Türk Dilleri
Afşarca
Afşarca (Efşar Lehçesi, Afşar Dili veya Afşar Türki) Türk dillerinin Oğuz grubuna dahildir.
İranda 29000, Afganistanda 5000 kişi bu dili anadili olarak kullandığını belirtmiştir. Hatta Afşarca , Afşari Hanedanlığı sırasında İranda Resmi Dil olarakta kullanılmıştır. Irandaki Afşarlar 2003 ten beri Kuzey Azerbaycancanın modern Latin Alfabesini kullanmaktadırlar.
Afşariler (1736-1796) İranda hüküm sürmüş bir hanedanlıktır.Afşar olan Nadir Şahla (1736-1747) başlayan Afşari Hanedanlığı Nadir Şah`in torunu Şah Ruh (1748-1796) ile son bulmuştur.Sünni olan Afşariler İranda çoğunluğu oluşturan Şiilerle barış ve uzlaşma kurmayı deneselerde bu çabaları 1747 de Nadir Şah`ın öldürülmesiyle son bulmuştur.Afşarilerden sonra İranda hakimiyet gene bir Türkmen olan Kacar`lara geçmiştir. Kacar (Kızılbaş) Hanedanlığı da İranda 1793`ten 1925`e kadar sürmüştür.
Altay Türkçesi
Sibirya Türk lehçelerinden birisidir. Altay dağ silsilesi üzerinde ve doğu Sibirya'daki Kemerova bölgesinde konuşulur. Kuzey ve güney Altayca diye iki ağzı vardır. Kuzey Altayca Kırgız Türkçesine, Güney Altayca ise Uygur Türkçesine benzer. Altay Türkçesi yaklaşık 50 bin konuşura sahiptir.
Argu grubu
Türk dillerinin bir koludur. Bu grubun günümüzde tek temsilcisi olarak 42.000 kişi tarafından konuşulan Halaçça kalmışdır.
Ayni Dili
Ayni dili göçmen bir Türk halkı olan Ayniler tarafından konuşulur. Bu halk batı Çin'de yaşar. Karışık bir dildir. Bir Türk dili olduğunun ispatı olarak grameri Türkçedir, ancak kelime haznesi çoğunlukla Farsî sözcüklerden oluşur. 6.570 konuşanı olduğu bilinmektedir.
Azerice
Azerice ya Azerbaycan Türkçesi ya da Azerbaycan'da 8 milyon, İran'da ise 25 milyon kişi tarafından konuşulan Türk dilinin Oğuz (Batı) lehçelerinden biri olan Azeri Türkçesi, Azerbaycan'ın resmi dilidir. Iraklı Türkmenler'in ve Kars ve çevresinde yaşayan Terekeme ve Karapapak adıyla bilinen grupların dili de Azerbaycan Türkçesine benzer.
|