Cvp: Anonim Şirketin Hukuki Yönü
8- Özel Finans Kurumları: En az pay sahipli Anonim Şirket gibi kurulan ve sermayesi en az 5 milyar TL. olması gereken, paralarını faize yatırmak istemeyen tasarruf sahiplerinin ilgisini çekmek için kar-zarar ortaklığına dayalı işletmeler işleten kuruluşlardır.
Anonim Şirketin Kuruluşu
Hukuki Anlamda Kuruluş: Anonim Şirketin malvarligi, organlar vesair niteIikle, en azindan kanunun emrettigi ölçüde donatilmiş olarak tüzel kişilik kazanmasidir 143. Ticaret Kanunu belirli usuller emretmiştir. Kuruluş seçilen türe göre belirli safhalar halinde o1uşur , Bu safhalar yasa tarafindan belirtildigi gibi bjri tamamlanmadan digerine geçilmez, Kurulu sürecinde kurucular ve tedrici kuruluşta ayrica katilmayi taahhüt edenler vardir. Kurulu§ Anonim Şirketin esas mukavelerinin yazili olarak yapilip kurucular tarafindan imzalanmasi ve imzalarin noter tarafindan tasdiki ile başlar ve Anonim Şirketin Ticaret siciline tescili ile sona erer. Tüzel kişilik bu tescille kazanilir.(TK m.301).
Kuruluş ani veya tedrici olur (TK m.276/1.). Ani Kuruluşta kurucular, ayni zamanda şirket paylarinin tamamini taahhüt eden kişilerdir. Başka kimseye müracaat edilmez (TK m.276/2) Tedrici kuruluşta bir kisim paylar kurucular tarafindan taahhüt olunur. Geri kalan kisim için ise halka müracaat edilir (TK m.276/3). Kurucular ortaklik esas sermayesinin en az %10 unu tediye veya taahhüt etmelidirler (TK m.280). Halka müracaatta bilgi açiklama zorunlulugu vardir (TK m,281282-353). Ser. Piy.m.- 4. hükümleri halka müracaati Sermaye Piyasasi Kurulunun iznine ve özel usule baglandigindan bu hükümlerde degişiklik olmuştur.
Tedrici kuruluş ülkemizde fazla kullanilan bir kuruluş türü degildir. Daha çok Anonim Şirketler ani olarak kurulmakta ve kurulduktan sonra halka açilmaktadirlar ,
Bu iki tür kuruluşu inceleyelim.
l- Tedrici Kuruluş: Yukarida anlattigimiz gibi tedrici kuruluşta, paylarin bir
kısmı kurucular tarafından taahhüt olunur ve geri kalan kısım için halka müracaat edilir.
Tedrici Kuruluşun Safhalari:
Sözleşmenin Düzenlenmesi: Tedrici kuruluşta, esas sözleşmeyi tanzim ve imza eden ve sermaye olarak esas sözleşmede muayyen miktar parayi yahut paradan başka bir şeyi koymayi taahhüt eden pay sahipleri. kurucu sayilir .Yine esas sözleşmeyi tanzim,ve imza etmeksizin paradan başka bir şeyi sermaye olarak koyan pay sahipleri de kurucu sayilirlar.
Sözleşmenin yazili olmasi zorunludur. Kurucu vasfina haiz ortaklarin esas 1 sözleşmeyi imza etmesi şarttir. Sözleşmede:
1- Şirketin ticaret ünvani ve merkezinin bulunacagi yer, 1 2- Şirketin gayesi ve konusu
3- Şirketin sermayesinin miktari ve her payin itibari degeri, ödeme süresi ve şartlari,
4- Şirketin işlerini yönetme ve denetleme ile yükümlü olanlarin ne şekilde seçilecekleri ve bunlarin hak ve sorumluluklari,
5- Şirket Genel Kurulunun nasil toplantiya çagirilacagi, toplanti kararlarinin ne şekilde alinacagi, toplanti zamani,
6- Şirkette ait ilanlarin ne surette yapilacagi,
7- Kurucuların imzaları,
8- Paradan başka sermaye olarak konulan mallarin ve haklarin miktari ve degerleri,
9- Şirket için herhangi bir süre tayin edilmiş ise bu sürenin müddeti, Sanayi ve Ticaret Bakanligindan Izin:
Bu şartlara haiz esas sözleşme, sermaye olunan tediye veya temin edildigini r belirten vesikalarla birlikte Sanayi ve Ticaret Bakanligina müracaat edilerek Anonim Şirketi kurmak için Izin istenir.
Halka Başvurma:
Kuruluş için Sanayi ve Ticaret Bakanligindan izin alindiktan sonra kurucularla, şirketin gayesi, konusu, süresi, sermayenin miktari ile her payin degerini, kurucular veya yönetim kurulu üyelerine aglanacak özel çikarlarin ne oldugu, paradan başka konulan sermayenin ne oldugu, bunun miktarini, kuruluş genel kurulunun toplanti yerini belirten bir IZAHNAME kurucular tarafindan düzenlenip ilan ettirilir (TK.m.281).
Kurucular halkı ortaklığa katılma çağrısından sonra, ortalığa atılmak isteyenler ortalığa katılma talebinde bulunurlar. Katılma taahhütnamesi kayıtsız ve şartsız olmalıdır.
Kuruluş Ilk Genel Kurulu
Esas sermayenin tamamına katılma taahhüt edildikten ve 1/4 ünün muteber bir bankaya yatırıldıktan sonra 10 gün içinde her pay sahibine taahhütlü mektup ve gazete de ilan suretiyle kurucular tarafından ilk genel kurul toplantısına davet edilir.
Davet mektubunun toplantı gününden en az onbeş gün önce gönderilmesi gerekir. Bu toplantıda nakit sermayenin en az 1/2 sini temsil eden pay sahipleri hazır bulunur. Her pay sahibi bir oy verir ve kararlar mevcut oyların çoğunluğuyla alınır. Aynı sermaye koyanlar bu ayınlara değer biçilmesinde oy kullanmazlar.
Birinci kuruluş genel kurulunda toplanti nisabi saglanamaz ise mahkemece seçilen bilir kişiler, gerek kurucular tarafindan, gerekse katilma taahhüdünde bulunan kişiler tarafindan sermaye olarak paradan başka konulan mevcutlarin degerlerinin kiymetleri tesbit edildikten sonra 10 gün içinde 2. kuruluş genel kurulu toplantiya çagrilir , Çagri mektubunda bilir kişinin rapor suretin de eklenir .Toplanti ve karar nisabi ilk kuruluş genel kurulunda oldugu gibidir. Gerek birinci, gerekse ikinci kurulu genel kurul toplantilarinda Sanayi ve Ticaret Bakanliginin komiserinin de bulunmasi şarttir. Tutulan zabitlarda komiserin imzasinin bulunmasi gereklidir. Komiserin imzasinin olmadigi kararlar geçersizdir.
Mahkemece Onanma, Tescil ve İlan
Kuruluş Genel Kurul Toplantilarinda gerekli kararlar alindiktan sonra kurucular ortaklik merkezinin bulundugu yer Ticaret Mahkemesine bir dilekçe ile başvurularak onanmasini talep ederler. Kurucular dilekçelerine, Kuruluş genel kurul zabitlarini, bilir kişi raporlarini, izin şerhli sözleşmeyi, sermayenin 1/4 para, kisminin bankaya yatirildigina dair banka makbuzlari eklenir. Mahkeme evrak üzerinde gerekli inceleme yaptiktan sonra şirket sözleşmesini en geç bir ay içinde onaylar. Onaydan sonra şirket, §
şirket merkezinin bulundugu yer ticaret siciline tescil ve ilan olunur. Böylece şirket tüzel kişilik kazanir.
|