Rahim İÇİ Kanseri


Rahim içi ( endometrium ) kanseri özellikle gelişmiş ülkelerde, en sık görülen kanser türlerindendir. İleri yaşlarda görülmesi ve tedavisi zor olmamasına rağmen erken belirti vermesi nedeniyle (kanama, özellikle menepozdaki bir kadında görülen vaginal kanama) bu hastalık %75 oranında başlangıç evrelerinde yakalanır. Bu nedenle tedavi edilen kadınlarda 5 yıllık yaşam şansı ortalama %70 civarındadır.

Kadın kanserleri arasında meme , kalın bağırsak ve akçiğer kanserinden sonra 4. sırada yer alır. Ortalama görüldüğü yaş 61 civarındadır. Görülme sıklığı toplumdan topluma değişmekle birlikte gelişmiş ülkelerde daha sık rastlanmaktadır. %2-5’i 40 yaş civarında görülür. Hastalığın görüldüğü kadınların %75-80’i menepoz dönemindedir.
BELİRTİLER:
En önemli bulgu ve belirti vajinal kanamadır. Menapozdan sonra hormon kullanmayan bir kadında rahimden kaynaklanan vajinal kanama olursa mutlaka endometrium (rahim içi) kanseri araştırılmalıdır. Hormon kullanan veya menapozda olmayan kadınlarda düzenli adet veya hormon çekilme kanamaları dışında kanamalar olursa bu kanamaların nedeni de araştırılmalıdır.

Ayrıca;

• PAP test’te endometrial hücre saptanan hastalar
• Giderek fazla miktarda adet gören ve adetleri arasında kanamalar olan hastalar
• Menepoz öncesi dönemde uzun süren ( yumurtlamama ile birlikte) kanamaları olan hastalar
• Menepoz sonrası rahim iltahabı olan kadınlar da rahim içi kanseri açısından araştırılmalıdır.

NEDEN VEYA RİSK FAKTÖRLERİ:

• Rahim içi (endometrium)
• Obezite
• Yüksek tansiyon
• Şeker hastalığı
• Karşılanmamış estrojen (dışarıdan verilmesi veya vücutta aşırı estrojen yapımı)
• obezite (şişmanlık)
• estrojen salgılayan tümörler
• yumurtlamanın olmadıgı adet dönemleri
• Geç menepoza girmek
• Ailede rahim kanseri varlığı
• Hayvansal yağ kullanımı
• Dogum sayısının azlığı

rahim kanserinin sıklığını artıran nedenlerdir.

Buna karşı rahim içi kanseri,

• Doğum kontrol hapları
• Sigara

içenlerde daha az görülmektedir. Ancak sigara içimi ile ortaya çıkabilen akciğer kanseri,kalp-akciğer hastalıkları riskleri, sigaranın rahim içi kanserini azaltıcı etkisinden her zaman daha fazladır.
TARAMA:

• Dışarıdan estrojen hormonu verilenler(özellikle menapoz tedavisinde)
• Öncesinde meme , kalın bağırsak , yumurtalık kanseri geçirenler,
• 52 yaşından sonra menepoza girenler,
• Polikistik over hastalığı gibi (kıllanma, şişmanlık, kistik yumurtalık) uzun süren yumurtlamama ve estrogen üretiminin arttığı ,
• iyi veya kötü huylu tümörler sonucu (örneğin yumurtalık) aşırı estrojen hormonuna maruz kalan kadınlar taranmalıdır.
• Tarama için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir;
• PAP test: Endometrial kanserde %50 oranında anormal bulunur. Bu test normal olsa bile %13 rahim içi kalınlaşma , % 6 rahim kanseri görülür. Testeki hücreler anormal ise rahim kanseri görülme olasılığı % 25’tir.
• Endometrial biopsi veya küretaj: Rahim içinden alınan doku örmeklerinin patolojik muayenesi ile %90’a varan doğrulukta tanı konur.
• Ultrasonografi : Özellikle menepoz sonrası kadınlarda rahim içi kalınlık 5mm den fazla ise rahim içinden parça alınmalıdır. 5mm altındaki kalınlıklarda hastalık rastlanma ihtimali düşüktür ( %11).

TANI:
Tanı için endometrium (rahim içi) biopsisi şarttır. Yakınması olan hastalardan histeroskopi adı verilen endoskopik bir alet ile direkt görüş altında veya körleme küretaj yapılarak alınan dokular patolojik olarak muayene edilerek tanı konur. Histeroskopik (görerek) alınan biopsi ile %100’e yakın doğrulukla tanı konabilirken, körleme yapılan kürtajla alınan dokularla %10 oranında hastada kanser varken atlanılabilir.

Menopoz sonrası kanama endometrial kanserde %90 oranında görülür.Menapozda vajinal kanamanın en sık nedenleri:

• Aşırı estrojene maruz kalma %30
• Aşırı incelmiş rahim içi ve vajen iltihabı %30
• Rahim içi kanseri %15
• Endometrial ve rahim ağzı polipleri %10
• Rahim içi kalınlaşması (hiperplazi) % 5
• Diger nedenler %10

KANSER ÖNCUSU HASTALIK:
Rahim içi dokusunun bezlerinin aşırı üreme ve çoğalmasıyla karekterize olan endometrial hiperplaziler kansere dönüşme potansiyeli olan hastalıklardır. Bu durum tarama veya düzewnsiz kanama nedeniyle yapılan histeroskopi veya kürtajlarda tespit edilirse uygun ilaç tedavileri veya cerrahi ile kansere dönüşme ihtimali olan bu hastalıklar kanser oluşmadan önce tedavi edilebilir.

Böyle bir hastalık tespit edildiğinde genç ve çocuk isteği olan veya herhangi bir nedenle rahim ameliyatı istemeyen hastalarda estrojeni karşılayan tam tersi etkileri olan hormonlarla (progesteron) tedavi denenir.Hasta 3-6 ay sonra tekrar değerlendirilerek tedavi etkinliğine göre cerrahi seçenekler tartışılır.
Hasta çocuk istemiyor ve hiperplazi ağır hücresel bozukluklarla beraberse rahim alınarak (histerektomi) tedavi hemen tamamlanabilir.
TEDAVİ:

• Cerrahi
• Radyoterapi
• Kemoterapi

Ortalama 5 yıllık yaşama şansı %26 – 98 arasında değişmektedir.