#1
|
||||
|
||||
Cezayir
Cezayir (Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti), Kuzey [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'da ülke, Afrika'nın [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'dan sonra ikinci büyük ülkesi. Cezayir'in komşuları kuzeydoğuda [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL], doğuda [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL], güneydoğuda [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL], güneybatıda [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ve [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL], batıda [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ve [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'dır. Etnik açıdan bir İslam, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ve [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ülkesidir. Ülke ismi (El Cazayir) Arapçada "adalar" anlamına gelir.
Tarih Cezayir'de 2 milyon yaşında [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] iskeletleri bulunmuştur. Araştırmacılar, ülkede [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] kalma [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ve [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] fosilleri de ortaya çıkartmıştır. [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] devrinde şu anda [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'nün bulunduğu alanlar daha sulaktı. Böylece Cezayir'in şu anda çöl olan güney bölgesinde insanlar yaşayabiliyordu. Bu dönemden kalma mağara resimleri bulunmaktadır. Antik çağda Cezayir'in tarih sahnesine girmesi, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] kökenli 22. [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] hanedanının kurulmasıyla oldu. Usta süvariler olan Berberiler, Mısır'da paralı asker olarak görev aldılar. Diğer taraftan, Berberiler [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ile de diplomatik ilişki kurdular. [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ve [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'nda Numidya (Νομαδια) olarak bilinen yörenin adı, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] "göçebe" anlamındaki nomados (νομαδος) kelimesinden gelir. [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL], [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'nda Numidya'yı birleştirmeyi başardı. Daha sonra ülke Roma İmparatorluğu'nun bir eyaleti haline geldi. Cezayir, topraklarında en çok Roma kalıntısı bulunan Akdeniz ülkesidir. Cezayir Soykırımı 2005 ve 2006 yıllarında Cezayir Devlet Başkanı [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'yı soykırım yapmakla suçlamış ve [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'ten bir özür beklediklerini açıklamıştır. Ancak [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] iddiaları kabul etmemiş ve konunun tarihçilere bırakılması gerektiğini öne sürmüştür. Yönetim şekli Ülkenin başında 5 yılda bir seçilen cumhurbaşkanı bulunur. Cumhurbaşkanı ayrıca Bakanlar Meclisi ve Yüksek Güvenlik Konseyi'nin de başıdır. Cumhurbaşkanı ayrıca bakanları ve başbakanı da atar. Coğrafya [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL][Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Cezayir'in siyasi haritası Cezayir, 2.381.741 km²'lik alanıyla [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'in en büyük, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] kıtasının ise [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'dan sonra ikinci büyük ülkesidir. Güney kesiminde, Sahra çölünün önemli bir kısmını toprakları içine alır. Cezayir'in kıyıları genelde dağlara çok yakın ve sarptır, fazla doğal liman yoktur. Kıyının hemen gerisinde [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL], [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'tan başlayarak doğuya doğru iki şerit halinde [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'a kadar 2400 km. boyunca uzanır. Kuzeydeki dağ sırasına Tell Atlasları, güneydekine ise Sahra Atlasları denir. İki dağ silsilesi arasında büyük ovalar ve yaylalar yer alır. Bu iki sıra doğuda [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] sınırına doğru birbirine yakınlaşır. Atlas sıradağlarının Cezayir'deki kısmının en yüksek noktası yaklaşık 2.900 m. irtifadadır. Ancak Cezayir'in en yüksek noktası, Sahra'nın ortasındaki Hoggar kitlesinde 3.003 metre yükseklikteki Tahat zirvesidir. İklim Ülkenin kuzey bölgesinde [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL], güneyinde ise çöl iklimi hakimdir. Deniz kıyısındaki yerleşimlerde kış ortalama sıcaklığı 8 ila 15°C iken Mayısta 25°C'a yükselir ve Temmuz-Ağustos aylarında 28 ila 30°C ortalamaya ulaşır. ([Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'da 28°C, başkent Cezayir'de 29,5°C) Ortadaki Kabile dağlarında ve yaylalarda kışın ortalama sıcaklık 8°C civarındadır ve -7°C'a kadar düşer. Kışın bu bölgeye kar yağar. Yazın ise sıcaklık 30 ila 38°C'a kadar yükselir. ([Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'de 36°C) Güneydeki Sahra bölgesinde kış sıcaklığı 15 ila 28°C iken yazın 40 ila 45°C'a yükselir. İktisat Cezayir, Afrika kıtasının en zengin ülkelerinden biridir. Yıllık 113,6 milyar dolarlık [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ile [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'nden sonra kıtanın en büyük ikinci iktisadına sahiptir. Para birimi 'Cezayir Dinarı'dır. Cezayir, önemli bir doğal gaz (üretimde dünya 5.si, ihracatta 4.sü gelir) ve petrol (üretimde 13., ihracatta 9.) üreticisi ve ihracatçısıdır. Ülkenin güney batısında demir, güney ucunda ise uranyum ve çinko yatakları bulunur. Bir kamu şirketi olan Sonatrach tarafından çıkarılan petrol ve doğal gaz, ülkenin başlıca gelir kaynağıdır. Cezayir, tarım reformu ve ağır sanayinin modernizasyonu yoluyla iktisadını canlandırmayı denemiştir, ancak petrol ve doğal gaz kökenli ürünler hâlâ ihracatın neredeyse tamamını oluşturur. Denize yakın kesimde tarıma elverişli alanlarda başta zeytin gibi Akdeniz iklimi bitkileri yetişir. Cezayir, bakla tarımında dünya 1.si, incirde 5.si, hurmada 6.sı, kayısıda 9.su, bademde 10.su gelir, buna karşın tarım ürünlerinin büyük kısmını ihraç edemez. Cezayir'in dış borçları 2005 yılında 17,5 milyar dolar iken Aralık 2006'da 4,7 milyar dolara düşmüştü. Ülke, dış borçlarını yavaş yavaş kapatmakta, bunda artan petrol fiyatlarından yararlanmaktadır. Bir [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ülkesi olan Cezayir, sağlam bir iktisada sahiptir. Petrol ve doğalgaz gelirleri dış borçları azaltmakta kullanıldığı gibi önemli altyapı projelerinin gerçekleşmesini de sağlamaktadır.[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Toplum Başlıca şehirler Cezayir (başkent), [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL], [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL], [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'dır. 32,5 milyonluk nüfusun büyük kısmı kıyıya yakın bölgede yaşar. Çok geniş toprakları kaplayan güneydeki bölgeler ise 1,5 milyon kadar insanı barındırır ve bunların çoğu [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] yaşar. Nüfusun çoğunluğu Müslümandır, etnik olarak [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ve [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] oluşur. Kültür [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL][Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Başkent Cezayir'de Yenicami Modern Cezayir edebiyatı [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ve [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] arasında bölünmüş durumda olup ülkenin yakın geçmişinden etkilenmiştir. 20. yy Cezayir romancıları arasında en önemlileri [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL], [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ve [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'dir. 1980'lerin önemli romancıları daha sonra [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'nün başkan yardımcısı olacak [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ve [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] görüşleri nedeniyle şeriatçi bir grup tarafından öldürülen [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'tur. Ünlü modacı [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL], [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] kentinde doğan bir Cezayirlidir. Fransız kökenli ünlü Cezayirliler arasında filozof [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] da bulunur. [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ve [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] sömürgecilik karşıtı görüşleriyle tanınmıştır. 1905-1973 yılları arasında yaşamış olan [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Cezayir halkının sosyolojik dönüşümünde oldukça emeği geçmiş ve bu konularda önemli eserler vermiştir. Hıristiyan düşünür [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL][Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] yakınlarında, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'de doğmuştur. [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'lu olan [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL], ünlü eseri [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'yi Cezayir'de yazmıştır. Cezayir kültürünün en önemli unsurunu [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] medeniyeti oluşturur. Ülke nüfusunun %99'dan fazlasını müslüman kökenliler oluşturur. Hıristiyanların oranı %0,1 kadardır. 1960'ta sayıları 160.000'i bulan musevilerden sadece 200 kadarı kalmıştır. Cezayir anayasası, tüm vatandaşlara din özgürlüğü tanır. İmamlar, papazlar ve hahamlar Diyanet İşleri Bakanlığı'na bağlıdır ve devlet memurudur. Vaaz vermek veya dini faaliyetlerde bulunmak devletin iznine tabidir. Devlet, din eğitimine ve camilere maddi katkıda bulunmakta, imamların maaşlarını ödemektedir. 2005'ten beri [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] hukuku orta dereceli okullarda zorunlu ders haline getirilmiştir. Cezayir müziğinin ülke dışında en çok bilinen türü [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'dir. Rai, çobanların folklorik müziğiyle popun bir karışımıdır. [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ve [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] gibi uluslararası yıldızlar bu tarz müzikle ün kazanmıştır. Cezayir içinde ise sözel ağırlıklı eski [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] türü müzik halk tarfından tercih edilmektedir. [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] müziği de kıvrak tonlarıyla beğeni toplamaktadır. Kıyı kentlerinde [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] göçmenlerinin getirdiği Endülüsi müzik, klasik bir tarz olarak hâlâ dinlenmektedir. Mutfak [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL][Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Sebzeli kuskus. Cezayir yemekleri Akdeniz mutfağının özelliklerini gösterir. Bazı yemekler ülke genelinde pişirilse de çoğu yereldir ve kültürel çeşitliliğe delalet eder. Bu durum, yerel coğrafya, iklim ve tarihin bir sonucu olarak zamanla ortaya çıkmıştır. Buğdaydan yapılan, et veya sebzeyle servis edilen [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]; biber, soğan ve sarımsakla yapılan [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] tipik yemeklerdir. |
Benzer Konular |
||||
Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
erkek yalan söylüyorsa | nOne | Fıkralar | 0 | 7 March 2009 14:22 |