Gıda alerjilerine dikkat!




Gıda alerjisi bağışıklık sisteminin belli bir yiyeceğe verdiği anormal bir reaksiyondur. Gıda alerjisinin benzer belirtiler verebilen ancak bağışıklık sistemini etkilemeyen gıda intoleransı ile karıştırılmaması önemlidir.

Gıda alerjisine ne yol açar?

Bir gıdaya karşı alerjik reaksiyonun oluşması için bu gıdaya hassasiyeti olan çocuğun daha önceden bu gıdaya en az bir kere maruz kalmış olması gerekir. Ya da anne sütü yoluyla bu hassasiyet tetiklenebilir. Çocuk bu gıdayı ikinci kez yediğinde alerjik reaksiyonlar gelişir. Bu sefer IgE antikorları gıdaya tepki verir histaminler salgılanır ve bu da çocukta döküntüler astım ağızda kaşıntı solunum güçlüğü mide ağrıları kusma ve/veya ishal olmasına neden olur.

Gıda alerjisi ile gıda intoleransı arasında ne fark vardır?

Gıda alerjisine bağışıklık sisteminin çocukta hafif rahatsızlıklardan yaşamı tehdit eden çeşitli sorunlara varan tepkisi yol açar. Gıda intoleransı gıda alerjisi ile benzer belirtilere yol açsa bile bağışıklık sistemini etkilemez.

Hangi yiyeceklerin gıda alerjilerine neden olma olasılığı fazladır?

Tüm gıda alerjilerinin yaklaşık %90’ına şu 8 yiyecek neden olur:

- Süt
- Yumurta
- Buğday
- Balık
- Soya
- Kabuklu yemişler
- Kabuklu deniz mahsulleri
- Yer fıstığı

Çocuklarda en fazla alerjiye neden olan gıdalar yumurta süt yer fıstığı buğday soya ve kabuklu yemişlerdir. Yer fıstığı kabuklu yemişler ve kabuklu deniz mahsulleri ise çoğunlukla ağır reaksiyonlara yol açar. Çocukların yaklaşık %3’ünde gıda alerjileri görülür. Çocuk büyüyünce bazı gıdalara karşı alerjiyi “yenebilse” de yer fıstığı kabuklu yemişler ve kabuklu deniz mahsulleri alerjisi hayat boyu kalıcı olabilir.

Gıda alerjisinin belirtileri nelerdir?

Alerji belirtileri alerjiye neden olan gıdanın yenmesinden sonra bir kaç dakika ile birkaç saat arasında ortaya çıkabilir. Gıda alerjisinin en yaygın belirtileri aşağıda belirtilmekle birlikte bu belirtiler çocuktan çocuğa farklılık gösterebilir:

- Kusma
- Bulantı
- Kramplar
- Döküntüler
- Egzama
- Dudaklar dil veya ağızda kaşıntı ve şişme
- Solunum güçlüğü
- Hırıltı
- Kan basıncının düşmesi

Gıda alerjisinin oluşması için alerjiye neden olan gıdadan ne kadar yendiğinin önemi yoktur. Çok çok az miktarda alınması bile ciddi reaksiyonlara neden olabilir.

Gıda alerjisi belirtileri başka sorunlarla ya da tıbbi rahatsızlıklara benzerlik gösterebilir. Teşhis için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Gıda alerjisinin tedavisi

Gıda alerjisini önleyen herhangi bir ilaç mevcut değildir. Tedavinin amacı alerjiye neden olan gıdalardan kaçınılmasıdır. Doktorunuzun alerjiye neden olan gıdayı belirlemesinden sonra bu gıdadan ve o gıda grubundaki benzer gıdalardan kaçınılması çok önemlidir. Bebeğinizi emziriyorsanız sizin de alerjiye neden olan yiyecekten uzak durmanız gereklidir. Alerjen gıdadan çok küçük bir miktarın anne sütü yoluyla bebeğe geçmesi ve alerjiye neden olması mümkündür.

Ayrıca çocuğunuzun bazı yiyecekleri yiyememesi nedeniyle ilave vitamin ve mineral alması gerekebilir. Bu konuyu doktorunuzla görüşünüz.

Çocuğunuzun ağır gıda alerjisi olması durumunda doktorunuz ağır reaksiyonların durdurulmasını sağlayan bir ilacın da bulunduğu bir ilk yardım setini yanınızda bulundurmanızı tavsiye edebilir. Bu konuyla ilgili daha fazla bilgi için doktorunuzla görüşünüz.

Bazı çocuklara 3-6 aydan sonra doktorun kontrolünde alerjiyi yenip yenmediklerini görmek amacıyla bazı gıdalar verilebilir. Çoğu alerjiler kısa süreli olabilmekte ve 3 veya 4 yaşından sonra gıda rahatlıkla tolere edilebilmektedir.

Süt ve soya alerjisi
Bebek ve küçük çocuklarda çoğunlukla süt ve soyaya karşı alerji olduğu görülür. Bu durumda aşağıdaki belirtiler görülebilir:

- Kolik
- Çocuğun kakasında kan
- Büyümesinde yavaşlık

Böyle durumlarda doktorunuz bebeğinizin mamasını veya anne sütünü soya bazlı mama ile değiştirebilir. Soya bazlı mamanın da soruna neden olması durumunda doktorunuz bebeğinizin mamasını kolay sindirilen hipoalerjenik bir mama ile değiştirebilir.

Süt ve soya alerjisinin belirtileri de başka sorunlarla ya da tıbbi rahatsızlıklara benzerlik gösterebilir. Teşhis için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Gıda alerjilerinin önlenmesi
Gıda alerjisinin oluşması önlenemez ancak çoğunlukla aşağıdaki tavsiyelere uyarak geciktirilmesi sağlanabilir:

- Mümkünse ilk altı ay bebeğinizi sadece anne sütü ile besleyin.

- 6 ay dolmadan katı gıdalar vermeyin.

- 1 yaşından önce inek sütü buğday yumurta akı yer fıstığı ve balık vermeyin.