Tekil Mesaj gösterimi
  #2  
Alt 18 March 2009, 02:30
AlpikE AlpikE isimli Üye şimdilik offline konumundadır
Junior Member
 
Kayıt Tarihi: 11 March 2009
Mesajlar: 0
Konular:
Aldığı Beğeni: 0 xx
Beğendiği Mesajlar: 0 xx
Standart Cvp: Maddenin Yapisi - Sİmetrİ Yasalari

Etkileşimlerin Simetri Deneyleri:

Kütleçekimi
Şiddeti çok düşük olan kütleçekimini incelemek için, büyük ölçekli iki cisim, örneğin yerküre ve bir bilya ile çalışmak kolaylık sağlar. Simetri özelliklerini irdelemek için ise, basit bazı atış deneyleri yapmak yeterlidir. Ancak bu deneylerin, havanın sürtünme kuvvetinin etkisini devre dışı bırakabilmek amacıyla, içi vakumlanmış kapalı bir hacim içerisinde yapılması gerekir. Örneğin, bilya bir başlangıç noktasından, belli bir hızla dikey olarak yukarı doğru fırlatılmış olsun. Bilya ilk hızıyla yükselirken, yerçekiminin etkisiyle yavaşlayacak, bir noktada yükselmesini durdurduktan sonra, aşağıya doğru hız kazanmayısa başlayacaktır. Fırlatma anından başlayarak filmini çekmeye başlamış ve bilya fırlatma yüksekliğine geri döndüğünde, çekimi durdurmuş olalım. Bir süre sonra aynı süreci tekrarlayıp, ikinci bir film çekelim. Bilyanın hareketi üzerinde, yerçekimi kuvvetinin sağladığı ivmeye ek olarak, dünyanın kendi ekseni ve de güneşin etrafında dönmesinden kaynaklanan 'merkezkaç ivmeleri' de var tabii. Gerçi deneyi kutupta yapacak olursak, bunların birincisinden kurtulmuş oluruz. Fakat bu etkiler, ayrıca hesaba katılarak, filmler 'düzeltilebilir' veya zaten görece zayıf oldularından, hem her iki deneyde de benzer rol oynadıklarından, gözardı dahi edilebilirler. Bilyanın bu iki filmde, deney süresince izlemiş olduğu patikalar, zamanın fonksiyonu olarak birbirleriyle çakışıyorlarsa; yerküre ile bilya arasındaki kütleçekimi kuvvetinin işleyişi, her iki deney sürecinde de aynı şekilde çalışmış, yani zamanla değişmemiş demektir. Öte yandan, iki deney arasındaki süre içerisinde, dünya üzerindeki konumumuz uzayda zaten yer değiştirmiş olduğundan, bu iki filmdeki patikaların çakışıyor olması; kütleçekiminin 'hem zamanda, hem de uzayda öteleme' işlemi altında simetri özelliği taşıdığının kanıtlanmış olduğu anlamına gelir. Lorentz simetrisini kanıtlamak içinse, deneyi bir de hareketli bir araçta tekrarlamamız gerekir.
Filmlerden birini sondan başa, tersine oynattığımızda aynı filmi elde eder ve "demek ki kütleçekimi zamanda tersinme altında da simetrikmiş" deriz. Öte yandan filmin aynadaki görüntüsünü izlemek, olayların akışını değiştirmeyecek; bu da kütleçekiminin yansıma işlemi altındaki simetrikliğinin kanıtı anlamına gelecektir. Dönme işlemi altında simetriyi kanıtlamak için, art arda dikey atışlar yerine; iki farklı yönde yatay atış deneyleri yapıp filmlerini çekmek ve filmlerdeki parabolik patikaların, aynı olduklarını ve zamanın fonksiyonu olarak da çakıştıklarını belirlemek yetecektir. Yük eşlenikleştirmesi?...
Dünyaya ve bilyaya yük eşlenikleştirmesi uygulamak, bünyelerindeki parçacıkların tümünü karşıtlarıyla değiştirmek anlamına gelir. Parçacıklarla karşıtları aynı kütlelere sahip olduklarından, kütleler değişmeyecek; elde edilen karşıtdünya ve karşıtbilya ile yapılan dikey veya yatay atış deney çiftleri, yukarıda bahsedilen şekilde benzer sonuçlar verecektir. Kısacası, kütleçekimi, eşlenikleştirme işlemi sonrasında da aynı şekilde işleyecek, yani bu işlem altında simetri sergileyecetir.Yalnız deney sırasında dikkatsizlik edip de, karşıtbilyayı elimizle fırlatmayısa kalkışmamak gerekir. Aksi halde elimizin, diyelim 10 gramlık karşıtbilyayla temasa gelen 10 gramlık kısmı, anında yok olur. Buraya kadarı o kadar trajik değil: Bir de avucumuzda oluşan o delikten, yaklaşık 20 gramlık kütle eşdeğeri saf enerji, yani 50 ton kömürün yanmasıyla üretilen ısı miktarı açığa çıkacak, bizi ve yakın civarımızı kavuracaktır.



Alıntı ile Cevapla