Türk Dili ve Türk Kimliği (4)




TÜRK KİMLİĞİ

Türk kelimesinin ne anlama geldiğini, “Türk kimliği” derken neyi ifade etmek istediğimizi zaman zaman ve de sıklıkla kendi kendimize sorduğumuz olmuştur. Olmalıdır.

TDK’nın Türkçe sözlüğüne göre; Türk (1): Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yaşayan halk ve halktan olan kimse: “Ne mutlu Türküm diyene!” (Atatürk). (2) Dünyanın çeşitli bölgelerinde yaşayan, Türkçenin değişik lehçelerini konuşan soy ve bu soydan olan kimse. “Ben bir Türküm, dinim, cinsim uludur” (M.E. Yurdakul).

Türk Cumhuriyetleri: Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra bağımsızlığını ilan eden Türk soylu Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan devletleri.

Türkçülük: Osmanlı İmparatorluğunun son yıllarında ortaya çıkan, Osmanlılık ve İslâmcılık akımları karşısında bütün Türklerin tek vatanda ve tek bayrak altında birleştirilmesini sağlayan akım...

Türkmen: Türkmenistan Cumhuriyeti’nde ve Irak’ta yaşayan Türk soyundan bir halk ve bu halktan olan kimse.


TÜRK İSMİ

Araştırmacılara göre bugün, Türk ismi; Dili Türkçe olan halkların genel anlatım biçimi olarak ifade ediliyor, değerlendiriliyor. Bu halkların binlerce yıl önceden Türkçe konuşan etnik yapılardan oluştuğu görülüyor.

Genel bir ifadeyle, Asya’nın doğusundan, Avrupa’nın ortalarına uzanan bir çizgi içerisinde yer alan Türk halkları, Türk etnik adıyla kendi tarihsel şekillenmelerinin bitiminden sonra ortaya çıkıyorlar.

Türklerin Anayurdunun Altay-Moğolistan bölgesi olduğu öncelikle kabul görürken, son zamanlarda bazı Rus araştırmacıların işaret ettiği, gösterdiği Ural-İtil (Volga) hattı da Anayurt olarak kabul görüyor.

Türk kimliğinin büyüklüğü, herkes tarafından kabul ediliyor. Bu kimlik altında onlarca büyük halkın yer aldığını, yüzlerce büyük kabilenin bu çatı altında, “Türk Milleti”nin varlığını oluşturduğunu, şekillendirdiğini görüyor, biliyor ve bu gerçeklerle karşılaşıyoruz.

Tarihin gerilerine gidersek: Asya’dan başlayarak, Avrupa’nın ortalarına kadar yayılan-dağılan Türk dilli halkların, Doğu Asya’da devlet kuran en etkin varlığını bugün Hun’lar olarak isimlendirilen, adlandırılan Hyung-nular’ın oluşturduğu gerçeği karşımıza çıkıyor.

Tarihi incelemeleriyle bilinen ve kabul görenlerden Shiratoriy; Bizim Hunca diye bildiğimiz kelimelerin Türkçe ve günümüze kadar ulaşan Hunca bir cümlenin de yine aynı dilde olduğunu gözlerimiz önüne seriyor.


TÜRK KİMLİĞİNDE EN ÖNEMLİ ÖLÇÜ

Tarihte Türk kimliğini belirleyen en önemli ölçü olan Türkçe, kaynak bakımından dünya dilleri içinde Ural-Altay dil kümesine giriyor. Doğu Asya’dan, Kuzey Avrupa’ya uzanan coğrafyada, Ural-Altay dil ailesi içinde şu diller yer alıyor:
1- Türk-Tara, 2- Moğol-Mançu, 3- Samoyet, 4- Tunguz, 5- Karadeniz-Hazar, 6- Fig-Ugor.

Türkçe biçim bakımından ise; “bağlantılı diller” grubunda görülüyor. Bu kümede Moğolca ve Mançuça gibi Altay dilleriyle küçük ayrılıklarla Japonca, Fince, Macarca, Samoyetçe gibi Ural dilleri ile bazı Afrika dilleri bulunuyor.

Türkçenin evreleri: 1- Altay çağı, 2- En eski Türkçe çağı, 3- İlk Türkçe çağı, 4- Eski Türkçe çağı, 5- Orta Türkçe çağı, 6- Yeni Türkçe çağı, 7- Çağdaş Türkçe çağı.

Çağcıl Türk dilleri: Türkiye Türkçesi, 2- Gagavuzca, 3- Balkan Türkçesi, 4- Azerice, 5- Horasanca, 6- Türkmence, 7- Salarca, 8- Özbekçe, 9- Yeni Uygurca, 10- Sarı Uygurların dili, 11- Kazakça, 12- Karakalpakça, 13- Kırgızca, 14- Tatarca, 15- Başkurtça, 16- Karayca, 17- Nogayca, 18- Karaçay-Balkarca, 19- Kumrukça, 20- Tuvınca, 21- Hakasça, 22- Altayca, 23- Karagasça, 24- Şorca, 25- Barabaca, 26- Halaçça, 27- Yakutça, 28- Çuvaşça...