Syst3m
22 August 2009, 02:00
Fars asıllı olduğu tahmin edilen İslam felsefecisidir (Maveraünnehir).
Asıl adı "Muhammed bin Tahran bin Uzlug" olan ve Batı kaynaklarında "Alpharabius" adıyla anılan Farabi (Türkistan'ın Farab Otrar kentinde doğduğu için Farabi Farablı diye anılır) ilköğrenimini Farab'dahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif medrese öğrenimini Rey ve Bağdat'ta gördükten sonrahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Harran'da felsefe araştırmaları yaptığı yıllarda tanıştığı Yuhanna bin Haylan'la birlikte Aristoteles'in yapıtlarını okuyarak gezimciler okulunun ilkelerini öğrendi.
Halep'te Hemedani hükümdarı Seyfüddevle'nin konuğu oldu. Arap ülkelerinde yaşamışhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Türk kimliğini ve Türk törelerini ölünceye kadar bırakmamış olan Farabi'yi anlatan kitaplarhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif İslam aleminde Ebul Hasan el-Beyhakihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif İbn-el-Kıftihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif İbn Ebu Useybiyehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif İbn el-Hallikan adlı yazarlar tarafından Farabi'nin ölümünden birkaç yüzyıl sonra gerçekleştirildi. Ama bu yapıtlarhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif birer araştırma olmaktan çokhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Farabi'yle ilgili söylenceleri derliyorhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gifbir felsefeciyle değilhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bir ermişi açıklıyordu.
Aristotales'in ortaya attığı madde ve suret kavramını hiçbir değişiklik yapmadan benimseyenhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif eşyanın oluşumundahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif yani yaradılışta madde ve sureti iki temel ilke olarak gören Farabi'nin fiziği dehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif metafiziğe bağlıdır. Buna görehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif evrenin ve eşyanın özünü oluşturan dört öğe (toprakhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif havahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ateşhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif su) ilk madde olan el-aklül-faalden çıkmıştır Söz konusu dört öğehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif birbirleriyle belli ölçülerde kaynaşırhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ayrışır ve içinde bulunduğumuz evreni (el-alem) oluştururlar.
Farabihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ilimleri sınıflandırdı. Ona gelinceye kadar ilimler trivium (üçüzlü) ve quadrivium (dördüzlü) diye iki kısımda toplanıyordu. Nahivhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif mantıkhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif beyan üçüzlü ilimlere; matematikhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif geometrihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif musiki ve astronomi ise dördüzlü ilimler kısmına dahildi. Farabi ilimleri; fizikhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif matematikhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif metafizik ilimler diye üçe ayırdı. Onun bu metoduhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Avrupalı bilginler tarafından kabul edildi.
Hava titreşimlerinden ibaret olan ses olayının ilk mantıklı izahını Farabi yaptı. Ohttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif titreşimlerin dalga uzunluğuna göre azalıp çoğaldığını deneyler yaparak tespit etti.Bu keşfiyle musiki aletlerinin yapımında gerekli olan kaideleri buldu. Aynı zamanda tıp alanında çalışmalar yapan Farabihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bu konuda çeşitli ilaçlarla ilgili bir eser yazdı.
Farabi insanı tanımlarken "alem büyük insandır; insan küçük alemdir." Diyerek bu iki kavramı birleştirmiştir. İnsan ahlakının temelihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ona göre bilgidir; akıl iyiyi kötüden ancak bilgiyle ayırır. İnsan için en yüksek en yüksek erdem olan bilgihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif insan beyninin çalışması sonucu elde edilemez; çünkü tanrısaldırhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif doğuştandır (Vehbi). Bilimin ise üç kaynağı vardır: Duyu; akıl; nazar. Bilimler ikiye ayrılırlar: Kuramsal (nazari) bilimler; uygulamalı (ameli) bilimler. Ahlakhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif siyasethttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif müzikhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif matematik uygulamalı bilimlere girer. Toplumlarda öz bakımından ikiye ayrılırlar: Erdemli toplumlar ve erdemsiz toplumlar. Bu toplumları yöneltecek en kusursuz devletsehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bütün insanlığı kapsayan dünya devletidir.
Ek Bilgiler
870-950 yılları arasında yaşamış olan İslam düşünürüdür.
Sistemi Aristoteles mantığına dayanan akılcı bir metafizikten oluşanhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Aristoteles'in sistemini Plotinos'un görüşleri yardımıylahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif İslam inancı ile uzlaştırmaya çalışan Farabihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Tanrı'nın var oluşunu kanıtlarkenhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Aristoteles'in akılyürütme çizgisini takip etmiştir. Ona görehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bu dünyadaki nesneler hareket etmektehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif değişmektedirler. Dünyadaki nesneler hareketlerini bir ilk Hareket Ettiriciden almak durumundadırlar. Bu ilk Hareket Ettirici ise Tanrı'dır.
Farabihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif varlık anlayışındahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif mümkün ya da olumsal varlıklar adını verdiği nesneler ile Tanrı arasındaki farklılık ve ayrılığıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif mümkün varlıkların Tanrı'danhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ilk varlıktan sudur ettiklerini söyleyerek açıklamaya ve temellendirmeye çalışır. Farabi'ye görehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ilk varlıkhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Tanrıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif varlık taşkını yoluyla evrendeki bütün varlık düzenini 'doğal bir zorunlulukla' meydana getirir. Evren Tanrı'nın değerine hiçbir şey katmaz. Yetkin bir varlık olan Tanrı'nın hiçbir şeye ihtiyacı yoktur. Tanrı'yla evren arasındaki ilişkiyihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif evrenin Tanrı'dan sudurhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif türüm yoluyla ve zorunlulukla çıktığını söyleyerek açıklayan Farabi'ye görehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif evren aynı zamanda Tanrı'nın sonsuz cömertliğinin bir sonucudur. Tanrıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Farabi'nin sisteminde her şeydir.
Asıl adı "Muhammed bin Tahran bin Uzlug" olan ve Batı kaynaklarında "Alpharabius" adıyla anılan Farabi (Türkistan'ın Farab Otrar kentinde doğduğu için Farabi Farablı diye anılır) ilköğrenimini Farab'dahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif medrese öğrenimini Rey ve Bağdat'ta gördükten sonrahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Harran'da felsefe araştırmaları yaptığı yıllarda tanıştığı Yuhanna bin Haylan'la birlikte Aristoteles'in yapıtlarını okuyarak gezimciler okulunun ilkelerini öğrendi.
Halep'te Hemedani hükümdarı Seyfüddevle'nin konuğu oldu. Arap ülkelerinde yaşamışhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Türk kimliğini ve Türk törelerini ölünceye kadar bırakmamış olan Farabi'yi anlatan kitaplarhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif İslam aleminde Ebul Hasan el-Beyhakihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif İbn-el-Kıftihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif İbn Ebu Useybiyehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif İbn el-Hallikan adlı yazarlar tarafından Farabi'nin ölümünden birkaç yüzyıl sonra gerçekleştirildi. Ama bu yapıtlarhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif birer araştırma olmaktan çokhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Farabi'yle ilgili söylenceleri derliyorhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gifbir felsefeciyle değilhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bir ermişi açıklıyordu.
Aristotales'in ortaya attığı madde ve suret kavramını hiçbir değişiklik yapmadan benimseyenhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif eşyanın oluşumundahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif yani yaradılışta madde ve sureti iki temel ilke olarak gören Farabi'nin fiziği dehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif metafiziğe bağlıdır. Buna görehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif evrenin ve eşyanın özünü oluşturan dört öğe (toprakhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif havahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ateşhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif su) ilk madde olan el-aklül-faalden çıkmıştır Söz konusu dört öğehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif birbirleriyle belli ölçülerde kaynaşırhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ayrışır ve içinde bulunduğumuz evreni (el-alem) oluştururlar.
Farabihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ilimleri sınıflandırdı. Ona gelinceye kadar ilimler trivium (üçüzlü) ve quadrivium (dördüzlü) diye iki kısımda toplanıyordu. Nahivhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif mantıkhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif beyan üçüzlü ilimlere; matematikhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif geometrihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif musiki ve astronomi ise dördüzlü ilimler kısmına dahildi. Farabi ilimleri; fizikhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif matematikhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif metafizik ilimler diye üçe ayırdı. Onun bu metoduhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Avrupalı bilginler tarafından kabul edildi.
Hava titreşimlerinden ibaret olan ses olayının ilk mantıklı izahını Farabi yaptı. Ohttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif titreşimlerin dalga uzunluğuna göre azalıp çoğaldığını deneyler yaparak tespit etti.Bu keşfiyle musiki aletlerinin yapımında gerekli olan kaideleri buldu. Aynı zamanda tıp alanında çalışmalar yapan Farabihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bu konuda çeşitli ilaçlarla ilgili bir eser yazdı.
Farabi insanı tanımlarken "alem büyük insandır; insan küçük alemdir." Diyerek bu iki kavramı birleştirmiştir. İnsan ahlakının temelihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ona göre bilgidir; akıl iyiyi kötüden ancak bilgiyle ayırır. İnsan için en yüksek en yüksek erdem olan bilgihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif insan beyninin çalışması sonucu elde edilemez; çünkü tanrısaldırhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif doğuştandır (Vehbi). Bilimin ise üç kaynağı vardır: Duyu; akıl; nazar. Bilimler ikiye ayrılırlar: Kuramsal (nazari) bilimler; uygulamalı (ameli) bilimler. Ahlakhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif siyasethttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif müzikhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif matematik uygulamalı bilimlere girer. Toplumlarda öz bakımından ikiye ayrılırlar: Erdemli toplumlar ve erdemsiz toplumlar. Bu toplumları yöneltecek en kusursuz devletsehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bütün insanlığı kapsayan dünya devletidir.
Ek Bilgiler
870-950 yılları arasında yaşamış olan İslam düşünürüdür.
Sistemi Aristoteles mantığına dayanan akılcı bir metafizikten oluşanhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Aristoteles'in sistemini Plotinos'un görüşleri yardımıylahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif İslam inancı ile uzlaştırmaya çalışan Farabihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Tanrı'nın var oluşunu kanıtlarkenhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Aristoteles'in akılyürütme çizgisini takip etmiştir. Ona görehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bu dünyadaki nesneler hareket etmektehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif değişmektedirler. Dünyadaki nesneler hareketlerini bir ilk Hareket Ettiriciden almak durumundadırlar. Bu ilk Hareket Ettirici ise Tanrı'dır.
Farabihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif varlık anlayışındahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif mümkün ya da olumsal varlıklar adını verdiği nesneler ile Tanrı arasındaki farklılık ve ayrılığıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif mümkün varlıkların Tanrı'danhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ilk varlıktan sudur ettiklerini söyleyerek açıklamaya ve temellendirmeye çalışır. Farabi'ye görehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ilk varlıkhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Tanrıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif varlık taşkını yoluyla evrendeki bütün varlık düzenini 'doğal bir zorunlulukla' meydana getirir. Evren Tanrı'nın değerine hiçbir şey katmaz. Yetkin bir varlık olan Tanrı'nın hiçbir şeye ihtiyacı yoktur. Tanrı'yla evren arasındaki ilişkiyihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif evrenin Tanrı'dan sudurhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif türüm yoluyla ve zorunlulukla çıktığını söyleyerek açıklayan Farabi'ye görehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif evren aynı zamanda Tanrı'nın sonsuz cömertliğinin bir sonucudur. Tanrıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Farabi'nin sisteminde her şeydir.