Takının Anadolu Yolculuğu

[HaZzAn]

Mezarlardan Saraylara Takının Anadolu Yolculuğu


Anadolu takılarıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif binlerce yılın içinden süzülüp gelen teknik inceliklerihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif detaylarda saklanan derinliği ve onlarca kültürün izini süren tasarımlarının zenginliğiyle zamanın ötesine geçiyor...

Otuz bin yıl önce ölümün sessizliğinde doğdu takılar. İnsanoğluhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif yanıbaşında susan nefesin geri dönmeyeceğini anladığındahttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif belki son bir kez daha onu kutsamakhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif gittiği yerde huzur duymasını sağlamakhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif karanlığın kötülüklerinden korumak için mezarına taşlardanhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif boynuz ve kemiklerdenhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif deniz kabuklarından yapılma boncuk dizilerihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif bilezikler ve yüzükler koydu.
Sonra başa çıkamadığı kötülüklerdenhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif tehlikelerden kendisini de korumak için boynunuhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif kollarınıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif ellerinihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif başınıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif ayaklarını takılarla donattı; onları tanrılarına sundu. Bir de baktı volkanik camlara yansıyan görüntüsühttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif takılarla daha farklıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif daha güzel... İşte dinin ötesine geçtiği o andan sonra taktıklarını bir daha hiç çıkarmadı; takıların güzelliğinde kendi güzelliğini buldu. Zamanın içinden sessizce geçerken onları en parlakhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif en göz alıcı madenlerlehttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif taşlarla bezedi. 6000 yıl önce bu topraklardahttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Anadolu’da madenlerin en büyüleyicisinihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif altını işleyebileceğini keşfetti ve altınhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif diğer tüm değerli madenler ve taşların da önüne geçti; takıların vazgeçilmezi oldu. Altın takılarhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif insanoğluna her şeyinhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif tüm dinsel amaçlarınınhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif güzel görünme çabalarının ötesindehttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif yaşadığı toplum içinde soyut konumunun somut işaretini sundu.


5000 YIL ÖNCE PARLAYAN IŞIK
Değerli madenlerden takı üretimi yani kuyumculuk işte böyle başladı. Ama bin yıl boyunca emekleyen kuyumculukhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif gerçek bir zanaat olarak karşımızahttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif şaşırtıcı güzelliktekihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif oya gibi işlenmiş takılarla M.Ö. 3. bin yılda çıktı. M.Ö. 2600-2000 dönemine tarihlenen en parlak ve yetkin takı objeleri Troyahttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Eskiyapar ve Alacahöyük’te bulundu. Prens mezarlarında ele geçen altınhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif gümüşhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif agathttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif kuvars kristali gibi değerli malzemelerden yapılan broşlarhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif kolyelerhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif iğnehttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif bilezikhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif diademhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif kemer ve elbise süsü olarak kullanılan çift altın idollerin her birihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif birer sanat eseri niteliğindeydi.
Aynı döneme ait Doğu Anadolu’da Karazhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Batı Anadolu’da Beycesultan ve Semayükhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Göller bölgesinde Kuruçayhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Geçiş bölgesinde Kusurahttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Demircihöyükhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Polatlıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Karaoğlanhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Konya civarında Karahöyükhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Malatya’da Aslantepehttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Çukurova bölgesinde Tarsushttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif İslahiye bölgesinde Tilmenhöyük ve Gediklihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Güneydoğu Anadolu’da Pulurhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Norşuntepe ve Tepecik buluntularıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Anadolu insanının tasarımda ve döküm işlerinde daha o tarihte ulaştığı ileri düzeyi anlatıyor. Troya altın takılarında kullanılan granülasyon ve telkari teknikleri isehttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif daha ileri bir kuyumculuk çalışmasına işaret ediyor.
Tunç çağını geride bırakırkenhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif M.Ö. 2000-1200 arasında Anadolu’da ticaret kolonileri oluşturan Asurlu tüccarların ilgisi dehttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif özellikle altınhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif gümüş ve bakır madenleri üzerinde yoğunlaştı. Asurlu tüccarlarhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Mezopotamya’dan getirdikleri malların yerine buradan değerli madenleri götürüyorlardı. Ticaretin canlandırdığı iletişim olanaklarıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Anadolu’daki ilkçağ zanaatkârlarına Mezopotamya kültürünü tanıttı. Zanaatkârlarhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif yeni tanıdıkları motifleri ve konuları kendi dünyalarının anlamı içinde eritiphttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif ortak bir üslup yaratmayı başardılar.

http://img100.imageshack.us/img100/8725/0023rb.jpg

[HaZzAn]

ANADOLU’NUN BATISINDA YÜKSELEN TAKI SANATI
Hititler’in egemenliği altındaki Anadolu’dan bugüne taşınan takılar ne yazık ki çok az; yalnızca Boğazköy’de bulunan altın mühür yüzükhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif altın “oturan tanrıça” amuletihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif mezarlarda ölülerin ağız ve gözlerini kapayanhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif kol ve ayak bileklerine sarılan altın safihalarlahttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif kulaklara yerleştirilen kulak tıkaçlarından ibaret...
M.Ö. 900’den sonra değerli maden ve taş kullanılarak yaratılan takılarhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif eski görkemine özellikle Anadolu’nun orta ve batısında kurulan uygarlıklarda kavuştu. Burada hem takılar çoğaldı; hem teknik yetkinleşti. Günümüze çok fazla örnek kalmamasına karşın M.Ö. 8. yüzyılın ikinci yarısında Orta Anadolu’da egemen olan Frigya’nın kuyumculuk sanatına en önemli katkısıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif özgün bir formu olan fibulalardı.
Antik dünyanın ticaret merkezinde oturan Batı Anadolu kentlerinin zanaatkârları ise doğu ile batının sanatını kendilerinde bütünleştiriphttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Orientalizan sentezi gerçekleştirdiler. M.Ö. 8. yüzyıl sonuyla 7. yüzyıl başında özellikle doğulu motiflerin kullanıldığı değerli metal ve fildişi takılar ortaya çıktı. Lydia’nın başkenti Sardeshttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif işte bu süreçte kuyumculuğun ışığı oldu. Kimyasal işlemle ilk kez saf altının da elde edildiği altın rafinerisinin bulunduğu Sardes’da özellikle fildişi oymacılığı ve değerli ya da yarı değerli taşların da başarıyla kullanıldığı teknik ustalıkla işlenmiş altın takılar ortaya çıktı.
Sonraki iki yüzyıl Anadolu’nun batısında kuyumculuk zanaatının doruğa ulaştığı yüzyıllar oldu. Saf ya da safa yakın ayarda altınla yapılan takılarda dökümhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif repoussehttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif fligrehttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif granülasyon gibi birçok kuyumculuk tekniği birarada kullanıldı. En yetkin örneklerihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Efes Artemis Tapınağı adak çukurunda ve Uşak çevresinde bulundu. Anadolu’nun ana tanrıçası ile Helenler’in anavatanındaki tapınma biçemini birleştiren ana tanrıça Artemis tapımıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif dönemin takı sanatını da biçimlendirdi. Evrenselhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif uygarlığın koruyucusuhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif doğanın yöneticisi ve arıların kraliçesi tanrıçanın üç farklı karakterihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif takılarda görülen arıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif hilal ve atmaca motiflerinde anlatımını buldu. Küpelerdehttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif apliklerdehttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif broşlarda ve iğne topuzlarında arı; küpeler ve sarkaçlarda hilal; broş ve sarkaçlarda ise atmaca kullanıldı daha çok.



http://img217.imageshack.us/img217/8337/0304dl.jpg

[HaZzAn]

URARTU’NUN ZENGİNLİĞİ

Aynı dönemde M.Ö. 900-600 arasında merkezi Van olan Urartu krallığının önde gelen kentleri Altıntepehttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Patnoshttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Adilcevaz ve Toprakkale’deki prens mezarlarıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif tapınakhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif saray ve depolarından yüzyıllar sonra çıkan altın küpelerhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif agat ve amber kolyeler ve özellikle düğmelerhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif granülasyon tekniğinin en güzel örneklerini oluşturdu. Bu zor kuyumculuk tekniğinin ustası olan Urartular’ın granülasyonla bezeli üç at başı biçiminde kolye başıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif balık ve halka biçimi altın küpelerhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif uçları ejder başlı gümüş bileziklerhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif değerli metalleri işlemede ulaştıkları başarıyı tüm görkemiyle ortaya koydu.
Arkaik ve klasik dönemlere ait Anadolu takılarıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif yalınlığın içinden ustalıkla çıkarılan bir etkileyiciliğe sahiplerdi. Yaygın olarak telkari ve mineleme teknikleriyle yapılan çelenklerde bitkisel motiflerhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif kolye ve pandantiflerde narhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif meşe palamudu ve hayvan başları işliydi. Ay tanrıçasının sembolü hilalhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Ön Asya kültürlerinin hepsinde olduğu gibi Anadolu’da da her yerdeydi.



PERSLERLE RENKLENEN TAKI
M.Ö. 545’ten itibaren Pers egemenliğine giren Anadolu’da bir kez daha doğu ve batı kültürü harmanlandı; takılar bu kez kendilerine Pers etkisinde bir üslup buldular. Anadolu’nun hemen her yerine yayılan dönemin takılarının en çarpıcı özelliğihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif üzerlerindeki yarı değerli taşların ve bunların cam taklitlerinin kullanımlarının çok artmış olmasıydı; takılar rengârenkti. Dönemin kuyumculuk merkezleri Sardes ve Çanakkale Boğazı üzerindeki Lampsakos’ta biçimlenen takılarda özellikle üçgenhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif baklava motifi ve üçgen piramit süslemeler çok kullanıldı.http://img206.imageshack.us/img206/1037/0197go.jpg
HELLENİSTİK DÖNEMİN GÖRKEMİ

Ardından gelen Hellenistik dönemhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Anadolu’da takı sanatının ve kuyumculuk zanaatının doruğa ulaştığı dönemlerden biri oldu. Arkaik ve klasik çağlar boyunca hemen yalnızca tapınaklara adak ve mezarlara sunu olarak yapılan ve çok nadir kullanılan takılarhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif bu dönemde insanların gündelik yaşamlarına girdi. Trakya’da zengin maden yataklarının bulunması ve Pers hazinelerinde biriken altın ve gümüş stoklarıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif dünyevi zevklerin en cezbedici olanına eğilimi artırdı.
Bol bol insan ve hayvan figürleri kullanılan Hellenistik dönem takılarıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif bol granülasyon ve filigre ile zenginleşti. Daha önemlisi Hellenistik dönemhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif sadece değerli metallerin ve kimi zaman da yarı değerli taşların kullanıldığı takıların yerini artık değerli taşlarla bezeli mücevherlerin aldığı döneme işaret etti. Büyük İskender’in doğu seferleriyle Anadolu’ya taşınan zümrüthttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif yakuthttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif agathttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif aquamarinhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif grenahttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif karneolhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif sardhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif plasmahttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif amatist gibi değerli taşlarhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Hellenistik dönem takılarına yerleşti. Motiflerde de farklılıklar oluştu; menadlarla eroslarhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif zenci tasvirlerihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif aslanhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif boğahttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif geyik gibi hayvanların başları sıklıkla kullanılır oldu. Dönemin “moda”sı ise Herakles düğümlü takılardı...


http://img136.imageshack.us/img136/3092/k0281ni.jpg
ROMA’NIN ‘STAMPA’ VE ‘SAVAT’I

Roma döneminde Anadolu takılarıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif önceleri Hellenistik dönemin kuyumculuk geleneklerine bağlı kaldı. Yine de takılarda incihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif jasper ve camın kullanılmasıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif renkli kakmacılığa başlanması bu döneme rastlar. Ama Romalı kuyumcularhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif kendilerine özgü form ve teknikleri asıl M.S. 200-400 arasında yarattılar. Hellenistik dönemde kuyumculuğun merkezi olan İskenderiye ve Antakya Roma döneminde de önemini korumasına karşınhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif imparatorluğun başkenti de kuyumculukta bir ekol oluşturmayı başardı.
Bu dönemde altın ile değerli taş kombinasyonlarının hem en güzel örnekleri verildi; hem de kullanımları yaygınlaştı. Roma takılarıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif aşırı karmaşık ve zarif Hellenistik tarzın tersine sadelikleriyle ön plana çıktılar. Romalı kuyumcularhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif geliştirdikleri iki yeni tekniklehttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif stampa ve savat teknikleriyle zanaatı da daha ileri bir noktaya taşıdılar. Kolyelerde sikkelerin kullanılmasıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif hayvan başlı ve bitki motifli bileziklerin yaratılması da bu dönemin özelliklerindendi.


BİZANS’IN ‘MİNE’Sİ

İkiye bölünen Roma İmparatorluğu’nun Anadolu topraklarındaki ardılı Bizans’ın takı geleneğihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif sanatta egemen olan iki güçlü akımın etkisinde biçimlendi. İlkihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif özellikle saray ve ileri gelen çevrelerce tutulanhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif kökü eski sanat geleneklerine bağlıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif incehttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif hassashttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif hatta bazı durumlarda Hıristiyanlığa yabancı unsurların bile göze batmadığı görkemlihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif zengin ve göz kamaştırıcı bir sanat akımı olan başkent üslubuydu. Diğeri ise form güzelliğine önem vermeyenhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif dini konuları esas alan ve sanatı dinin bir anlatımı olarak kabul eden ilkel ve kuru bir sanat akımı olan eyalet üslubu... Ama her iki üslupta da çok tanrılı dinlerdeki motifler Hıristiyanlıkla birlikte yerlerini farklı motiflere bıraktılar; çok farklı teknikler kuyumculuğa egemen oldu.
Bizans İmparatorluğu’nun ilk dönemlerinde kuyumculukhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif form ve teknik olarak Roma kuyumculuğunun devamı niteliğindeydi. Kendine özgü formhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif desen ve tekniklerhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Konstantinopolis’in kuyumculuk merkezi haline dönüştüğü 6. yüzyıldan sonra gelişti. Bu gelişimde Bizans imparatorları II. Theodosius ve III. Valentinianus’un camcı ve kuyumculardan vergi almamaları büyük rol oynadı. Saraya bağlı biçimlenen kuyumculuğun ilerlemesi için ayrıca İskenderiye ve Antakya’dan ustalar getirtilerekhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif bir Bizans üslubunun ortaya çıkması sağlandı. Değerli madenlerhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif özellikle altınla birlikte değerli ve yarı değerli taşların ve organik maddelerin kullanıldığı gösterişli takılarda Bizans kuyumculuğunun özgün tekniği mine gelişmeye başladı.
Bizanslılar da tıpkı kendilerinden önceki Anadolu halkları gibi takılarınıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif süslenmenin ve zenginliklerini göstermenin yanı sıra kötülüklerden korunmak ve dindarlıklarını göstermek için taktılar. Bizans takılarıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Roma ve Hellenistik dönemin geleneklerinin Hıristiyanlıkla harmanlandığı özgün ürünler olarak hem Batı’yı hem de kendilerinden sonra Anadolu’da yaşayan Selçuklu ve Osmanlı kuyumculuğunu etkilediler.

[HaZzAn]

TÜRKMEN TAKILARIYLA GELEN ÖZGÜNLÜK

Ama takının Anadolu’daki yolculuğu sırasında edindiği farklı üsluplar arasında en özgün olanıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif bu topraklara Selçuklularla birlikte gelen Türkmen boylarının getirdiği üsluptu. Orta Asya kökenli Türkmen takı geleneğihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif kökleri çok eskilere dayalı bilinmedik sırlarla doluhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif çok ince bir sanata dayanıyordu. Geleneksel teknolojinin basit araçlarıyla üretilen takılara değerli taşların yerleştirilme biçimihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif kullanılan geometrik formlarhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Türkmen takı geleneğinin özgünlüğünü yansıtıyordu. Her birinin etnolojik olarak farklı anlamları olanhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif takının üstüne konulan şelpeli guppahttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif alına takılan manlaylıkhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif saça takılan şelpelerhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif düğmelerhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif boyuna takılan iğnelerhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif gargılıklarhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif boncuklarhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif göğüse takılan çeşitli büyüklükteki gülyakalarhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif tumarlarhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif yine göğüse takılan şelpelerhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif alkım çengeklerhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif ses çıkaran düğmelerhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif kollara takılan bileziklerhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif yüzüklerhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif kaftana takılan çarpazlarhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif saça takılan tokalar...
Türkmen takılarıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif eski savaşçıların demirden giysilerini de hatırlatıyordu. Kubbe şeklindeki gümüş “gupha”http://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif tahiye kenarlarındaki yanaklara kadar inen gümüş askıları ile “çekkelik” ve ense tarafındaki askı ile “yeğinlik” askeri bir şapkaya benziyordu. Geniş göğüs süsleri “gülyaka”http://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif “dağdun” ve “blukuv”http://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif gümüş “apbaslar” ile askerlerin göğüs zırhlarını andırıyordu.
Selçuklu döneminde altın ve gümüş takılar daha çok Konya ve Alaiye’de yapıldı. İslamiyet’in getirdiği sınırlamalar çerçevesinde altın takılar hemen neredeyse kadınlarla sınırlı kaldı. Ama hediye verme geleneğinin yerleşmesiyle birlikte değerli madenlerden üretilen objelerin yapımı bu dönemde hız kazandı.


http://img136.imageshack.us/img136/2052/kol0187bu.jpg

[HaZzAn]

ANADOLU TAKI GELENEĞİNİN DORUĞU: OSMANLILAR
Osmanlı İmparatorluğu dönemine kadar Anadolu’da her türlü değerli madenhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif değerli taş ve süsleme teknikleri denenmiş; çeşitli formlar geliştirilmişti. Osmanlılarhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif bin yıllarca süren istilalar ve göçlerle biçimlenen son derece zengin bir takı geleneği mirasını devraldılar. Yapabilecekleri tek bir şey kalmıştı; takı sanatını doruğuna ulaştırmak. Onlar da bunu yaptılar.
Osmanlı İmparatorluğu’nun gücü artarken kuyumculuk zanaatının önemi de giderek arttı. Osmanlı kuyumculuğuhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif miras aldığı tarihi kültürel zenginlikle birlikte İmparatorluğun yayıldığı geniş coğrafyanın birikimlerini de yansıttı. Payitaht İstanbul’un dışında Trabzonhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Samsunhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Sivashttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Vanhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Erzurumhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Erzincanhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Gümüşhanehttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Bitlishttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Kulahttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Eskişehirhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Diyarbakırhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Mardinhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Midyathttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Şamhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Halephttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Kıbrıshttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Prizren gibi yerlerde de değerli madenler farklı tekniklerle işlendi.
Bol bol insan ve hayvan figürleri kullanılan Hellenistik dönem takılarıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif bol granülasyon ve filigre ile zenginleşti. Daha önemlisi Hellenistik dönemhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif sadece değerli metallerin ve kimi zaman da yarı değerli taşların kullanıldığı takıların yerini artık değerli taşlarla bezeli mücevherlerin aldığı döneme işaret etti. Büyük İskender’in doğu seferleriyle Anadolu’ya taşınan zümrüthttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif yakuthttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif agathttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif aquamarinhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif grenahttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif karneolhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif sardhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif plasmahttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif amatist gibi değerli taşlarhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Hellenistik dönem takılarına yerleşti. yayılmasıyla birlikte doğudan gelen Herat ve erken Safevi üslubunun etkisiyle şark motifleri ve 18. yüzyıldan sonra ise Batılı tarzda gemihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif fiyonkhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif arma türü motifler belirginlik kazandı.

[HaZzAn]

İlk dönemlerde daha sade olan takılarhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif sonraları giyimin ayrılmaz bir parçası haline dönüştü ve giderek daha gösterişli olmaya başladı. Sorguçhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif istefanhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif zülüflükhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif enselikhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif saç bağıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif gerdanlıkhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif iğnehttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif çelenkhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif küpehttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif bilezikhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif yüzükhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif zehgirhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif mühürhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif nişanhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif halhalhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif pazubenthttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif düğmehttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif çaprasthttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif zincirhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif saathttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif köstekhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif kemerhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif kemer tokası gibi takılarhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif en çok tercih edilen parçalardı. Osmanlı’da değerli maden ve taşlarhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif yalnız takılarda da kullanılmazdı. Kur’an kabıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif askıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif kılıçhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif hançerhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif gaddarehttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif gürzhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif tüfekhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif tesbihhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif bardakhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif matarahttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif kasehttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif şerbetlikhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif maşrapahttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif zarfhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif kutuhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif sandıkhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif şamdanhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif buhurdanhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif gülabdanhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif kaşıkhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif nargilehttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif yazı takımıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif yelpazehttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif aynahttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif tarakhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif kamçıhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif sadakhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Kabe armağanları gibi eşyaların süslenmesinde de kullanılırdı. Altınhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif gümüş ve değerli taşlar kullanılarak yapılan tahthttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif beşikhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif örtühttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif kaftanhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif zırhhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif at koşum takımı gibi büyük parçalar ise özellikle Osmanlı İmparatorluğu’nun gücünü simgeliyordu.
Balkanlardan ve İran’dan getirtilen kuyumcu ustaları ile Türk ustaların yanına geç dönemlerde katılan Ermeni ustaların kakmahttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif çalmahttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif oymahttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif savathttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif telkarihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif hasırhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif mıhlama gibi tekniklerle çalıştıkları Osmanlı takılarının en önemli özelliğihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif İmparatorluğun çoğulcu yapısını yansıtan çeşitliliğiydi. Çok değişik parçaların yan yana kullanılması bir yana farklı tarza sahiphttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif karşıt renklerin de büyük bir uyumla kullanıldığı takılarhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif Osmanlı İmparatorluğu’nun özgünlüğünü yaratıyordu.
Türkiye kuyumculuğunun geleceğihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif bugün işte Anadolu’nun bu görkemli takı geleneğinin üzerinde biçimleniyor. Binlerce yılın içinden süzülüp gelen kuyum tekniklerinin inceliklerihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif detaylarda saklanan derinlikhttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif birbirinin içinden geçerken başkalaşan kültürlerin izlerini süren tasarımların zenginliğihttp://www.gencmekan.com/images/smilies/gencmekan.gif bu topraklarda yetişen kuyumculara miras. Anadolu takılarının mezar odalarından saraylara yaptığı yolculuğu şimdi onlar sürdürüyor...


http://img80.imageshack.us/img80/4058/k0265xn.jpg