Türkiye'nin coğrafi bölgeleri,
6 Haziran -
21 Haziran 1941 tarihleri arasında
Ankara'da toplanan
Birinci Coğrafya Kongresi tarafından belirlenmiştir. Kongre ilk, orta ve lise müfredat programları ile ders kitapları,
coğrafya terimleri ve coğrafî isimlerin yazılması,
Türkiye Coğrafyası'nın ana hatları ve yerlerin adlandırılması üzerinde çalışmalar yapmak amacıyla toplanmıştı. Bu çalışmanın sonucunda
Türkiye'nin üç tarafının denizlerle çevrilmiş olması, dağların
Anadolu'nun iç kesimlerini kıyılardan ayırması, iklim, ulaşım ve bitki örtüsü gibi kriterler dikkate alınarak
Türkiye'nin coğrafi bölgeleri belirlenmiştir.
Bölgeler ve bölümler
Doğal, beşerî ve ekonomik özellikler yönünden sınırları içinde benzerlik gösteren geniş alanlara
bölge denir. Sınırları içinde benzerlikleri olan ancak bölgenin diğer yerlerinden farklı olan küçük alanlara ise
bölüm denir.
Birinci Coğrafya Kongresinde Türkiye coğrafi 7 bölgeye ve 21 bölüme ayrılmıştır.
Batı Karadeniz Bölümü,
Orta Karadeniz Bölümü,
Doğu Karadeniz Bölümü
Bölgeler ve iller
Türkiye'nin coğrafi bölgelerinin sınırları illerin idari sınırları doğrultusunda belirlenmemiştir. Bu nedenle birçok il birden fazla coğrafi bölgenin içinde olabilir. İl merkezleri baz alındığında bölgelerin kapsadığı alanlardaki iller şunlardir.
Akdeniz Bölgesi
Akdeniz Bölgesi
Adana Antalya Burdur Hatay Isparta Kahramanmaraş Mersin Osmaniye
Doğu Anadolu Bölgesi
Doğu Anadolu Bölgesi
Ağrı Ardahan Bingöl Bitlis Elazığ Erzincan Erzurum Hakkari Iğdır Kars Malatya Muş Tunceli Van
Ege Bölgesi
Ege Bölgesi
Afyonkarahisar Aydın Denizli İzmir Kütahya Manisa Muğla Uşak
Güneydoğu Anadolu Bölgesi
Güneydoğu Anadolu Bölgesi
Adıyaman Batman Diyarbakır Gaziantep Mardin Siirt Şanlıurfa Şırnak Kilis
İç Anadolu Bölgesi
İç Anadolu Bölgesi
Aksaray Ankara Çankırı Eskişehir Karaman Kayseri Kırıkkale Kırşehir Konya Nevşehir Niğde Sivas Yozgat
Marmara Bölgesi
Marmara Bölgesi
Balıkesir Bilecik Bursa Çanakkale Edirne İstanbul Kırklareli Kocaeli Sakarya Tekirdağ Yalova
Karadeniz Bölgesi
Karadeniz Bölgesi
Amasya Artvin Bartın Bayburt Bolu Çorum Düzce Giresun Gümüşhane Karabük Kastamonu Ordu Rize Samsun Sinop Tokat Trabzon Zonguldak
KKTC
Ayrıntılı bilgiler için
KKTC maddesine bakınız.
Bölgelerin yüzölçümleri
Göller dahil
Türkiye'nin kapladığı alan 814.578 km²'dir. Bu alanda;
Marmara Bölgesi %8,5,
Ege Bölgesi %12,
Akdeniz Bölgesi %16,
İç Anadolu Bölgesi %18,
Karadeniz Bölgesi %18,
Doğu Anadolu Bölgesi %21,
Güneydoğu Anadolu Bölgesi %7.5 yer tutar.
Bölgelerin isimlendirilmesi
Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden dördüne komşu olduğu denizin adı verilmiştir (
Akdeniz Bölgesi,
Karadeniz Bölgesi,
Ege Bölgesi,
Marmara Bölgesi). Diğer üç bölge de
Anadolu bütünü içindeki konumlarına göre adlandırılmışlardır (
İç Anadolu Bölgesi,
Doğu Anadolu Bölgesi,
Güneydoğu Anadolu Bölgesi). Türkiyenin yön isimlendirmesinde Doğu şark, Batı Garp, Güney Şimal, Kuzey Yıldız olarak adlandırılır.
Bölgelerde nüfus
Türkiye’deki coğrafi bölgeler arasında nüfus miktarı ve yoğunluğu yönünden önemli farklar bulunmaktadır. Bu farklarin oluşmasında fiziki faktörler (iklim özellikleri, yerşekilleri, toprak özellikleri) ve beşeri faktörler (sanayileşme, tarım, yeraltı kaynakları, turizm, ulaşım) önemli rol oynarlar. Nüfusun en yoğun olduğu bölge
Marmara Bölgesi en seyrek olduğu bölge de
Doğu Anadolu Bölgesidir. Marmara'nın kalabalık bir nüfusa sahip olmasında
İstanbul önemli bir rol oynar.
Bölgelerin özelliklerinden bazıları
Türkiye'nin coğrafi bölgelerinin karakteristik özelliklerinden bazıları şöyle sıralanabilir: