Multisim Test Cihazları
Multisim programında toplam 16 adet test cihazı bulunmaktadır. Bunlar:
1-multimetre (multimeter)
2-fonksiyon (sinyal) jeneratörü (function generator)
3- güçölçer (wattmeter)
4-osiloskop (oscilloscope)
5-bode çizici (bode plotter)
6-kelime jeneratörü (word generator)
7-ampermetre (ammeter)
8-voltmetre (voltmeter)
9-lojik analyzer (logic analyzer)
10-lojik çevirici (logic converter)
11-bozunum çözümleyici (distortion analyzer)
12-spektrum (tayf) çözümleyici (spectrum analyzer)
13-ağ çözümleyici (network analyzer)
14-ölçüm probu (measurement probe)
15-frekans sayacı (frequency counter)
16-Akım-Voltaj çözümleyici (IV analyzer)
Multimetre (Çokluölçer)(Multimeter)
Multimetre bir devrede iki uç araasındaki AC veya DC olarak amper cinsinden akımı veya volt cinsinden gerilimi, ohm cinsinden direnç veya decibell cinsinden kazancı ölçmek için kullanılır. Şekilde bu ölçü cihazının hem simge durumu hem de iki kere tıklanarak büyütülmüş durumu görülmektedir.Instrument araç kutusundan Multimeter butonuna tıklanır ve çalışma alanına sembolü yerleştirilir.

Ölçüm Seçenekleri : Akım, gerilim, direnç ve dB(decicell) ölçümlerinden hangisi yapılacaksa o konum seçilmelidir.

Multimetre ampermetre olarak kullanılacaksa A kademesi seçilir ve gerçek devrede olduğu gibi devreye seri olarak bağlanır.

Multimetre voltmetre olarak kullanılacaksa V kademesi seçilir ve gerçek devrede olduğu gibi devreye paralel olarak bağlanır.

Multimetre ohmmetre olarak kullanılacaksa ? kademesi seçilir ve gerçek devrede olduğu gibi devreye paralel olarak bağlanır. Ayarlar kademesinden değiştirilmediği sürece ohmmetre 10nA2lik bir akım üretir.

Multimetre decibell voltaj kazancı ölçmek üzere kullanılacaksa dB kademesi seçilir ve gerçek devrede olduğu gibi devreye paralel olarak bağlanır. Ayarlar kademesinden değiştirilmediği sürece standart dB ayarı 774.69 mV’tadır.

Yapılacak ölçüm DC ise (-), AC ise (~) tuşu tıklanmalıdır. SETTINGS tuşu tıklanırsa, multimetrenin ampermetre yada voltmetre olarak kullanılırken geçerli olacak iç dirençleri tayin edilir. Ampermetrenin iç direnci çok küçük, voltmetrenin ise çok büyük olmalıdır.
Multimetre (-) ve (+) giriş uçları bulunmaktadır. Ölçülen değer (-) çıktığı zaman multşmetre devreye ters bağlanmıştır.
Aşağıdaki şekilde bir Agilent Teknoloji 34401A çoklu ölçer şekli görülmektedir.

Fonksiyon (Sinyal) Jeneratörü (Funtion Generator) : Sinüsoidal, üçgen ve kare dalga üreten bir jeneratördür. İstenilen sinyal şekli üzerine mouse ile tıklanır. Şekilde fonksiyon jeneretörünün simge ile açılmış durumu görülmektedir.

Frekans ayarı ; fonksiyon jeneratöründe 1 Hz-999MHz yazan kutunun sağındakiyukarı-aşağı okları ile Hz, KHz ve MHz birimleri seçilir.
Duty Cycle ; kare ve üçgen dalgada kullanılan bir ayar olup yüksek seviyenin düşük seviyeye oranını yüzde olarak ifade eden bir terimdir. %1 ile %99 arasında değişir. Sinyal şekillerinin eğimleriyle ilgilidir. %50’de durması şeklin görüntüsü açısından iyi olur.
Amplitude ; seçilen sinyalin genliğini ayarlamada kullanılır. Genlik ayarı 1mV’tan 999kV’a kadar değiştirilebilir.
Offset ; sinyallerin içerdiği DC bileşenle ilgilidir. Seçilen sinyalde Dc bileşen istenmiyorsa bu ayar sıfırda bırakılmalıdır. Offset ayarı, bu fonksiyon jeneratöründe -999KV’tan 999KV’a değiştirilebilir. Fonksiyon (sinyal) jeneratöründe (-), COM ve (+) terminal uçları mevcuttur. Devreye bağlanırken (+) ile COM (common, ortak) terminal uçları kullanılır. Devreye (-) sinyal uygulaması halinde (-) ile COM ucu kullanılır. Aşağıdaki şekilde bir Agilent Teknoloji 33120A fonksiyon jeneratörü şekli görülmektedir.

Güç ölçer ( Wattmeter) : Elektrik devresinde etkin gücün büyüklüğünü ölçen alettir. Etkin güç, doğru akımlı bir devrede akım ve gerilim çarpımından elde edilir ve birimi Watt’tır. Alternatif akımlı bir devrede ise güç, akım ve voltajın etkin değeriyle aralarındaki faz farkının kosinüs değeridir.
Kosinüs veya güç faktörü görünürdeki güce etkin gücün oranı olarak tanımlanır. Güç ölçer cihazı 0 ve 1 değerleri arasında olan güç faktörünü de ölçer. Ölçme yaparken akım bobini devreye seri, gerilim bobini de devreye paralel bağlanır.
Şekilde bu ölçü cihazının hem simge durumu hem de iki kere tıklanarak büyütülmüş durumu görülmektedir.Instrument araç kutusundan Wattmeter butonuna tıklanır ve çalışma alanına sembolü yerleştirilir.

Aşağıda güç ölçerin bağlantı şekliyle ilgili bir örnek verilmiştir.

Osiloskop ( Oscilloscope) : Elektrik ve elektronik devrelerde sinyallerin şeklini görmemizi sağlayan cihazdır. Aynı zamanda, sinyalin genliğini, fekansı ve iki sinyal arasındaki faz farkı ölçülebilir.

Mouse ile iki kez tıklanıldığı zaman açık şekli görülür. Kanal A ve Kanal B olmak üzere iki giriş mevcuttur. Yani çift ışınlı osiloskoptur. Çizim alanındaki devrede şase varsa osilaskobun Ground ucunu şaseye bağlamak gereksizdir.