Karaçay Balkarcası

Kuzey Kafkasya'da yaşayan Karaçaylar ve Balkarların konuştukları dilin ortak adı. Türk Lehçelerinin Kıpçak öbeğine bağlı olan bu Lehçeler eskiden Karaçayca ve Balkarca olarak ikiye ayrılmış ve sonradan bir dil olduğu kanısına varılıp Karaçay Balkarcası adı verilmiştir.

Karaçayca

Kuzey Kafkasya'da yaşayan Karaçayların konuştuğu dil. Türk dillerinin Kıpçak öbeğine bağlıdır. Birbirine yakınılğı dolayısıyla Karaçayca ve Balkarca Karaçay-Balkarca olarak da adlandırılır.

Kazak Türkçesi veya Kazakça

Kıpçak öbeğine ait, Kazakistan'da konuşulan Türk Lehçesdir. Kırgız Türkçesine yakındır.

Dünya'da 12 milyon kişi tarafından, Kazakistan'da da 10 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır.

Özellikleri: Türkçe asıllı kelimelerde; baştaki y'ler j'ye (yok>joq, yıl>jıl, yay>jay), ç'ler ş'ye (ağaç>ağaş, aç>aş), ş'ler s'ye (aş>as, boş>bos, baş>bas) dönüşmüştür. Eklerde de aynı değişme olur: Qazaqşa (Kazakça)... Yabancı asıllı kelimelerde bu değişmeler görülmez: şükir (şükür). Kazakça bir sözcük birleşik ya da alıntı bir sözcük değilse ikinci heceden sonra yuvarlak ünlü barındırmaz ve bu uyumu bazı alıntı kelimelere uydurmuştur.

Aslında j harfi ile yazılan Türkçe sözcükler aslında c olarak okunmaktadır (Bazı kuzey ağızları hariç). Jasaymız (yapıyoruz,yapacağız)- Casaymız (okunuş)

Ayrıca konuşma dilinde ilk hecede ö ve ü gelirse ikinci ve üçüncü hecelerde de gelebilir. Bu yazıda olmaz.

Örnek: Körgende (yazılış) - Körgöndö (okunuş) "gördüğünde"

Kazakçanın eski şekilleri 24 harfli Orhun yazısı ile yazılmıştır. Günümüzde ise Kazakça bazı ilave harfler kullanılarak Latin alfabesi, Kiril alfabesi ve Arap alfabesi ile yazılabilmektedir.