ceyLin
16 November 2008, 18:34
HÜCRE ZARI
Hücre zarını ayırarak doğrudan analizlerden önce hücre zarının moleküler yapısı hakkındaki kuramlarhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif dolaylı kanıtlara dayanır. Yağda eriyen maddeler hücre zarından kolayca geçebildiği içinhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif Overton (1902)http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif hücre zarının ince bir lipit tabakasından yapıldığını ileri sürmüştür. Gorter ve Grendel (1902)http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif hücre zarının iki lipit molekülü kalınlığında bir tabaka (bilayer) olduğunu ileri sürmüşlerdir. Geçirgenlikhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif yüzey gerilimi elektrik ve kimyasal özelliklerini göz önünde bulundurarakhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif Danielli ve Davson 1935'de hücre zarının Simetrik Zar Modelini teklif etmişlerdir. Bu modele görehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif zarın yapısında tek tabakalı iki protein yaprağı arasında lipit molekülleri vardır. Lipt moleküllerinin polar uçları (hidrofilik kısımları) dışa doğrudur ve protein tabakalarıyla örtülüdür. Moleküler yapıyla ilgili ikinci modelhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif Robertson (1959) tarafından teklif edilen Asimetrik Zar Modelidir. Asimetrik zar modelindehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif ortada iki molekül kalınlığında lipit tabakasıhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif iki tarafında da tek molekül kalınlığında protein tabakası vardır. İki model de birbirine benzemeklehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif arasındaki fark; birinci simetrik modelde ortadaki lipit molekül sırasının veya tabakasının kalınlığı belli değildir. Yanihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif iki veya daha fazla lipit molekül sırasının bulunup bulunmadığını gösteren hiçbir kanıt yoktur. Oysahttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif asimetrik modelde ortadaki lipit moleküllerinin sayısı sadece ikidir. İki model arasında ikinci önemli farkhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif lipit tabakasının iki yanındaki protein tabakalarının simetrik modele simetrikhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif asimetrik modele isehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif kendisine eklenen yeni elementlerden dolayı sitoplazma tarafındaki protein tabakasının dıştaki protein tabakasından belli kimyasal farklar göstermesihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif yani asimetrik oluşudur. Daha sonraları ortaya çıkan teori isehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif Danielli-Davson'un modelidir. Danielli-Davson'a görehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif lipit moleküllerinin polarhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif hidrofilik uçlarının koyu bölgeleri şekillendirdiğihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif polar olmayanhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif hidrofobik yağ asidi zincirlerinin açık renk bölgeleri şekillendirdiği düşünülmektedir. Bu modellerde hücre zarıhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif fosfolipit elementlerin kimyasal özelliğinden dolayı iki tabakalı görülür. Bu üç tabakalı yapıhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif plazma zarı dışında hücrenin sitoplazmada bulunan tüm zarlı yapılarında da görülmektedir. Danielli-Davson ve Robertson modellerihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif hücre zarının elektriksel ve pasif geçirgenlik özelliklerini açıklamak yeterlidir. Bununla beraberhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif zardaki protein elemanlarının aktif taşınmayı nasıl gerçekleştirdiğini anlamak bu modelle zordur. Danielli ve Davson modelininhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif hücre zarının işleyişini tam olarak ortaya koyamamasından dolayıhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif yeni hücre zarı modelleri geliştirilmiştir. 1972 yılında Singer ve Nicolson tarafından hücre zarının tüm özelliklerin açıklayan bir model ileri sürülmüştür. Böylecehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif Mozaik Zar Modeli ya da Akışkan-Mozaik Zar Modeli1966 yılında Singer ve Lenard tarafından ortaya atılmasına rağmenhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif 1972'de yayınlanmıştır. Bu modelde fosfolipit tabakaları daha önceki modellerdekine benzer şekilde hidrofilik başları zarın yüzeyine doğruhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif hidrofobik kuyrukları isehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif içe doğru sıralanır. Asıl farklılık proteinlerin dizilişinde görürlür. Bu modelde proteinler zarın hem içhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif hem dış yüzeyinde mozaik şekilde dağılırlar ve devamlı bir tabaka meydana getirmezler. Hücre zarında bulunan zar proteinleri; bu modelde yağ tabakasının her iki yüzünde olan Ekstrinsik Proteinlerhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif yağ tabakasının içine gömülmüş olanlar ise; İntrinsik Proteinler olarak kabul edilmiştir. Bir lipit denizinde yüzenhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif protein ve glikoproteinlerden yapılmışhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif almaç denilen özel bölgelerle dışarıya açılan bir model olarak Mozaik Zar Modeli günümüzde de geçerliliğini korumaktadır.
http://img167.imageshack.us/img167/7198/membranero7.jpg
Hücre zarını ayırarak doğrudan analizlerden önce hücre zarının moleküler yapısı hakkındaki kuramlarhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif dolaylı kanıtlara dayanır. Yağda eriyen maddeler hücre zarından kolayca geçebildiği içinhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif Overton (1902)http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif hücre zarının ince bir lipit tabakasından yapıldığını ileri sürmüştür. Gorter ve Grendel (1902)http://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif hücre zarının iki lipit molekülü kalınlığında bir tabaka (bilayer) olduğunu ileri sürmüşlerdir. Geçirgenlikhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif yüzey gerilimi elektrik ve kimyasal özelliklerini göz önünde bulundurarakhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif Danielli ve Davson 1935'de hücre zarının Simetrik Zar Modelini teklif etmişlerdir. Bu modele görehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif zarın yapısında tek tabakalı iki protein yaprağı arasında lipit molekülleri vardır. Lipt moleküllerinin polar uçları (hidrofilik kısımları) dışa doğrudur ve protein tabakalarıyla örtülüdür. Moleküler yapıyla ilgili ikinci modelhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif Robertson (1959) tarafından teklif edilen Asimetrik Zar Modelidir. Asimetrik zar modelindehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif ortada iki molekül kalınlığında lipit tabakasıhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif iki tarafında da tek molekül kalınlığında protein tabakası vardır. İki model de birbirine benzemeklehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif arasındaki fark; birinci simetrik modelde ortadaki lipit molekül sırasının veya tabakasının kalınlığı belli değildir. Yanihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif iki veya daha fazla lipit molekül sırasının bulunup bulunmadığını gösteren hiçbir kanıt yoktur. Oysahttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif asimetrik modelde ortadaki lipit moleküllerinin sayısı sadece ikidir. İki model arasında ikinci önemli farkhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif lipit tabakasının iki yanındaki protein tabakalarının simetrik modele simetrikhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif asimetrik modele isehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif kendisine eklenen yeni elementlerden dolayı sitoplazma tarafındaki protein tabakasının dıştaki protein tabakasından belli kimyasal farklar göstermesihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif yani asimetrik oluşudur. Daha sonraları ortaya çıkan teori isehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif Danielli-Davson'un modelidir. Danielli-Davson'a görehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif lipit moleküllerinin polarhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif hidrofilik uçlarının koyu bölgeleri şekillendirdiğihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif polar olmayanhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif hidrofobik yağ asidi zincirlerinin açık renk bölgeleri şekillendirdiği düşünülmektedir. Bu modellerde hücre zarıhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif fosfolipit elementlerin kimyasal özelliğinden dolayı iki tabakalı görülür. Bu üç tabakalı yapıhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif plazma zarı dışında hücrenin sitoplazmada bulunan tüm zarlı yapılarında da görülmektedir. Danielli-Davson ve Robertson modellerihttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif hücre zarının elektriksel ve pasif geçirgenlik özelliklerini açıklamak yeterlidir. Bununla beraberhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif zardaki protein elemanlarının aktif taşınmayı nasıl gerçekleştirdiğini anlamak bu modelle zordur. Danielli ve Davson modelininhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif hücre zarının işleyişini tam olarak ortaya koyamamasından dolayıhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif yeni hücre zarı modelleri geliştirilmiştir. 1972 yılında Singer ve Nicolson tarafından hücre zarının tüm özelliklerin açıklayan bir model ileri sürülmüştür. Böylecehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif Mozaik Zar Modeli ya da Akışkan-Mozaik Zar Modeli1966 yılında Singer ve Lenard tarafından ortaya atılmasına rağmenhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif 1972'de yayınlanmıştır. Bu modelde fosfolipit tabakaları daha önceki modellerdekine benzer şekilde hidrofilik başları zarın yüzeyine doğruhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif hidrofobik kuyrukları isehttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif içe doğru sıralanır. Asıl farklılık proteinlerin dizilişinde görürlür. Bu modelde proteinler zarın hem içhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif hem dış yüzeyinde mozaik şekilde dağılırlar ve devamlı bir tabaka meydana getirmezler. Hücre zarında bulunan zar proteinleri; bu modelde yağ tabakasının her iki yüzünde olan Ekstrinsik Proteinlerhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif yağ tabakasının içine gömülmüş olanlar ise; İntrinsik Proteinler olarak kabul edilmiştir. Bir lipit denizinde yüzenhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif protein ve glikoproteinlerden yapılmışhttp://www.tekplatform.com/images/smilies/virgs.gif almaç denilen özel bölgelerle dışarıya açılan bir model olarak Mozaik Zar Modeli günümüzde de geçerliliğini korumaktadır.
http://img167.imageshack.us/img167/7198/membranero7.jpg