Jeopolitik ve Jeostrateji

Jeopolitik kavramı, Yunanca toprak anlamına gelen geo ile politika anlamındaki politeia kelimelerinin birleşmesiyle meydana gelmiştir. Politik siyaset ve toprak siyaseti (dünya siyaseti) kavramlarını ifade etmek için bu kelime (ge-opolitik) kullanılır. Bu bilim dalı batıda ancak XIX. yüzyıl başlarından itibaren ortaya çıkar ve siyasal bilim dalları arasına katılır.

Siyasal açıdan neden önem kazandıkları ya da geri kaldıkları konusunda rol oynayan coğrafi etkenlerle bunların mekan dahilinde karşılıklı ilişkilerini inceler. Siyasal coğrafya sahasının esas unsuru, bir bütün olarak dünyadaki siyasal bölgelerin dağılışıdır. Jeopolitiğin çıkması, dünya üzerinde geçtiğimiz yüzyıllarda ortaya çıkan gelişmelerle ilgilidir. Dünya güç merkezlerinin yerine göre, dünya politikası belirlenmektedir. Dünya güç merkezleri de, tarihin çeşitli dönemlerinde ve farklı sebeplerden değişik olabilmektedir. Nitekim, Eski Çağ'da yeni ekonomik yönlenmeyle merkez, Anadolu, Trakya, Yunanistan, Suriye ve Mısır olmuştur.

Jeostrateji ise stratejik açıdan coğrafi unsurların incelenmesini ve stratejik sonuçlar çıkarılmasını kapsar. Söz konusu coğrafi unsurlar; ekonomik, sosyal, politik ve fizikidir. Bu unsurları kapsayan strateji, genel strateji olarak tanımlandığına göre, bu konularda strateji ile coğrafya arasındaki bağı jeostrateji kurar.

Bu bölümde bu kavramlarla ilgili geniş bilgi bulabilirsiniz.