Son yıllara kadar tartışmalar içinde olan konu uzun süreli izlem verilerinin de belirmesi ile artık genel bir kabul görmüştür. Doğumlar her ay hızlı bir değişim içinde olan vücudun sorunları süt verme gibi kadınlar için normal fakat yorucu fonksiyonların sonunda doğa onlara ödül olarak hormon tedavisi ile daha konforlu sağlıklı bir yaşam sunmaktadır.
Hormon yerine koyma tedavisi’nin (HRT) iki ana amacı vardır ;
Östrojen eksikliğine bağlı semptomları gidermek
Osteoporoz ve kardiovasküler hastalıklardaki risk artışını önlemek
HRT yakınmaların önlenmesi bulguların iyileştirilmesi ve kemik mineral kaybı ile kalp-damar sistemi hastalıklarının engellenmesi yanında menopozda cinsel işlev bozukluklarının tedavisi açısından da önemlidir.HRT ürogenital dokular üzerinde faydalı etkisinin olmasının yanında şikayetleri azaltması ve uykuyu düzenlemesinin dolaylı bir sonucu olarak kişinin ruhsal durumunu da düzeltir. Cinsel istekte azalma şikayeti varsa ve diğer faktörlerin etkisinin olmadığı görülüyorsa HRT’ye androjen eklenmesi düşünülmelidir. Androjenlerin cinsel isteği arttırdığı gösterilmiştir.
HRT’nin gereksinimlere göre değişik ilaçları ve uygulama yolları vardır ancak esas östrojen hormonunu yerine koymaktır. Rahmi operasyonla alınmamışlarda doğayı taklit ederek progesteron ile birlikte verilir. Östrojen hormonu çok düşük kan seviyesini ancak adetin hemen başındaki en az seviyede tutacak dozlarda verilir. Çünkü bu doz yukarıda sayılan yakınmaların hemen tümünün azalmasını veya yok olmasını sağlar. Hormon tedavisi için hiçbir zaman geç değildir. Tedaviye başlamadan önce hekim muayenesi ve onun tanzim edeceği gerekli test ve incelemeler yapılmalı ve hekim tavsiyesi ile kendi vücudu için en uygun dozda ilaç kullanılmalıdır. Bu incelemeler şunları içerir.
Jinekolojik muayene
Servikal yayma (smear)
Enometrial biyopsi
Ultrason
Hormon analizleri
Biyokimyasal analizler ( kan şekeri kolesterol karaciğer testleri vs.)
Kemik mineral yoğunluğu ölçümü ( 2 yılda bir )
Mammografi ( 2 yılda bir )
Tedavinin 3. 6. Ayında ve sonrasında yıllık hekim kontrolü ile hem doz ayarlamaları yapılır hem de riskler en aza indirilmiş olur.Yüksek tansiyon kalb hastalıkları varisler geçirilmiş meme hastalıkları eskiden hormon yerine koyma tedavisini engelliyordu. Oysa günümüzde araştırma sonuçları bu hastalıklara sahip hanımlarda da gerekli incelemeleri takiben ve hekim kontrolü altında hormon tedavisinin herhangi bir risk yaratmadan kullanılmasını sağlamıştır.
Eğer hormon yerine koyma tedavisi yapılmıyor yada yapılamıyorsa o zaman eksikliğe bağlı olarak gelişen vajinal kuruluk daralma ve ağrılı ilişkiyi azaltmak ve sağlıklı bir cinsellik yaşamak için kayganlaştırıcı jellerle haftada 2 kez cinsel ilişkide bulunmak vajenin de sağlıklı kalmasını sağlamak açısından yararlıdır. Ayrıca ;
B vitamini
E vitamini
Dengeli beslenme
Temizliğe uyma
Yeterli hekim kontrolları
Uygun egzersizler
Cinselliğin sağlıkla ve göreceli olarak yeterli bir şekilde devamına yardımcı olur.