eLanuR
8 December 2008, 08:23
26.09.2004 tarihli ve 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş[Only Registered Users Can See Links] Görev Ve Yetkileri Hakkında Kanun'a göre:
Madde 25- Bölge adliye mahkemeleri[Only Registered Users Can See Links] bölgelerin coğrafi durumları ve iş yoğunluğu göz önünde tutularak belirlenen yerlerde[Only Registered Users Can See Links] Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun olumlu görüşü alınarak Adalet Bakanlığınca kurulur.
Bölge adliye mahkemelerinin yargı çevrelerinin belirlenmesine[Only Registered Users Can See Links] değiştirilmesine veya bu mahkemelerin kaldırılmasına Adalet Bakanlığının önerisi üzerine Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca karar verilir.
Birinci ve ikinci fıkra gereğince alınacak kararlar[Only Registered Users Can See Links] Resmî Gazetede yayımlanır.
Geçici Madde 2- Adalet Bakanlığı[Only Registered Users Can See Links] bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç iki yıl içinde 25 inci maddede öngörülen bölge adliye mahkemelerini kurar. Bölge adliye mahkemelerinin kuruluşları[Only Registered Users Can See Links] yargı çevreleri ve tüm yurtta göreve başlayacakları tarih[Only Registered Users Can See Links] Resmî Gazetede ilân edilir.
Bölge adliye mahkemeleri göreve başlamadan önce Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca bu mahkemelerin başkanları[Only Registered Users Can See Links] daire başkanları ve üyeleri ile Cumhuriyet başsavcısı ve savcılarının atamaları yapılır. Bölge adliye mahkemelerinde görev yapacak diğer personelin atamaları da aynı süre içinde yapılır.
Madde 55- Bu Kanun 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe girer.
Her ne kadar 55. maddede knunun yürürlük tarihi 1 Haziran 2005 olarak saptanmış ise de[Only Registered Users Can See Links] bölge adliye mahkemeleri kurulana kadar[Only Registered Users Can See Links] HUMK'un temyiz ve karar düzeltmeye ilişkin hükümleri uygulanmayısısısa devam edecektir.
Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun (5236s.k.[Only Registered Users Can See Links] K.Tarihi: 26/09/2004) ile istinaf yolu da hükme karşı gidilebilecek kanun yolları arasında yerini aldı. 5236 sayılı yasa HMUK’un birçok maddesini ya olduğu gibi değiştirdi[Only Registered Users Can See Links] ya da yeni hükümler ekledi. Buna göre;
1- Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına fiilî veya hukukî bir engel çıktığı veya iki mahkemenin yargısal sınırları kapsamının belirlenmesinde tereddüt edildiği takdirde[Only Registered Users Can See Links] yetkili mahkemenin tayininde[Only Registered Users Can See Links] ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine[Only Registered Users Can See Links] bölge adliye mahkemeleri için Yargıtay’a başvurulur. İki mahkemenin aynı dava hakkında göreve veya yetkiye ilişkin olarak verdikleri kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleştiği takdirde[Only Registered Users Can See Links] görevli veya yetkili mahkeme ilgisine göre bölge adliye mahkemesince veya Yargıtay’ca belirlenir. Bölge adliye mahkemesince veya Yargıtay’ca verilen merci tayini kararları ile kanun yolu incelemesi sonucunda kesinleşen göreve veya yetkiye ilişkin kararlar[Only Registered Users Can See Links] davaya ondan sonra bakacak mahkemeyi bağlar. (5236 s.k. m.1)
2- Hâkimin reddi istemi ilk derece mahkemesinin bu kararlarına karşı istinaf yoluna[Only Registered Users Can See Links] bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerinin başkan ve üyeleri hakkındaki kararlarına karşı da temyiz yoluna ancak hükümle birlikte başvurulabilir (5236 s.k. m.4[Only Registered Users Can See Links])
3- Aynı mahkemede görülmekte olan davalar yönünden verilen birleştirme ve ayırma hususundaki ilk derece mahkemesi kararları hakkında istinaf yoluna; bölge adliye mahkemesi kararları hakkında ise temyiz yoluna; ancak hükümle birlikte gidilebilir. Şu kadar ki[Only Registered Users Can See Links] bu husus tek başına; bölge adliye mahkemesinde hükmün kaldırılarak esastan incelenmesi[Only Registered Users Can See Links] Yargıtay da bozma sebebi teşkil etmez. (5236 s.k.m.9)
4-İlk derece mahkemeleri veya bölge adliye mahkemelerine yapılacak eski hâle getirme istemleri[Only Registered Users Can See Links] hadiseler hakkındaki usule[Only Registered Users Can See Links] Yargıtay’da ileri sürülecek eski hâle getirme istemleri[Only Registered Users Can See Links] temyiz usulüne göre yapılır ve incelenir. (5236 s.k. m.11)
5- İlk derece mahkemelerinden verilen nihaî kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir. Miktar veya değeri bin lirayı geçmeyen malvarlığı davalarına ilişkin kararlar kesindir. Alacağın bir kısmının dava edilmiş olması durumunda bin liralık kesinlik sınırı alacağın tamamına göre belirlenir. Alacağın tamamının dava edilmiş olması durumunda[Only Registered Users Can See Links] kararda asıl isteminin kabul edilmeyen bölümü bin lirayı geçmeyen taraf[Only Registered Users Can See Links] istinaf yoluna başvuramaz. İlk derece mahkemelerinin diğer kanunlarda temyiz edilebileceği veya haklarında Yargıtay’a başvurulabileceği belirtilmiş olup da bölge adliye mahkemelerinin görev alanına giren dava ve işlere ilişkin nihaî kararlarına karşı bölge adliye mahkemelerine başvurulabilir. (5236 s.k. m.15)
6- İstinaf yoluna başvurma[Only Registered Users Can See Links] dilekçeyle yapılır ve dilekçeye karşı tarafın sayısı kadar örnek eklenir. İstinaf dilekçesinde; başvuran ile karşı tarafın davadaki sıfatları[Only Registered Users Can See Links] adı[Only Registered Users Can See Links] soyadı ve adresleri[Only Registered Users Can See Links] varsa yasal temsilci ve vekillerinin adı[Only Registered Users Can See Links] soyadı ve adresleri[Only Registered Users Can See Links] kararın hangi mahkemeden verilmiş olduğu ve tarihi ile sayısı[Only Registered Users Can See Links] kararın başvurana tebliğ edildiği tarih[Only Registered Users Can See Links] kararın özeti[Only Registered Users Can See Links] başvuru sebepleri ve gerekçesi[Only Registered Users Can See Links] istem sonucu[Only Registered Users Can See Links] başvuranın veya varsa yasal temsilci yahut vekilinin imzası bulunur. İstinaf dilekçesi[Only Registered Users Can See Links] başvuranın kimliği ve imzasıyla[Only Registered Users Can See Links] başvurulan kararı yeteri kadar belli edecek kayıtları taşıması durumunda diğer hususlar bulunmasa bile reddolunmayısısısıp[Only Registered Users Can See Links] inceleme[Only Registered Users Can See Links] istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Ancak[Only Registered Users Can See Links] bölge adliye mahkemesi kamu düzenine aykırılık gördüğü takdirde bunu re'sen gözetir. (5236 s.k. m.15)
7- İstinaf yoluna başvuru süresi on beş gün[Only Registered Users Can See Links] 8.1.1943 tarihli ve 4353 sayılı Kanuna tabi kamu kurumları hakkında otuz gündür. Bu süre[Only Registered Users Can See Links] ilâmın usulen taraflardan her birine tebliğiyle işlemeye başlar. İstinaf yoluna başvuru süresine ilişkin özel kanun hükümleri saklıdır. (5236 s.k. m.15)
8- İstinaf dilekçesi[Only Registered Users Can See Links] yasal süre geçtikten sonra verilir veya kesin olan bir karara ilişkin olursa[Only Registered Users Can See Links] kararı veren mahkeme istinaf dilekçesinin reddine karar verir ve yatırılan giderden karşılanmak suretiyle ret kararını kendiliğinden ilgiliye tebliğ eder.Bu ret kararına karşı tebliği tarihinden itibaren yedi gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir. İstinaf yoluna başvurulduğu ve gerekli giderler de yatırıldığı takdirde dosya[Only Registered Users Can See Links] kararı veren mahkemece yetkili bölge adliye mahkemesine gönderilir. Bölge adliye mahkemesi ilgili dairesi istinaf dilekçesinin reddine ilişkin kararı yerinde görmezse[Only Registered Users Can See Links] ilk istinaf dilekçesine göre gerekli incelemeyi yapar. (5236 s.k. m.15)
9- İstinaf dilekçesi kendisine tebliğ edilen taraf[Only Registered Users Can See Links] başvurma hakkı bulunmasa veya başvuru süresini geçirmiş olsa bile[Only Registered Users Can See Links] vereceği cevap dilekçesi ile istinaf yoluna başvurabilir. İstinaf yoluna asıl başvuran taraf[Only Registered Users Can See Links] buna karşı onbeş gün içinde cevap verebilir. İstinaf yoluna başvuran[Only Registered Users Can See Links] bu isteminden feragat eder veya istemi bölge adliye mahkemesi tarafından esasa girilmeden reddedilirse[Only Registered Users Can See Links] katılma yolu ile başvuranın istemi de reddedilir. (5236 s.k. m.15)
10- Bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince dosya üzerinde yapılacak ön inceleme sonunda; incelemenin başka bir dairece yapılması gerektiği[Only Registered Users Can See Links] kararın kesin olduğu[Only Registered Users Can See Links] başvurunun süresi içinde yapılmadığı[Only Registered Users Can See Links] başvuru şartlarının yerine getirilmediği[Only Registered Users Can See Links] başvuru sebeplerinin veya gerekçesinin hiç gösterilmediği tespit edilen dosyalar hakkında öncelikle gerekli karar verilir. Eksiklik bulunmadığı anlaşılan dosya incelemeye alınır. (5236 s.k. m.15)
11- Bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerinde karşılık dava açılamaz[Only Registered Users Can See Links] davaya katılma isteminde bulunulamaz[Only Registered Users Can See Links] davanın ıslahı ve 45 inci maddenin birinci fıkrası hükmü saklı kalmak üzere davaların birleştirilmesi istenemez[Only Registered Users Can See Links] bölge adliye mahkemesince re'sen göz önünde tutulacaklar dışında[Only Registered Users Can See Links] ilk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunmalar dinlenemez[Only Registered Users Can See Links] yeni delillere dayanılamaz. Bölge adliye mahkemeleri için yetki sözleşmesi yapılamaz. İlk derece mahkemesinde usulüne uygun olarak gösterildiği hâlde incelenmeden reddedilen veya mücbir bir sebeple gösterilmesine olanak bulunmayısısısan deliller bölge adliye mahkemesince incelenebilir. (5236 s.k. m.15)
Madde 25- Bölge adliye mahkemeleri[Only Registered Users Can See Links] bölgelerin coğrafi durumları ve iş yoğunluğu göz önünde tutularak belirlenen yerlerde[Only Registered Users Can See Links] Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun olumlu görüşü alınarak Adalet Bakanlığınca kurulur.
Bölge adliye mahkemelerinin yargı çevrelerinin belirlenmesine[Only Registered Users Can See Links] değiştirilmesine veya bu mahkemelerin kaldırılmasına Adalet Bakanlığının önerisi üzerine Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca karar verilir.
Birinci ve ikinci fıkra gereğince alınacak kararlar[Only Registered Users Can See Links] Resmî Gazetede yayımlanır.
Geçici Madde 2- Adalet Bakanlığı[Only Registered Users Can See Links] bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç iki yıl içinde 25 inci maddede öngörülen bölge adliye mahkemelerini kurar. Bölge adliye mahkemelerinin kuruluşları[Only Registered Users Can See Links] yargı çevreleri ve tüm yurtta göreve başlayacakları tarih[Only Registered Users Can See Links] Resmî Gazetede ilân edilir.
Bölge adliye mahkemeleri göreve başlamadan önce Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca bu mahkemelerin başkanları[Only Registered Users Can See Links] daire başkanları ve üyeleri ile Cumhuriyet başsavcısı ve savcılarının atamaları yapılır. Bölge adliye mahkemelerinde görev yapacak diğer personelin atamaları da aynı süre içinde yapılır.
Madde 55- Bu Kanun 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe girer.
Her ne kadar 55. maddede knunun yürürlük tarihi 1 Haziran 2005 olarak saptanmış ise de[Only Registered Users Can See Links] bölge adliye mahkemeleri kurulana kadar[Only Registered Users Can See Links] HUMK'un temyiz ve karar düzeltmeye ilişkin hükümleri uygulanmayısısısa devam edecektir.
Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun (5236s.k.[Only Registered Users Can See Links] K.Tarihi: 26/09/2004) ile istinaf yolu da hükme karşı gidilebilecek kanun yolları arasında yerini aldı. 5236 sayılı yasa HMUK’un birçok maddesini ya olduğu gibi değiştirdi[Only Registered Users Can See Links] ya da yeni hükümler ekledi. Buna göre;
1- Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına fiilî veya hukukî bir engel çıktığı veya iki mahkemenin yargısal sınırları kapsamının belirlenmesinde tereddüt edildiği takdirde[Only Registered Users Can See Links] yetkili mahkemenin tayininde[Only Registered Users Can See Links] ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine[Only Registered Users Can See Links] bölge adliye mahkemeleri için Yargıtay’a başvurulur. İki mahkemenin aynı dava hakkında göreve veya yetkiye ilişkin olarak verdikleri kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleştiği takdirde[Only Registered Users Can See Links] görevli veya yetkili mahkeme ilgisine göre bölge adliye mahkemesince veya Yargıtay’ca belirlenir. Bölge adliye mahkemesince veya Yargıtay’ca verilen merci tayini kararları ile kanun yolu incelemesi sonucunda kesinleşen göreve veya yetkiye ilişkin kararlar[Only Registered Users Can See Links] davaya ondan sonra bakacak mahkemeyi bağlar. (5236 s.k. m.1)
2- Hâkimin reddi istemi ilk derece mahkemesinin bu kararlarına karşı istinaf yoluna[Only Registered Users Can See Links] bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerinin başkan ve üyeleri hakkındaki kararlarına karşı da temyiz yoluna ancak hükümle birlikte başvurulabilir (5236 s.k. m.4[Only Registered Users Can See Links])
3- Aynı mahkemede görülmekte olan davalar yönünden verilen birleştirme ve ayırma hususundaki ilk derece mahkemesi kararları hakkında istinaf yoluna; bölge adliye mahkemesi kararları hakkında ise temyiz yoluna; ancak hükümle birlikte gidilebilir. Şu kadar ki[Only Registered Users Can See Links] bu husus tek başına; bölge adliye mahkemesinde hükmün kaldırılarak esastan incelenmesi[Only Registered Users Can See Links] Yargıtay da bozma sebebi teşkil etmez. (5236 s.k.m.9)
4-İlk derece mahkemeleri veya bölge adliye mahkemelerine yapılacak eski hâle getirme istemleri[Only Registered Users Can See Links] hadiseler hakkındaki usule[Only Registered Users Can See Links] Yargıtay’da ileri sürülecek eski hâle getirme istemleri[Only Registered Users Can See Links] temyiz usulüne göre yapılır ve incelenir. (5236 s.k. m.11)
5- İlk derece mahkemelerinden verilen nihaî kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir. Miktar veya değeri bin lirayı geçmeyen malvarlığı davalarına ilişkin kararlar kesindir. Alacağın bir kısmının dava edilmiş olması durumunda bin liralık kesinlik sınırı alacağın tamamına göre belirlenir. Alacağın tamamının dava edilmiş olması durumunda[Only Registered Users Can See Links] kararda asıl isteminin kabul edilmeyen bölümü bin lirayı geçmeyen taraf[Only Registered Users Can See Links] istinaf yoluna başvuramaz. İlk derece mahkemelerinin diğer kanunlarda temyiz edilebileceği veya haklarında Yargıtay’a başvurulabileceği belirtilmiş olup da bölge adliye mahkemelerinin görev alanına giren dava ve işlere ilişkin nihaî kararlarına karşı bölge adliye mahkemelerine başvurulabilir. (5236 s.k. m.15)
6- İstinaf yoluna başvurma[Only Registered Users Can See Links] dilekçeyle yapılır ve dilekçeye karşı tarafın sayısı kadar örnek eklenir. İstinaf dilekçesinde; başvuran ile karşı tarafın davadaki sıfatları[Only Registered Users Can See Links] adı[Only Registered Users Can See Links] soyadı ve adresleri[Only Registered Users Can See Links] varsa yasal temsilci ve vekillerinin adı[Only Registered Users Can See Links] soyadı ve adresleri[Only Registered Users Can See Links] kararın hangi mahkemeden verilmiş olduğu ve tarihi ile sayısı[Only Registered Users Can See Links] kararın başvurana tebliğ edildiği tarih[Only Registered Users Can See Links] kararın özeti[Only Registered Users Can See Links] başvuru sebepleri ve gerekçesi[Only Registered Users Can See Links] istem sonucu[Only Registered Users Can See Links] başvuranın veya varsa yasal temsilci yahut vekilinin imzası bulunur. İstinaf dilekçesi[Only Registered Users Can See Links] başvuranın kimliği ve imzasıyla[Only Registered Users Can See Links] başvurulan kararı yeteri kadar belli edecek kayıtları taşıması durumunda diğer hususlar bulunmasa bile reddolunmayısısısıp[Only Registered Users Can See Links] inceleme[Only Registered Users Can See Links] istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Ancak[Only Registered Users Can See Links] bölge adliye mahkemesi kamu düzenine aykırılık gördüğü takdirde bunu re'sen gözetir. (5236 s.k. m.15)
7- İstinaf yoluna başvuru süresi on beş gün[Only Registered Users Can See Links] 8.1.1943 tarihli ve 4353 sayılı Kanuna tabi kamu kurumları hakkında otuz gündür. Bu süre[Only Registered Users Can See Links] ilâmın usulen taraflardan her birine tebliğiyle işlemeye başlar. İstinaf yoluna başvuru süresine ilişkin özel kanun hükümleri saklıdır. (5236 s.k. m.15)
8- İstinaf dilekçesi[Only Registered Users Can See Links] yasal süre geçtikten sonra verilir veya kesin olan bir karara ilişkin olursa[Only Registered Users Can See Links] kararı veren mahkeme istinaf dilekçesinin reddine karar verir ve yatırılan giderden karşılanmak suretiyle ret kararını kendiliğinden ilgiliye tebliğ eder.Bu ret kararına karşı tebliği tarihinden itibaren yedi gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir. İstinaf yoluna başvurulduğu ve gerekli giderler de yatırıldığı takdirde dosya[Only Registered Users Can See Links] kararı veren mahkemece yetkili bölge adliye mahkemesine gönderilir. Bölge adliye mahkemesi ilgili dairesi istinaf dilekçesinin reddine ilişkin kararı yerinde görmezse[Only Registered Users Can See Links] ilk istinaf dilekçesine göre gerekli incelemeyi yapar. (5236 s.k. m.15)
9- İstinaf dilekçesi kendisine tebliğ edilen taraf[Only Registered Users Can See Links] başvurma hakkı bulunmasa veya başvuru süresini geçirmiş olsa bile[Only Registered Users Can See Links] vereceği cevap dilekçesi ile istinaf yoluna başvurabilir. İstinaf yoluna asıl başvuran taraf[Only Registered Users Can See Links] buna karşı onbeş gün içinde cevap verebilir. İstinaf yoluna başvuran[Only Registered Users Can See Links] bu isteminden feragat eder veya istemi bölge adliye mahkemesi tarafından esasa girilmeden reddedilirse[Only Registered Users Can See Links] katılma yolu ile başvuranın istemi de reddedilir. (5236 s.k. m.15)
10- Bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince dosya üzerinde yapılacak ön inceleme sonunda; incelemenin başka bir dairece yapılması gerektiği[Only Registered Users Can See Links] kararın kesin olduğu[Only Registered Users Can See Links] başvurunun süresi içinde yapılmadığı[Only Registered Users Can See Links] başvuru şartlarının yerine getirilmediği[Only Registered Users Can See Links] başvuru sebeplerinin veya gerekçesinin hiç gösterilmediği tespit edilen dosyalar hakkında öncelikle gerekli karar verilir. Eksiklik bulunmadığı anlaşılan dosya incelemeye alınır. (5236 s.k. m.15)
11- Bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerinde karşılık dava açılamaz[Only Registered Users Can See Links] davaya katılma isteminde bulunulamaz[Only Registered Users Can See Links] davanın ıslahı ve 45 inci maddenin birinci fıkrası hükmü saklı kalmak üzere davaların birleştirilmesi istenemez[Only Registered Users Can See Links] bölge adliye mahkemesince re'sen göz önünde tutulacaklar dışında[Only Registered Users Can See Links] ilk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunmalar dinlenemez[Only Registered Users Can See Links] yeni delillere dayanılamaz. Bölge adliye mahkemeleri için yetki sözleşmesi yapılamaz. İlk derece mahkemesinde usulüne uygun olarak gösterildiği hâlde incelenmeden reddedilen veya mücbir bir sebeple gösterilmesine olanak bulunmayısısısan deliller bölge adliye mahkemesince incelenebilir. (5236 s.k. m.15)