Syst3m
22 August 2009, 02:05
Fransız tanrıbilimcihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif filozoftur.
Kilisenin inançlarını egemen kılma girişimine karşı düşünce özgürlüğünü savunmuştur. Uzes'de doğduhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif sonradan sığındığı Cenevre'de öldü. Protestan bir aileden gelmesi nedeniyle Katolikler'ce kaçırıldıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bir manastıra kapatıldıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bir süre kimseyle görüştürülmedi. Protestan inançlarına karşıt bir eğitimle yetiştirilmek istendi. Nant Fermanı'nın yürürlükten kaldırılması üzerine annesinin çabalarıyla kurtarıldıktan sonra Cenevre'ye sığındı. Yunan felsefesihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif tanrıbilimhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif doğa bilimleri konularında uzun süren çalışmalara koyuldu. Çalışmalarının başarılı sonuçları nedeniylehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif kısa süre içindehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif büyük ün sağladıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif (çağının en gözde bilginleri arasında yer aldı. Bir ara Almanya'yahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif sonra İngiltere'ye gittihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bilimsel çalışmalarını sürdürdü.
Kral III. William'ın ilgisini çekti. Kral onu kendi yanında görevlendirmek istediyse de Abauzithttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif yeni çalışmalara başlayacağını ileri sürerekhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Cenevre'ye döndü. Devlet Kitaplığı'nda üstlendiği görevini ölümüne değinhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif elli yıl sürdürdü. Derinhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif geniş bilgisine karşın alçakgönüllüce yaşamayı yeğleyen Abauzit başarılı çalışmaları nedeniyle Newton'un da ilgisini çekti. Newtonhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ona yazdığı bir mektuplahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bilim tarihindeki yerinihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif önemini bildirdi.
Abauzithttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif felsefeye doğa bilimleriyle girdi. Felsefe ile doğa bilimleri arasında bir bağlantının bulunduğunu ileri sürdü; felsefenin bilime dayanması gereğini savundu. Yunan ve Roma uygarlıklarına yönelik çalışmalarıyla felsefenin gelişim çizgisinihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Avrupa düşüncesinin ana kaynaklarını araştırdı. Halkın dininihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif inançlarını kendi dilinden öğrenmesi gereğini ileri sürerek İncil'i halk diline çevirdi.
Abauzit'e göre felsefe özgür düşüncenin ürünüdür; kişiyihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif evreni ve varlık kavramı altında toplanan bütün nesneleri anlamaya tanımaya yöneliktir. Kilisenin özgür düşünceye karışmasıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif birtakım kısıtlamalar getirmesi insan özüne de tanrısal yasalara da aykırıdır. Dinhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif felsefenin dayandığı deney bilimlerinin çalışmalarına karışmamalıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif kendi alanının dışına çıkmamalıdır. Doğa varlıklarınıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif doğa denen bütünühttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif deney bilimlerinin verileri dışında kalarak anlama olanağı yoktur. Düşüncelerin bir kaynağı kavramlara dayalı üretimsehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bir kaynağı da duyularla sağlanan verilerdir. Bu nedenle biri deneydenhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif öteki düşünme yeteneğinin üretiminden gelen iki türlü bilgi vardır. Us insanı yönetenhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif davranışlarını düzenleyenhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif düşünmenin kurallarını oluşturan yetenektirhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif deneyden gelmez.
Düşünmenin genel kurallarını içeren mantık da us ilkelerine göre çalışan bir bilimdir. Abauzit in çağında olduğu gibihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif sonraki dönemlerde de etkisi sürmüştür. Özellikle düşünce özgürlüğü konusundaki görüşlerini benimseyen Rousseauhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bunları yeniden ele almışhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif çağının anlayışına göre işlemiştir. Baylehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Voltairehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Saint Euremond gibi aydınlar da Abauzit'den esinlenmiştir. Abauzıt'ın yazıları ölümünden sonra iki kitapta toplanmıştır.
BAŞLICA YAPITLARI
- Oeuvres de fen M. Abauzithttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif 1770; ("Merhum Abauzit'in Yapıtları")
- Oeuvres Diverses de M. Abauzithttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif 1773http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ("Abauzit'in Çeşitli Yapıtları")
KAYNAK
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi
Filozoflar Ansiklopedisi (Cemil Sena)
Kilisenin inançlarını egemen kılma girişimine karşı düşünce özgürlüğünü savunmuştur. Uzes'de doğduhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif sonradan sığındığı Cenevre'de öldü. Protestan bir aileden gelmesi nedeniyle Katolikler'ce kaçırıldıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bir manastıra kapatıldıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bir süre kimseyle görüştürülmedi. Protestan inançlarına karşıt bir eğitimle yetiştirilmek istendi. Nant Fermanı'nın yürürlükten kaldırılması üzerine annesinin çabalarıyla kurtarıldıktan sonra Cenevre'ye sığındı. Yunan felsefesihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif tanrıbilimhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif doğa bilimleri konularında uzun süren çalışmalara koyuldu. Çalışmalarının başarılı sonuçları nedeniylehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif kısa süre içindehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif büyük ün sağladıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif (çağının en gözde bilginleri arasında yer aldı. Bir ara Almanya'yahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif sonra İngiltere'ye gittihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bilimsel çalışmalarını sürdürdü.
Kral III. William'ın ilgisini çekti. Kral onu kendi yanında görevlendirmek istediyse de Abauzithttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif yeni çalışmalara başlayacağını ileri sürerekhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Cenevre'ye döndü. Devlet Kitaplığı'nda üstlendiği görevini ölümüne değinhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif elli yıl sürdürdü. Derinhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif geniş bilgisine karşın alçakgönüllüce yaşamayı yeğleyen Abauzit başarılı çalışmaları nedeniyle Newton'un da ilgisini çekti. Newtonhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ona yazdığı bir mektuplahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bilim tarihindeki yerinihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif önemini bildirdi.
Abauzithttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif felsefeye doğa bilimleriyle girdi. Felsefe ile doğa bilimleri arasında bir bağlantının bulunduğunu ileri sürdü; felsefenin bilime dayanması gereğini savundu. Yunan ve Roma uygarlıklarına yönelik çalışmalarıyla felsefenin gelişim çizgisinihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Avrupa düşüncesinin ana kaynaklarını araştırdı. Halkın dininihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif inançlarını kendi dilinden öğrenmesi gereğini ileri sürerek İncil'i halk diline çevirdi.
Abauzit'e göre felsefe özgür düşüncenin ürünüdür; kişiyihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif evreni ve varlık kavramı altında toplanan bütün nesneleri anlamaya tanımaya yöneliktir. Kilisenin özgür düşünceye karışmasıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif birtakım kısıtlamalar getirmesi insan özüne de tanrısal yasalara da aykırıdır. Dinhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif felsefenin dayandığı deney bilimlerinin çalışmalarına karışmamalıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif kendi alanının dışına çıkmamalıdır. Doğa varlıklarınıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif doğa denen bütünühttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif deney bilimlerinin verileri dışında kalarak anlama olanağı yoktur. Düşüncelerin bir kaynağı kavramlara dayalı üretimsehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bir kaynağı da duyularla sağlanan verilerdir. Bu nedenle biri deneydenhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif öteki düşünme yeteneğinin üretiminden gelen iki türlü bilgi vardır. Us insanı yönetenhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif davranışlarını düzenleyenhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif düşünmenin kurallarını oluşturan yetenektirhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif deneyden gelmez.
Düşünmenin genel kurallarını içeren mantık da us ilkelerine göre çalışan bir bilimdir. Abauzit in çağında olduğu gibihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif sonraki dönemlerde de etkisi sürmüştür. Özellikle düşünce özgürlüğü konusundaki görüşlerini benimseyen Rousseauhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bunları yeniden ele almışhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif çağının anlayışına göre işlemiştir. Baylehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Voltairehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Saint Euremond gibi aydınlar da Abauzit'den esinlenmiştir. Abauzıt'ın yazıları ölümünden sonra iki kitapta toplanmıştır.
BAŞLICA YAPITLARI
- Oeuvres de fen M. Abauzithttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif 1770; ("Merhum Abauzit'in Yapıtları")
- Oeuvres Diverses de M. Abauzithttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif 1773http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ("Abauzit'in Çeşitli Yapıtları")
KAYNAK
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi
Filozoflar Ansiklopedisi (Cemil Sena)