Stres, kan şekeri değerlerini etkileyebilir mi ?
Evet.
Ancak bu etkilenmenin derecesi kişiden kişiye değişiklik gösterir.
Stres bazı insanlarda kan şekerini yükselt*me eğiliminde iken, bazılarında hipoglisemi (kan şekeri düşüklüğü) riskini arttırabilir.
Kan şekeri düşmesinin belirtileri nelerdir ?
Nedenlerine göre, belirtileri sıralayacak olursak:
- Adrenalin (insülin karşı*tı bir hormon) salınmasına bağlı olarak terleme, titre*me, çarpıntı, açlık, endişe hali, karıncalanma.
- Beyinde şeker azalmasına bağlı olarak konfuzyon mental (kişileri tanıyamama, bu*lunduğu mekanı bilememe), baş dönmesi, halsizlik, davranış değişiklikleri, konuşamama, baş ağrısı, yorgunluk gibi şikayetler orta*ya çıkar.
Kan şekerim düştüğünde yapabileceğim en iyi hareket nedir ?
Bu sorunun ce*vabı, kan şekeriniz düşerken, hangi aşamada fark ettiği*nize bağlıdır. Er*ken bir aşamada en iyi tedavi, bir şey*ler yemenizdir.
Eğer ana öğün zamanınız yakın değilse meyve, sandviç veya bisküvi gibi hafif şeyler atıştırabilirsiniz.
Ancak, kan şekeriniz fazla düştüyse, hızla emilebilecek türde karbonhidrat almalısı*nız.
Bu amaçla şeker, tatlı, meyve suyu, normal (diyet olmayan) kola veya limonata içebilirsiniz.Yanınıza acil durumlarda kullanmak üzere çok çabuk emilen glikoz tabletleri taşıyabilir*siniz.
Şeker hastalığını etkileyebilecek ilaçların bir listesini verir misiniz ?
Şeker hastalığında kesinlikle kullanılma*ması gereken hiçbir ilaç yoktur. Ancak şu ilaçları kullanırken dikkatli olunmalıdır:
- Kortizon içeren ilaçlar (prednisolon)
- Kortizon içeren fısfisların (Örneğin: Bekloforte) olumsuz bir etkisi yoktur.
- Tiyazid grubu idrar söktürücüler (Tür*kiye’de yalnızca bazı ilaçlarda ek olarak var.)
- Doğum kontrol hapları
- Hormon yerine koyma tedavisi (Menopozda örn. Klimen)
- Belli bronş genişleticiler (Örn: Ventolin) kan şe*kerini hafif derecede yük*seltebilir.
- Betablokerler (Dideral, Tensinor gibi tansiyon ilaçları) kan şekeri düşmesinin be*lirtilerinin kaybolmasına neden olabilir.
- Büyüme hormon tedavisi (kan şekerini yükseltir.)
Eğer insülin kullanan şeker hastası ise*niz, şifalı bitki tedavisine başlamadan önce aile doktorunuza danışmalısınız.
Her ne kadar bu tedavi, bazı vakalarda medikai şifacı ve aile doktorunuzun kont*rolünde insülin dozunda belirli oranda azaltma yapılabilirse de, insülinden tama*men kurtulabileceğinizi ümit etmeyin.
Doktorum, şeker hastalığı teşhisi ko*nulduğunda sigarayı bırakmam gerektiği*ni söyledi. Sigara ve şeker hastalığının bir arada yol açtığı özel bir sağlık sorunu var mı ? Kilo vermem gerekiyor, ancak eğer sigarayı bırakırsam, kilo vermek bir tarafa, alacağımdan korkuyorum. Ne yapmalıyım ?
Sigara, akciğerler dışında atardamar sistemine de zarar verir.
Uzun süredir şeker hastası olan birinde, zaten hızlı seyreden damar sertliğinden dolaşım sorunu vardır.
Sigara içmeğe devam ederek bu riski daha da arttırmak, yapılacak hata değildir.
Şeker hastalığı sizin için beklenmedik bir sürprizse, kilo vermek ve sigarayı bırakmak suretiyle hayatınızda bir değişiklik yapmak, sağlığınız için kaçınılmaz bir fedakarlık ola*caktır.
Bir çok insan bu ikisini pekala başarmak*tadır.
Yaşamınızda yapacağınız bir devrim nite*liğindeki bu değişim, size sağlıklı ve uzun bir ömür sağlayacaktır.
Sigarayı bı*rakmanıza destek olacak pek çok yön*tem vardır. Doktorunu*zun tavsiyesi ile nikotin bantları veya nikotin sakızları ya da akupunktur uygula*masından birisi size yararlı olabilir.
Şeker hastası olduğumu yeni öğren*dim. Oral antidiyabetik kullanıyorum. Ancak geleceğe yönelik oldukça fazla kay*gılarım var. Evlilik yapabilir, çocuk sahi*bi olabilir miyim ?
Şeker hastalığı teş*hisi konulduğunda kişi suçluluk, eksiklik, üzüntü, öfke umut*suzluk ve şaşkınlık gibi bir dizi duygu arasında bocalar. Ama bütün bunlar, genellikle, has*talık konusunda yeterince bilgi sahibi olma*maktan kaynaklanır.
Öte yandan, diyabete bir gecede alışıp ka*bulleneceğinizi de sanmayın. Bu, biraz za*man alacaktır.
Eğer anne ya da baba iseniz, suçluluk ve geleceğe yönelik korku duymanız doğaldır. Ama hastalık hakkında bilgi sahibi oldukça hepsi kaybolacaktır.
Diyabet üzerine duyacağınız hurafelere aldırmayın.
Bunları kısaca sıralayacak olursak:
• Şeker hastalığı çok şeker yemekten ol*maz.
• Şeker hastalığı ölümcül bir hasta*lık değildir.
Doğru tedaviyle normal bir hayat, uzun bir ömür sü*rebilirsiniz.
• Şeker hastalığı, hayattan zevk almanızı engellemez.
Hem yiyeceklerin, hem de yaşamın tadını çıkarabilirsiniz.
• Şeker hastalığı özürlü olmak anlamına gelmez.
• Tatile çıkabilir ve herkes gibi normal bir yaşam sürdürebilirsiniz.
• Şeker hastalığı çocuk sahibi olmanızı engelleyemez.
Vitaminlerin ya da bitkisel destek ürünlerinin diyabetimin kontrolüne fay*dası olur mu ?
Eğer her gün meyve, sebze ve tahılla
dengeli bir şekilde besleniyorsanız, muhte*melen ihtiyacınız olan vitaminleri zaten alı*yorsunuz.
E ve C vitaminleri gibi antioksidan des*tekleyicilerin diyabetli hastalara iyi geldiğine dair kanıtlar bulunmaktadır.
Ginseng de bazı bireylerin kan şekerlerinde düşme sağlaya*bilir.
Ginseng mad*desi Kore’den gelmektedir ve
toz haline getirilmiş kökün, şaşırtıcı etkilere
sahip olduğu söylenmektedir.
Ginseng yemek sonralarında kan şekerini düşürmede faydalı olabilmektedir.
Ginseng sindirimi geciktirmekte olup, muhtemelen karbonhidratların emilimi üze*rine de aynı etkiyi göstermektedir.
Fakat yine de diyabetin kontrolüne yar*dımcı vitaminlerin ve destek ürünlerinin kul*lanımına dair yeterli bilimsel veri bulunma*maktadır.
Bazı bitkisel ürünler, diyabet ilaçları ile kötü yönde etkileşebilmektedir.
Şeker hastaları için bazı otların kulla*nıldığını duydum. Bunlarla ilgili bilgi ve*rebilir misiniz ?
Şeker hastalarında yüksek kan şekerini düşürdüğü söylenen pek çok ot vardır. Bunlardan birisi Batı Afri*ka’da yetişen bir yemiş, di*ğeri karela veya acı su ka*bağı olarak adlandırılan tropikal bir bitkidir.
Ayrıca ısırgan otu, sarı kantaron, keçi boynuzu, kara hindiba kökü kullanılabilir.
Bunlar karaciğer ve pankreasın fonksiyon*larını geliştirir ve çoğu bitki gibi acı bir tat*ları olduğundan tek başına değil de, başka bir şeyin içine ilave edilerek verilir.
Eğer insülin kullanan şeker hastası iseniz, şifalı bitki tedavisine başlamadan önce aile doktorunuza danışmaksınız.
Her ne kadar bu tedavi, bazı vakalarda medikal şifacı ve aile doktorunuzun kontro*lünde insülin dozunda belirli oranda azaltma yapılabilirse de, insülinden tamamen kurtu*labileceğinizi ümit etmeyin.
Hemoglobin Alc nedir ve normal de*ğerleri hangi aralıktadır ?
HbAlc, akciğerlerdeki oksijeni kan dola*şımı aracılığı ile bütün dokulara ileten kırmı*zı bir pigment olan hemoglobinin bir bileşe*nidir.
HbAlc değişik labora*tuar yöntemleri ile dola*şımdaki hemoglobinin lk bir yüzdesi olarak ölçü*lebilir. HbAlc kimyasal bir bağla glikoza bağ*lanmış hemoglobin*den ibarettir. Mevcut HbAlc düzeyi doğrudan hemoglobin içeren alyuvarların yaşam süresi olan 120 gün içeri*sindeki ortalama kan şekerine bağlıdır. Bu test, kan şekeri kontrolünün bir dökümünü vermesi nedeniyle geliştirilen yöntemlerin içinde en başarılısıdır.
HbAlc geçmiş 2 ila 3 ay boyunca kan şe*kerinin iniş ve çıkışlarının bir ortalamasını yansıtır.
Kan şekeri iyi regüle edilmiş bir şeker has*tasında HbAlc değeri, %3-5,5 arasında çıkacaktır.
Şeker hastalığı, bir erkek olarak cinsel yaşamımı etkiler mi ?
Hayır. Gerek erkek, gerekse kadın şeker hastalarının büyük çoğunluğu tamamen normal bir cinsel yaşam sürebilirler. Sorunlar olabilir, ancak bunların şeker hastalığı ile il*gisi yoktur.
Herhangi bir nedenle hastalık kontrolden çıkar ve kan şekeri çok yükselirse cinsel yaşam olumsuz etkilenebilir.
Şeker hastalığına bağlı damar veya si*nir hasarı bulunan az sayıda hastada ikti*darsızlık görülebilir, ancak bu sık rastla*nılan bir durum değildir.
Önerimiz endişelerinizi kan şekerinizi dengede ve kontrol altında tutmak üzerine yoğunlaştırmanızdır.
Şeker hastalığınızı kontrol altında tutmak için elinizden gelenin en fazlasını yaptığınız takdirde, gelecekte karşılaşacağınız sorunla*rın en alt düzeyde olacağından kuşkunuz ol*masın.
Günde dört kez kalem kullanarak en*jeksiyon yapmanın avantajı nedir ?
Günümüzde artık insülin kullanımı, insü*lin enjektörleri ile değil de insülin kalemleri ile yapılmakta. Uygulama kolaylığı ve emni*yeti açısından büyük rahatlık sağlayan bu alet, içinde kartuşu bulunan bir kaleme ben*zer, fakat kartuşu mürekkep yerine insülin ile doludur ve gittikçe daha popüler olmaktadır.
Çoklu enjeksiyonun mantığı, normal pankreasın taklit edilmesidir. Bazal metabo*lizma karşılanması için gece yatarken uzun etkili bir insülin yapılır. Yemeklerden önce de kısa etkili insülin kullanılmak suretiyle normale en yakın insülin ihtiyacı vücuda sağ*lanmış olur.
Düzensiz bir yaşam süren hastalar insülin kalemlerinden daha fazla yarar görebilirler.
Doğru yöntem kullan*mak kaydı ile insülin kalemleri ve tek kulla*nımlık enjektörler pek sorun oluşturmaz. Çoğu insan enjektör*lerin sorun teşkil ettiğini düşünür, berabe*rinde taşımanın zor olduğu kanısındadır. Ancak bir bölüm insan daha kolaylıkla kulla*nabildiklerini ifade eder.
Şeker hastalığının tam olarak tedavisi mümkün mü ?
Hayır. Günümüzde araştırmacılar diyabe*tin gelişimini önlemek ya da ortadan kaldır*mak için yollar arıyor. Ancak henüz bu ko*nuda umut verici bir gelişme yok. Şu an için doktorlar hastalığı sadece tedavi edebiliyor*lar, ortadan kaldıramıyorlar.
Şeker hastalığı olan çoğu bireyin, tanı konulmadan önce tahminen ne kadar sü*redir şeker hastalığı vardır ?
Tip I diyabet, ge*nellikle daha ani ve de ciddi olarak orta*ya çıktığı için, genel*likle birkaç ay içeri*sinde tanı konulur. Fakat Tip II diyabetlilerin ise, teşhis konulmadan evvel, ortalama 8 yıllık hastalıkları vardır. Doktorunuzun yapacağı düzenli kontrollerde, istenilebilecek tam kan çalış*maları ile hastalıkların (Diyabet dahil) bu ka*dar uzun bir süre fark edilmeden gitme ihti*mali önlenmiş olur.