ceyLin
7 February 2009, 20:34
Kuş yumurtalarındaki tasarımlar
[Only Registered Users Can See Links]şlardaki yaratılış mucizeleri kanatları[Only Registered Users Can See Links] tüyleri ya da göç yetenekleriyle sınırlı değildir. Bu canlılardaki olağanüstü tasarımlardan biri de yumurtalarında ortaya çıkar.
Bize çok basit gibi görünen tavuk yumurtasının kabuğunda[Only Registered Users Can See Links] golf topu girintilerini andıran 15 bin kadar gözenek bulunur. Daha küçük bazı kuşların yumurtaları ise[Only Registered Users Can See Links] ancak mikroskop altında görülebilen süngersi bir kabuğa sahiptir. Bu girintili-çıkıntılı yapılar[Only Registered Users Can See Links] kuş yumurtasına büyük bir esneklik kazandırmakta ve darbelere karşı direncini artırmaktadır.
Yumurta tam bir paketleme harikasıdır. Gelişmekte olan civcivin gereksinim duyduğu tüm besin ve suyu sağlar. Yumurtanın sarısı[Only Registered Users Can See Links] protein[Only Registered Users Can See Links] yağ[Only Registered Users Can See Links] vitamin ve mineraller içerirken[Only Registered Users Can See Links] akı da bir su deposu işlevini görür.
Gelişmekte olan civcivin besine ve suya olduğu kadar oksijen almaya ve karbondioksitini dışarı atmaya da gereksinimi vardır. Civcivin ayrıca bir ısı kaynağına[Only Registered Users Can See Links] kemiklerinin gelişmesi için kalsiyuma[Only Registered Users Can See Links] suyunun korunmasına[Only Registered Users Can See Links] bakterilerin bulaşmasına ve mekanik darbelere karşı bir koruma sistemine gereksinimi vardır. Tüm bu gereksinimleri yumurta kabuğu karşılar. Civciv[Only Registered Users Can See Links] kabuk zarlarının iç yüzeyinde bulunan bol damarlı bir katman aracılığıyla oksijen alır ve karbondioksitini atar. Gaz alıp verme[Only Registered Users Can See Links] erişkin hayvanlarda olduğu gibi akciğerlerle değil[Only Registered Users Can See Links] kabuktaki küçük gözenekler yoluyla olur.
Yumurta kabukları[Only Registered Users Can See Links] şaşırtıcı ölçüde sağlam olmalarına karşın[Only Registered Users Can See Links] çok da incedir. Bu özellik[Only Registered Users Can See Links] kuluçkadaki ana ya da babanın ısısının[Only Registered Users Can See Links] yumurtanın içine kadar kolayca iletilmesini sağlar.
[Only Registered Users Can See Links] Bir Kayıp
Kuluçka dönemi sırasında[Only Registered Users Can See Links] yumurtadaki suyun ortalama %16'sı gözeneklerden dışarı buharlaşarak kaybolur. Biyologlar eskiden bu su kaybının[Only Registered Users Can See Links] yumurta kabuğunun hava geçirebilen yapısı nedeniyle zorunlu[Only Registered Users Can See Links] ama zararlı bir kayıp olduğunu düşünüyorlardı. Oysa son araştırmalar[Only Registered Users Can See Links] bu su kaybının civcivin yumurtadan çıkması için gerekli olduğunu göstermiştir. Civcivin yumurtadan çıkarken gagasındaki yumurta dişini kullanarak kendisine bir delik açtığı ilk aşamada[Only Registered Users Can See Links] fazla oksijene ve başını oynatacak kadar bir boşluğa gereksinimi vardır. Bu gereksinimler[Only Registered Users Can See Links] yumurtadaki suyun kaybedilmesi[Only Registered Users Can See Links] dolayısıyla yer açılması ve bu açılan yerde daha çok oksijen bulundurulmasıyla karşılanır.
Konunun daha da ilginç olan yönü[Only Registered Users Can See Links] farklı yumurta kabuklarının su kaybetme oranlarının da[Only Registered Users Can See Links] ideal olan % 15-20'lik su kaybını sağlayacak şekilde ayarlanmış olmasıdır. Örneğin[Only Registered Users Can See Links] dalgıç kuşu yumurtasının su kaybetme oranı[Only Registered Users Can See Links] daha kuru ortamda kuluçkaya yatırılan aynı büyüklükteki bir başka yumurtadan üç kat daha fazladır.
Yumurtadaki Dayanıklılık Tasarımı
Bir yumurta kabuğunun[Only Registered Users Can See Links] gaz[Only Registered Users Can See Links] su ve ısı işlemini düzenlemesi gerektiği kadar sağlam da olması gerekir. Kabuk[Only Registered Users Can See Links] gelişmekte olan civcivi dış darbelere karşı koruyacak ve kuluçkaya yatan annenin ağırlığını kaldırabilecek kadar dayanıklı olmalıdır.
Nitekim kuş yumurtalarına baktığımızda[Only Registered Users Can See Links] son derece dayanaklı bir biçimde tasarlandıklarını görürüz. Allah[Only Registered Users Can See Links] küçük ve büyük yumurtaları birbirinden farklı şekilde yaratmıştır. Büyük kuşların yumurtaları genellikle sert ve esnek olmayan bir yapıya sahiptir. Daha küçük kuşların yumurtaları ise yumuşak ve esnektir.
[Only Registered Users Can See Links]
[Only Registered Users Can See Links]
Yumurta[Only Registered Users Can See Links] civcivi 20 günlük kuluçka dönemi boyunca koruyacak kadar sağlam[Only Registered Users Can See Links] ama dışarı çıkmasına imkan sağlayacak kadar da kırılgandır.
Pek çok kuşun yumurtası kamufle olmalarını sağlaycak renklerde yaratılmıştır. Deniz kuşunun yumurtaları ise armut biçimindedir. Bu[Only Registered Users Can See Links] sarp kayalıklar için tasarlanmış ideal bir şekildir. Darbe çemberler çizenbir yörünge izler.
Tavuk yumurtalarının kabukları sert ve gevrektir ancak yuvada birbirleri üzerine yuvarlandıklarında kırılmaz. Bu tür kabuk[Only Registered Users Can See Links] aslında tüm iri yumurtalarda bulunmaktadır. Bu sağlamlık[Only Registered Users Can See Links] yumurtayı saldırganlardan korumaktadır. Eğer bu sert ve gevrek kabukları küçük yumurtalarda olsaydı çok çabuk kırılırlardı. Araştırmalar[Only Registered Users Can See Links] küçük yumurtalardaki kabukların gevrek değil[Only Registered Users Can See Links] ama dayanıklı ve esnek olduğunu göstermektedir. Olası bir darbede esneyebilmeleri onları kırılmaktan kurtarır.
Bir kabuğun gevrek ya da esnek yapıda olması[Only Registered Users Can See Links] sadece civcivi korumak açısından değil[Only Registered Users Can See Links] onun dünyaya geliş biçimi açısından da belirleyici rol oynar. Sert ve gevrek bir kabuktan çıkacak olan civcivin[Only Registered Users Can See Links] kafasını ve bacaklarını çıkarmadan önce yumurtanın basık ucunda sadece bir-iki delik açması yeterlidir. Böylece delikleri birleştiren bir takım çatlaklar oluşur ve civciv şapka biçiminde bir kapağı kaldırmakla özgürlüğüne kavuşabilir.
[Only Registered Users Can See Links]şlardaki yaratılış mucizeleri kanatları[Only Registered Users Can See Links] tüyleri ya da göç yetenekleriyle sınırlı değildir. Bu canlılardaki olağanüstü tasarımlardan biri de yumurtalarında ortaya çıkar.
Bize çok basit gibi görünen tavuk yumurtasının kabuğunda[Only Registered Users Can See Links] golf topu girintilerini andıran 15 bin kadar gözenek bulunur. Daha küçük bazı kuşların yumurtaları ise[Only Registered Users Can See Links] ancak mikroskop altında görülebilen süngersi bir kabuğa sahiptir. Bu girintili-çıkıntılı yapılar[Only Registered Users Can See Links] kuş yumurtasına büyük bir esneklik kazandırmakta ve darbelere karşı direncini artırmaktadır.
Yumurta tam bir paketleme harikasıdır. Gelişmekte olan civcivin gereksinim duyduğu tüm besin ve suyu sağlar. Yumurtanın sarısı[Only Registered Users Can See Links] protein[Only Registered Users Can See Links] yağ[Only Registered Users Can See Links] vitamin ve mineraller içerirken[Only Registered Users Can See Links] akı da bir su deposu işlevini görür.
Gelişmekte olan civcivin besine ve suya olduğu kadar oksijen almaya ve karbondioksitini dışarı atmaya da gereksinimi vardır. Civcivin ayrıca bir ısı kaynağına[Only Registered Users Can See Links] kemiklerinin gelişmesi için kalsiyuma[Only Registered Users Can See Links] suyunun korunmasına[Only Registered Users Can See Links] bakterilerin bulaşmasına ve mekanik darbelere karşı bir koruma sistemine gereksinimi vardır. Tüm bu gereksinimleri yumurta kabuğu karşılar. Civciv[Only Registered Users Can See Links] kabuk zarlarının iç yüzeyinde bulunan bol damarlı bir katman aracılığıyla oksijen alır ve karbondioksitini atar. Gaz alıp verme[Only Registered Users Can See Links] erişkin hayvanlarda olduğu gibi akciğerlerle değil[Only Registered Users Can See Links] kabuktaki küçük gözenekler yoluyla olur.
Yumurta kabukları[Only Registered Users Can See Links] şaşırtıcı ölçüde sağlam olmalarına karşın[Only Registered Users Can See Links] çok da incedir. Bu özellik[Only Registered Users Can See Links] kuluçkadaki ana ya da babanın ısısının[Only Registered Users Can See Links] yumurtanın içine kadar kolayca iletilmesini sağlar.
[Only Registered Users Can See Links] Bir Kayıp
Kuluçka dönemi sırasında[Only Registered Users Can See Links] yumurtadaki suyun ortalama %16'sı gözeneklerden dışarı buharlaşarak kaybolur. Biyologlar eskiden bu su kaybının[Only Registered Users Can See Links] yumurta kabuğunun hava geçirebilen yapısı nedeniyle zorunlu[Only Registered Users Can See Links] ama zararlı bir kayıp olduğunu düşünüyorlardı. Oysa son araştırmalar[Only Registered Users Can See Links] bu su kaybının civcivin yumurtadan çıkması için gerekli olduğunu göstermiştir. Civcivin yumurtadan çıkarken gagasındaki yumurta dişini kullanarak kendisine bir delik açtığı ilk aşamada[Only Registered Users Can See Links] fazla oksijene ve başını oynatacak kadar bir boşluğa gereksinimi vardır. Bu gereksinimler[Only Registered Users Can See Links] yumurtadaki suyun kaybedilmesi[Only Registered Users Can See Links] dolayısıyla yer açılması ve bu açılan yerde daha çok oksijen bulundurulmasıyla karşılanır.
Konunun daha da ilginç olan yönü[Only Registered Users Can See Links] farklı yumurta kabuklarının su kaybetme oranlarının da[Only Registered Users Can See Links] ideal olan % 15-20'lik su kaybını sağlayacak şekilde ayarlanmış olmasıdır. Örneğin[Only Registered Users Can See Links] dalgıç kuşu yumurtasının su kaybetme oranı[Only Registered Users Can See Links] daha kuru ortamda kuluçkaya yatırılan aynı büyüklükteki bir başka yumurtadan üç kat daha fazladır.
Yumurtadaki Dayanıklılık Tasarımı
Bir yumurta kabuğunun[Only Registered Users Can See Links] gaz[Only Registered Users Can See Links] su ve ısı işlemini düzenlemesi gerektiği kadar sağlam da olması gerekir. Kabuk[Only Registered Users Can See Links] gelişmekte olan civcivi dış darbelere karşı koruyacak ve kuluçkaya yatan annenin ağırlığını kaldırabilecek kadar dayanıklı olmalıdır.
Nitekim kuş yumurtalarına baktığımızda[Only Registered Users Can See Links] son derece dayanaklı bir biçimde tasarlandıklarını görürüz. Allah[Only Registered Users Can See Links] küçük ve büyük yumurtaları birbirinden farklı şekilde yaratmıştır. Büyük kuşların yumurtaları genellikle sert ve esnek olmayan bir yapıya sahiptir. Daha küçük kuşların yumurtaları ise yumuşak ve esnektir.
[Only Registered Users Can See Links]
[Only Registered Users Can See Links]
Yumurta[Only Registered Users Can See Links] civcivi 20 günlük kuluçka dönemi boyunca koruyacak kadar sağlam[Only Registered Users Can See Links] ama dışarı çıkmasına imkan sağlayacak kadar da kırılgandır.
Pek çok kuşun yumurtası kamufle olmalarını sağlaycak renklerde yaratılmıştır. Deniz kuşunun yumurtaları ise armut biçimindedir. Bu[Only Registered Users Can See Links] sarp kayalıklar için tasarlanmış ideal bir şekildir. Darbe çemberler çizenbir yörünge izler.
Tavuk yumurtalarının kabukları sert ve gevrektir ancak yuvada birbirleri üzerine yuvarlandıklarında kırılmaz. Bu tür kabuk[Only Registered Users Can See Links] aslında tüm iri yumurtalarda bulunmaktadır. Bu sağlamlık[Only Registered Users Can See Links] yumurtayı saldırganlardan korumaktadır. Eğer bu sert ve gevrek kabukları küçük yumurtalarda olsaydı çok çabuk kırılırlardı. Araştırmalar[Only Registered Users Can See Links] küçük yumurtalardaki kabukların gevrek değil[Only Registered Users Can See Links] ama dayanıklı ve esnek olduğunu göstermektedir. Olası bir darbede esneyebilmeleri onları kırılmaktan kurtarır.
Bir kabuğun gevrek ya da esnek yapıda olması[Only Registered Users Can See Links] sadece civcivi korumak açısından değil[Only Registered Users Can See Links] onun dünyaya geliş biçimi açısından da belirleyici rol oynar. Sert ve gevrek bir kabuktan çıkacak olan civcivin[Only Registered Users Can See Links] kafasını ve bacaklarını çıkarmadan önce yumurtanın basık ucunda sadece bir-iki delik açması yeterlidir. Böylece delikleri birleştiren bir takım çatlaklar oluşur ve civciv şapka biçiminde bir kapağı kaldırmakla özgürlüğüne kavuşabilir.