Fert aile ve toplum hayatının güven ve huzuru için "olmazsa olmaz" ilkeleri vardır. Bu "ilkeler" ihlâl edildiği zaman huzursuzluk fitne kargaşa ve verimsizlik meydana gelir temel haklar zedelenir sevgi ve saygı kaybolur işler bozulur verim düşer kin ve düşmanlık başlar. Mesela çocuklarının arasında eğitim öğretim sevgi izharı imkan verme ve benzeri konularda adil olmayan anne-babalar huzursuzluğun fitilini ateşlemiş olurlar sonuçta dünya ve ahrette bunun zararını kendileri görürler.

Aynı suçu işleyenlere farklı cezalar verilen aynı işi yapanlara farklı ücret ödenen bir toplumda insanlar arası barış kardeşlik sevgi ve saygı oluşturulamaz. Kamu görevlerini çeşitli gerekçelerle ehli olmayanlara tevdi edenler zulme ve başarısızlığa davetiye çıkarmış olurlar. İşlerini uzmanlara yaptırmayanlar zarar ederler.
Yüce Allah Nisa süresinin 58. ayetinde "Şüphesiz Allah size emanetleri mutlaka ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emrediyor."

"Emanet"; Allah tarafından veya özel ve tüzel kişiler tarafından insana tevdi edilen herhangi maddi bir şey olabileceği gibi manevi bir şey bir söz bir sır bir iş ve bir görev de olabilir. Emanet insanın nefsine insanlara ve Allah'a karşı söz konusu olabilir. İnsanın dünya ve ahrette kendisine en faydalı ve en elverişli olan şeyleri isteyip seçmesi; öfke şehvet bilgisizlik ve tedbirsizlik sebebiyle zararlı şeylere düşmemesi nefse karşı emanet; insanların haklarına riayet etmesi onları aldatmaması ve onlara zarar vermemesi insanlara karşı emanet; iman edip itaat etmesi ve salih ameller işlemesi Allah'a karşı emanettir.

Emanete riayet etmemek ihanettir. Yüce Allah "Ey müminler Allah'a ve peygambere hainlik etmeyin bile bile emanetlerinize de ihanet etmeyin" anlamındaki ayet ile ihaneti yasaklamıştır. Enfâl süresinin 27'nci ayetinde.

Peygamber efendimiz de "Emanet zayi edildiği zaman kıyamet saatini bekleyin" diye buyurmuş. Emanet nasıl zayi edilir sorusuna "İşler ehli olmayanlara verildiği zaman kıyamet saatini bekleyin" cevabını vermiştir.

Emanete riayet eden kimse Allah'ın sevgisini kazanmış olur. Nitekim Peygamberimiz (s.a.s) Efendimiz; "Allah ve peygamberin kendisini sevmesini isteyen kimse doğru söz söylesin emanete riayet etsin ve komşusuna eziyet etmesin" buyurmuştur.

İnsan yaratanına kendisine ve diğer insanlara karşı adil olmalıdır.

a) İnsanın Allah'a karşı adaleti; Allah'ın varlığına ve birliğine iman etmesi ona hiçbir şeyi ortak koşmaması ibadet ve itaat edip onun rızasını her şeyin üstünde tutmasıdır.

b) İnsanın kendisine karşı adaleti; insanın kendisini dünya ve ahrette ilahi cezaya maruz bırakacak her türlü inanç söz eylem ve davranışlardan uzak tutmasıdır.

c) İnsanın diğer insanlara karşı adaleti; insanların haklarına saygı göstermesi onlara zulmetmemesi insaflı olması iyilik edip kötülük etmemesidir.