Karayca

Türk dillerinin kıpçak öbeğine ait bir dil. Tatarcaya yakın bir dildir.


20'nci yüzyılda hala Litvanya`da Trakai ve Panevėžys bölgelerinde, Ukrayna`nın Luck ve Halicz bölgelerinde ve Kırım`da bu dili konuşanlar olmuşdur. Türkiye ve İsrailde hala bu dili konuşanlara rastlamak mümkündür.

Son Sovyetler birliği döneminde yapılan nüfus sayımında, sadece 2.602 kişi kalmış olduğu anlaşılan Karay halkından ancak 503 kişi Karaycayı ana dil olarak kullandığını ; 52 kişi ikinci dil olarak konuştuğunu belirtmişdir.

Günümüzde bu dilin ancak iki lehçesi kalmışdır: Trakay ve Galit.

Orta çağdan beri önemli bir Edebiyat dili olan Karayca , ibrani alfabesi ile yazılmış bir çok mektuplarda raslanmaktadır. Örnek olarak 10. yy`da İspanya`daki bir hahamlık okulu öğrencisinin memleketi Varşova`ya yazdığı mektuplar saf Karayca `nın en güzel örneklerindendir. Dilin konuşucuları, 8'nci yüzyılda Musevilikten gelişmiş olan Karalar cemaatine aittiler. Günümüzde Baltık Denizi`nin güneydoğusu , Doğu Avrupa, Türkiye ve İsrailde hala bu inanca ait olanlara rastlanabilmektedir.

20'nci yüzyılın ilk yarısında dini içerikli olmayan Karayca yazılarda yazılmıştır: örneğin Varşova`da yayınlanan karaim aivazy(?) adlı dergi. Ancak bugün bu dil artık yok olmak üzeredir. Litvanya`nın başkenti Vilnius , diğer şehirleri Trakai ve Panevėžys(Ponewiesch) de hala Karayca konuşabilen insanlar vardır. Litvanya`da bugün toplam 267 kişidir. Ancak artık bulunabilen yazılı kaynaklar sadece dinsel içeriklidir.