Erkeğin spermleri meni denilen bir vücut salgısıyla dışarı atılıyor. Meni içinde bulunan sıvıların %20’si prostat, %60’ı ise seminal kesecikler tarafından üretiliyor. Geri kalan kısmınıysa yardımcı bezlerin salgıları ve spermler oluşturuyor. Meni, erkeğin orgazm olmasıyla birlikte, fışkırma yoluyla boşalıyor. Bir erkeğin çocuk yapabilme olasılığını hesaplamak, ya da erkekte kısırlığın nedenini anlamak için meni tahlili yapılıyor. Her erkekte meni içeriği farklı olmakla birlikte dünya sağlık örgütünün saptadığı bazı standart ölçütler var. Uygun bir meni tahlili yapılabilmesi için erkeğin 3 gün süreyle cinsel ilişkide bulunmamış olmas ve meninin de, verildikten sonra en kısa sürede incelenmesi gerekiyor. Normal ölçülere göre meni hacmi 1,5-5 ml arasında olmalı. Meni, opak-gri renkte, kuruduğunda sarı bir renk alan, kendine özgü bir kokusu olan, yapışkan ve kıvamlı bir sıvı. Vücuttan atıldıktan sonra 5 ila 20 dakika arasında yapışkan halini kaybederek sıvılaşıyor ve 30 dakika sonra da tamamen su halini alıyor.

Meninin her mililitresinde en az 20 milyon canlı sperm görülmesi, bunların da en az yarısının ileri doğru hızlı hareket edebilmesi gerekiyor. Sperm sayısının 20 milyonun altında olmasına “oligospermi”, tahlilde hiç sperm görülmemesine ise “azospermi” deniliyor. Spermlerin sayısı ve hareketi kadar, şekilleri de önemli. Son yıllarda sperm yapısının tüm ayrıntılarıyla ortaya çıkartılmasını takiben, normal sperm kavramı kesin ölçütlerle belirlendi. Baş kısmının kuyruk ve boyun kısmına oranı, baş kısmının uzunluk ve eni arasındaki oran gibi birçok ölçüte dayanılarak “mükemmel sperm” tanımlaması yapıldı. Kruger ölçütleri denilen bu sınıflamaya göre, spermlerin % 4’ünden daha azı normal yapıya sahip olanların çocuk yapma olasılığı % 8’ken, normal sperm oranı %4’iin üzerinde olanlarınki %64. Birçok laboratuvarın ölçütlerine göre %14’ün üzerinde normal yapılı sperm sayımı iyi, %4-14 arasındaki spermiogram sonucuysa sınırda kabul ediliyor. Ancak şunun bilinmesi gerekiyor ki, normal sperm sayımı bulguları, erkeğin kesin olarak çocuk sahibi olacağını göstermiyor. Bunun tersi de doğru; yani, anormal spermiogram sonucu da kişinin çocuğu olamayacağı anlamına gelmiyor.

Kaynak: Bilim ve Teknik Dergisi, Ekim 2005