamak üzere yararlanılır. Ana sistemdeki dosyalar karşı sisteme kopyalanabilir.
Ana sistemde yer alan ve kopyalanacak dosyalar kaynak dosya olarak tanımlanabilir.
Sistem-adı|Kullanıcı
Seçenekler
-p : Kaynak dosyayı karşı sisteme aktarmadan önce spool dizinine kopyalanmasını sağlar.
-m : Kopyalama işlemi tamamlandığında kopyalama işlemini yapan Kullanıcıya bir msg gönderir. Mail komutu ile ulaşılabilir.
Dosyalar karşı sistemdeki PUBDIR dizinine gönderilir. Uuto ile gönderilen dosyanın alınması-Uupick komutu
Dosyayı public dizisinden çekip almak gerekmektedir. Bu amaçla uupick komutu kullanılır.
uupick(-ssistem) Sistem adı -s seçeneği ile tanımlanabilir.
Karşı sistemde komut çalıştırma-uux komutu
uux (seçenekler) komut-ifadesi
Seçenekler
- : Komutun standart girişten kaydeder.
-n : Kullanıcıya mesaj gönder.
-mdosya : Durum raporu belirlenen dosya içine kaydedilir.
-j : Is numaralarınin ekranan listelenmesi amacı ile kullanılır. Uux komutu karşı sistemde bir komut çalıştırmak için kullanılır. Etkileşimli bağlanti-cu komutu
Cu komutu ana sistemdeki Kullanıcıyı karşı sitemin bir Kullanıcısı haline getirir. Cu komutu ile dosya transferi yapılır ama sadece ASCII olur.
cu (seçenekler) telefon-no \\ sistem-adı
Seçenekler
-shiz : Bilgi iletişim hızı tanımlanır. 1200 2400 4800 ve 9600 dir.
-lhat : Iletisim hattı olarak kullanılacak cihazın adını belirler.
-d : Msglerin ekranda listelenmesini sağlar.
-m : Modem kontrolune sahip hatti direkt hat olarak düzenler. Cu komutu ile karşı sisteme ait modemin bağlı olduğu telefon numarası yada sistemin adı kullanılmalıdır. Telefon numarası içinde yer alan = işareti ikini çevir sesini - işareti ise dört saniyelik gecikmeleri simgeler.
/usr/lib/uucp/L.sys dosyasının içinde tanımlanırsa bundan sonra sadece sistem adını kullanmak yeterli olacaktır.
Sistemin uzak bir terminale bağlanması-ct komutu

Ct komutu modem aracılığı ile ana sisteme uzak bir terminalle bağlanabilir.

ct (seçenekler) telefon-numarası..
-h : Ct komutu normal olarak kullanılan hattı askıya alır ve bu hat gelen çagrılara yanıt verir. -h seçeneği ct komutunun terminalin bağlandığı bilgisayarla bağlantısının kesilmeyecegini belirtmektedir.
-wn : Ct komutu /usr/lib/uucp/L-devices dosyasının herbir satırını uygun bir hat buluncaya kadar tarar.
-shızı : Veri iletisim hızı tanıtılır.
/etc/mount bağlı dosya sistemlerinin isimleri görüntülenir. mount/dev/ds005/usr
Yaratılan /dev/ds005 dosya sistemini /usr dizinine bağlamak. Dosya sisteminin UNIX den ayrılması-/etc/umount komutu /etc/umount dosya sistemi

Bağlı bir sistemin /etc/umount komutu ile ayrılırken girdi/çıktı işlemlerinin tamamlanmış olması gerekmektedir. Bunu sağlamak için sync komutu çalıştırılarak süper bloğun güncelleştirilmesi sağlanır. Ardından /etc/umount komutu çalıştırılabilir. İşlem yapılmadan önce bu dosya sisteminin dışına cd komutu ile çıkmak gerektiğidir.
Dosya sisteminin içeriğini görme k-/etc/ff komutu
Özellikle belirli bir dosya sisteminin yedeklenmesi esnasında kullanılır.

/etc/ff (seçenekler) dosya sistemi
Seçenekler
-i : Herbir yol tanımından sonra i-düğümlerinin görüntülenmemesini sağlar.
-l : Çoklu link edilen tüm yol tanımlarının bir listesini üretir.
-p onek : Yol tanımlarınin önüne hangi onekin geleceğini belirler.
-s : Yoltanımı ardından dosyanın boyutu bayt cinsinden yer alır.
-u : Yoltanımı ardindan dosyaların sahiplerinin adı görüntülenir.
-a n : Son n gün içinde ulaşılan dosyaların listesini görüntüler.
-m n : Son n gün içinde değiştirilen dosyaları belirler.
-c n : Son n gün içinde değişiklige uğrayan i-düğümlerini görüntüler. dosya:Belirlenen dosyadan daha sık değişikliğe uğrayan dosyaları belirler.
-i liste : Sadece i-düğümleri listede yer alan dosyaları görüntüler.
Dosya sistemini etiketlemek-/etc/labelit komutu:
/etc/labelit dosya sistemi (etiket bölüm adi (-n))
Bir dosya sistemini özellikle yedekleme işlemlerinde kullanılmak üzere isimlendirmek veya bir başka deyişle etiketlendirmek için kullanılır. Dosya isimlerinin bulunması-/etc/ncheck komutu Bir dosyanın i-düğümu biliniyorsa bunun yardımıyla dosya adını öğrenmek olasıdır.
/etc/ncheck (-i düğüm ) (dosya-sistemi)
Dosya sisteminin denetlenmesi-fsck komutu
fsck (seçenekler) (dosya sistemi)
Seçenekler
-y : Komutun çalıştırılması esnasında tüm sorulara evet yanıtının verileceğgini varsayar.
-n : Benzer biçimde /etc/fsck komutunun çalıştırılması esnasında tüm sorulara hayır yanıtının verilmesini sağlar.
-SX : Mevcut serbest listeyi gozönüne alma¤¤¤¤¤ bir yenisinin koşulsuz olarak oluşturulmasını ve dosya sistemine ait süper bloğa kaydedilmesini sağlar.
SX : Bu kez serbest listenin koşullu olarak yaratılmasını sağlar.
-tdosya : Eger /etc/fsck kullandığı tabloları tutabilmek için yeterli bellek bulamaz ise -t seçeneği ile belirlenen dosyayı kullanabilir.
-q : /etc/fsck msgnin görüntülenmemesini sağlar.
-D : Dizilerde kotu blokları belirler.
-f : Komutun hızlı çalışmasını sağlar.
İnit İşlemi
Sistemin açılış düğmesine bastıktan sonra init işlemi başlar. Bu işlem açılış esnasında izlenecek adımları /etc/inittab dosyasından okur ve herbirini yerine getirmeye çalışır.
/etc/init (0123456sq)
0 ile 6 arasındaki rakamlar hangi çalışma düzeyine geçileceğini göstermektedir. S ve s tek Kullanıcı duruma geçmeyi sağlar. q ise /etc/inittab dosyasında bir değişiklik yapıldığında init komutunun bu dosyayı yeniden okumasını sağlar.
Cron işlemi ve /etc/crontab dosyası
/etc/rc dosyası içinde cron işlemi başlar. Bu proğram belirli zamanlarda istenilen komutların çalıştırlımasına olanak sağlar. cron işlemi her dakikada bir otomatik olarak çalışarak /usr/lib/crontab dosyasında tanımlanmış işlemleri yerine getirir.
Parola dosyası : /etc/passwd
UNIX Kullanıcıları ve parolaları /etc/passwd dosyası tüm Kullanıcılar tarafından okunabilir fakat sadece sistem yöneticisi tarafından değiştirilebilir. Parola dosyası bir metin dosyası olduğu için vi editörunu kullanmak suretiyle üzerinde değişiklik yapılabilir.
Grup dosyası : /etc/group dosyası:
Kullanıcılar belirli bir gruplar içine dahil edilirler. Bu gruplar /etc/group dosyası içinde tanımlanır. Her bir satırı şu düzendedir.
grup ismi
sifrelendırılmış parola
grup numarası
gruba dahil Kullanıcı listesi.
Vi editöru ile grup dosyası görülebilir.
Grup dosyasının denetlenemesi : /etc/grpck komutu:
Kullanıcı ekleme /çıkarma
Kullanıcı /etc/group dosyasına eklenir.
/etc/passwd dosyasında tanımları yapılır.
Bu Kullanıcı için bir çalışma dizini yaratılır.
Yapılan tanımların doğruluğu denetlenir.
Kullanıcı çıkarma
/etc/passwd dosyasından ilgili satır silinir.
/etc/group dosyasındaki tanımı silinir.
rm -r dizinin adi ile diziden silinir.
Denetlemek için /etc/pwck ve /etc/grpck komutlarından yararlanılır.
Özel dosyalar
Özel dosyalar /dev dizisi içinde yer alır.
Boş disk alanlarınin belirlenmesi : df (seçenekler) (dosya sistemi)
Seçenekler
-t : Her dosyalama sisteminin boş alanlarının yanı sıra toplam alanı ve i-durumlarını görüntüler.
-f : Dosya sisteminin boş alanlarını i-noktalarını vermeden ve topla¤¤¤¤¤ görüntüler. Diğerlerine göre daha yavaş çalışır.
Diskin kullanımı-du komutu du (seçenekler) (isimler)
Diskin kullanımı hakkında özet bilgi sağlamak amacıyla kullanılır.
Seçenekler
-a : Her bir dosya için disk kullanım miktarıni listeler
-s : Genel toplamların elde edilmesine olanak tanır.
-r : Du komutu okuyamadığı yada açamadığı dizinler karşısında hareketsizdir. Eğer bu durumların msg bildirilmesi isteniyorsa -r seçeneği kullanılır.

Sistemde kimler çalışıyor? : who (seçenekler) (dosya)
Seçenekler
-u : O anda sisteme bağlanmış Kullanıcıları listeler. Şu kolonlar yer alır.
name: : Kullanıcının bağlantı adı.
line : /dev dizininde tanımlanan cihaz.
time : Kullanıcının sisteme bağlandığı andan itibaren geçen süre Eger o an da işlem yapılıyorsa . işareti görüntülenir.
pid : Kullanıcı kabuğunun işlem numarası.
comments : /etc/inittab dosyasında bu hatla ilgili açıklama varsa görüntüler.
-l : Sistemde tanımlı fakat açılmamış terminalleri listeler.
-H : Ekrana yazdırılan kolon başlıklarının da görüntüler.
-q : Kullanıcı isimlerinin listesini verir.
-p : Aktif durumda olan init tarafından yaratılmış işlemleri görüntüler.
-d : Bitmiş ve init tarafından yeniden çalıştırılmayacak işlemleri listeler.
-b : Sistemin en son açılış tarhi ve zamanını verir.
-r : İnit işleminin o andaki çalışma düzeyi hakkında bilgi sağlar.
-t : Sistem saatinin yönetici tarafından en son ne zaman değiştirildiğini görüntüler.
-s : İsim, hat ve zaman alanlarıni listeler.
Whodo komutu
Sistemde kimlerin çalıştığını ve hangi işlemler yaptığıni belirlemek için /etc/whodo komutu kullanılır.
Dosyaları kimler kullanıyor? /etc/fuser komutu
Belirlenen dosyaların kimler tarafından kullanıldığını ve işlem numaralarını listelemek üzere /etc/suser komutu kullanılır.
/etc/fuser (seçenekler) dosyalar
Seçenekler
-k : Belirlenen dosyayı kullanılan işlemler SIGKILL sinyali göndermek suretiyle durdurulur.
-u : İşlem numaralarıyla birlikte Kullanıcı isimlerinin görüntülenmesine olanak sağlar.
Tüm işlemlerin öldürülmesi /etc/killall komutu:
/etc/killall (sinyal)
Wall komutu : Server’a Bağlı Sistemdeki Tüm Bilgisayarlara Mesaj Gönderir.
# wall mesaj
Örnek: # wall Sistemimizde bakım vardır.
Geçici Süre için kullanıcı hesabını kilitleme :
# passwd - l kullanıcıadı Kilitlenir.
# passwd kullanıcıadı Tekrar kullanıma açılır.
Unixte Sistem Tarihini ve Saatini Değiştirmek:
# DATE AAGGSSDDYYYY (DATE 080909052006)
AA=Ay,GG=Gün,SS=Saat, DD=Dakika ,YYYY=Yıl

alıntıdır..