Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Yıldız Pekşen yaz aylarında daha fazla su tüketildiğini bu tüketimin beklenmeyen bir sonucu olan yaz ishallerinin çoğunlukla mikroplu suların içilmesi veya bu sularla yıkanmış meyve ve sebzelerin yenilmesiyle ortaya çıktığını bildirdi.


İshale neden olan pek çok durum olduğunu nedenlerin başında mikrobik ishaller geldiğini yaz ishallerinin de bu gruptan olduğunu söyleyen Prof. Dr. Yıldız Pekşen "Mikroplar dışında başta antibiyotikler olmak üzere çeşitli ilaçlar çeşitli mide-bağırsak hastalıkları bazı hormonal hastalıklar bağırsak veya bağırsak komşuluğunda ortaya çıkan tümöral durumlar aşırı ve ani ısı değişimleri de ishale neden olabilir" dedi.


Heyecanlanma üzüntü korku stres gibi durumların da ishale neden olabileceğine dikkat çeken Pekşen yaz ishaline neden olan mikropların bakteriler ile protozoon denilen gözle görülmeyen parazitler olduğunu ifade etti.


Prof. Dr. Pekşen doğadaki sıcaklık artışıyla tüm canlıların su ihtiyaçlarının da buna paralel olarak arttığını dolayısıyla insanların yaz aylarında daha fazla su tükettiğini bu tüketimin beklenmeyen bir sonucu olan yaz ishallerinin çoğunlukla mikroplu suların içilmesi veya bu sularla yıkanmış meyve ve sebzelerin yenilmesiyle ortaya çıktığını vurguladı.


Bazen insanların ishal olup bu mikropları dışkıları ile çevreye yayabileceğini dışkıyla bulaşmış ellerin ağza götürülmesi sonucu da ishal olabileceğini açıklayan Pekşen "Her zaman kullanılan suların sağlıklı olup olmadığını bilmek mümkün olmaz. Doğada özellikle insan ve hayvan dışkılarıyla kirlenmiş sularda yaşayan ishal nedeni olabilecek çeşitli mikroplar bulunmaktadır. Bunlar özellikle durgun sularda kanalizasyonun karıştığı sularda iyi ilaçlanmamış içme ve kullanma sularında özellikle yaz aylarında uzun süre canlı kalarak çoğalır. Bu suların içilmesi sıcak ortamda beklemiş gıdaların örneğin çiğ sebzelerle hazırlanmış salataların ve meyvelerin tüketilmesi sonucu ishal yapan mikroplar ağız yoluyla alınarak insanların bağırsaklarına ulaşır. Bunların bir kısmı bağırsak duvarında iltihap oluşturarak hem bağırsak hareketlerini artırır hem de bağırsağa su ve iltihaplı hücrelerin geçişine neden olur; bir kısmı da bağırsakta iltihap yapmadan salgıladıkları toksin denilen zehirli maddelerin etkisiyle su ve tuz geçişini artırmak suretiyle ishale neden olur" diye konuştu.


Su gibi tariflenen ishallerin çoğunluğunun paraziter nedenli olduğuna değinerek "En sık giardia denilen protozoon ishale neden olur. Bu tip ishallerin en ciddisi ve hayatı tehdit edeni ise dışkının pirinç suyu görüntüsü olarak tariflendiği kolera bakterisinin yaptığı ishaldir" diyen Pekşen iltihaplı dışkılamaya neden olan bakterilere ise tifo ve tifo benzeri hastalıklara neden olan salmonella bakterilerini örnek verebileceğini kaydetti.


Kalın bağırsakta ishale neden olan bakterilerin bir kısmının ve bazı parazitlerin dışkının iltihaplı sümüksü görünmesine aynı zamanda barsak duvarını da zedeleyerek damarların kanamasına neden oldukları için kanlı olmasına da neden olacağı uyarısı yapan Pekşen "Dışkının böyle kanlı ve iltihaplı olması dizanteri olarak adlandırılır. Nedenlerinden birisi şigella denilen bakteri bir diğeri amip denilen protozoondur. İshalle birlikte bulunan diğer belirtiler karın ağrısı karında buruntu hissi bazen bulantı iltihabi durumlarda bunlara ilaveten ateş olarak karşımıza çıkar" şeklinde konuştu.