Syst3m
22 August 2009, 02:07
Modern Matematiksel Mantık'ın ve Analitik felsefenin kurucusu sayılan Alman matematikçihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif mantıkçı ve filozoftur.
Wismar'da doğdu. 1869'da Jena Üniversitesi'nde öğrenime başladı ve iki yıl sonrahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif 1873'te Felsefe Doktoru unvanını aldığı Göttingen'e taşındı. İki yıl sonra Jena'ya döndü ve matematik dersleri vermeye başladı. Matematik alanında 1879'da doçent ve 1896'da profesör oldu. 1925'de Bad Kleinen'de öldü.
Bilime Katkıları
Aristo'dan sonraki zamanların en büyük mantıkçısı kabul edilir. 1879'da yayınladığıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif devrim niteliğindeki Begriffsschrift veya Kavram Yazısıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Aristo'dan beri nüfuzunda bir değişiklik olmayan eski Terim Mantığı'nın yerini alarak mantığın tarihinde yeni bir dönemi haber veriyordu. Begriffsschrift bugün matematiğin her alanında kullanılan nicelikleme gibihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Orta Çağ'ın Çoklu Genelleme Problemi'ne çözüm getiren kavramlar ve fonksiyon ve değişkenlerin açık bir şekilde konumlandırılması gibi özellikleriyle temelleri sarstı.
Fregehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Önermeler Mantığı ve kendi icadı Yüklem Mantığı'nın aksiyomatikleştirilmesini oluşturan kişidir. Bertrand Russell'ın Tarifler Teorisi ve Russell ile Alfred North Whitehead'in Principia Mathematica 'sı için son derece temel bir kavram olan nicelikleme de yine Frege'ye aittir. Çalışmaları kendi döneminde geniş ölçüde tanınmamış ve fikirlerihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif özellikle Giuseppe Peano ve Russell gibihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif etkilediği insanlar aracılığıyla yayılmıştır. Ludwig Wittgenstein ve Edmund Husserl da felsefî açıdan etkilediği kayda değer insanlardır.
Fregehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif en temelinde önerme'nin fonksiyon-argüman analizihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif özel isimlerin anlam ve gönderim tefrikihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif kavram ve nesne tefriki ve bağlam prensibinin geliştirilmesi bulunanhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Lisan Felsefesi'ne yaptığı derin sistematik katkılarla Analitik Felsefe'nin kurucularından sayılır. Edmund Husserl ve Max Schröder gibi zamanının önde gelen birçok mantıkçı ve felsefecisiyle yazışmıştır.
Fregehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif mantıkçılığınhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif matematiğin mantığa indirgenebileceği düşüncesinin önde gelen ilk savunucusudur. Grundgesetze der Arithmetik isimli çalışmasındahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif aritmetiğin kanunlarını mantıktan çıkarmaya tevessül eder. (Masraflarını kendi karşıladığı) ilk cildi yayınladığındahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Russellhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ismiyle anılan paradoksu keşfetmiş ve Grundgesetzenin aksiyomlarının bu çelişkiye yol açtığını ifade etmiştir. Fregehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bu paradoksun varlığını kabul ediphttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif kitabın ikinci cildinin ek kısmında bu soruna yol açtığını düşündüğü aksiyomu belirtmişse dehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif aksiyomlarında tatmin edici bir değişikliğe gidememiştir. Russell ve John Von Neumann'ın sonraki çalışmalarındahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bu problemin nasıl çözümleneceği yer almıştır.
Buna ve Russell'ın Frege'ye olan övgüsündeki cömertliğe karşınhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif yaşamı boyunca üne kavuşmamış ve --Tractatus ve Felsefî Soruşturmalar'da fikirleri Frege'nin mantık ve dil alanındaki kavramları etrafında dönen-- Ludwig Wittgenstein üzerindeki etkisi olmasahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bir filozof olarak değerinin hiçbir zaman anlaşılmayabileceği düşünülmüştür.
Frege üzerindeki önemli otoriteler arasında Michael Dummetthttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Günther Patzighttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Hans Slugahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Terence Parsons ve Vincent Riolo sayılabilir.
Önemli Eserleri
- Begriffsschrift (Kavram Yazısı)http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif eine der arithmetischen nachgebildete Formelsprache des reinen Denkenshttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Halle a. S.http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif 1879
- Die Grundlagen der Arithmetik (Aritmetik'in Temelleri): eine logisch-mathematische Untersuchung über den Begriff der Zahlhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Breslauhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif 1884
- "Funktion und Begriff" (Fonksiyon ve Kavram): Talk given in a Meeting on January 9http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif 1891 of the Jenaischen Gesellschaft für Medizin und Naturwissenschafthttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Jenahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif 1891
- "Über Sinn und Bedeutung" (Anlam ve Gönderim Üzerine)http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif in Zeitschrift für Philosophie und philosophische Kritikhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif C (1892): 25-50
- "Über Begriff und Gegenstand" (Kavram ve Nesne Üzerine)http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif in Vierteljahresschrift für wissenschaftliche Philosophiehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif XVI (1892): 192-205
- Grundgesetze der Arithmetik (Aritmetik'in Temel Kanunları)http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Jena: Verlag Hermann Pohlehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Band I (1893)http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Band II (1903)
- Was ist eine Funktion? (Fonksiyon Nedir?)http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif in Festschrift Ludwig Boltzmann gewidmet zum sechzigsten Geburtstagehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif February 20 1904http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif S. Meyer (ed.)http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Leipzighttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif 1904http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif pp. 656-666
- "Der Gedanke" (Düşünce) Eine logische Untersuchunghttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif in Beiträge zur Philosophie des Deutschen Idealismus I (1918-1919): 58-77
- "Die Verneinung" (Değilleme / Nefy / Negasyon)http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif in Beiträge zur Philosophie des deutschen Idealismus I (1918-1919): 143-157
- "Gedankengefüge" (Bileşik Düşünce)http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif in Beiträge zur Philosophie des Deutschen Idealismus III (1923): 36-51
- Frege bu makalelerden son üçünü Mantıksal Araştırmalar adıyla yayınlamak amacındaydı. 1975'tehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ölümünden sonra en azından İngilizce tercümeleri Logical Investigations adıyla yayınlanmıştır.
Wismar'da doğdu. 1869'da Jena Üniversitesi'nde öğrenime başladı ve iki yıl sonrahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif 1873'te Felsefe Doktoru unvanını aldığı Göttingen'e taşındı. İki yıl sonra Jena'ya döndü ve matematik dersleri vermeye başladı. Matematik alanında 1879'da doçent ve 1896'da profesör oldu. 1925'de Bad Kleinen'de öldü.
Bilime Katkıları
Aristo'dan sonraki zamanların en büyük mantıkçısı kabul edilir. 1879'da yayınladığıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif devrim niteliğindeki Begriffsschrift veya Kavram Yazısıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Aristo'dan beri nüfuzunda bir değişiklik olmayan eski Terim Mantığı'nın yerini alarak mantığın tarihinde yeni bir dönemi haber veriyordu. Begriffsschrift bugün matematiğin her alanında kullanılan nicelikleme gibihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Orta Çağ'ın Çoklu Genelleme Problemi'ne çözüm getiren kavramlar ve fonksiyon ve değişkenlerin açık bir şekilde konumlandırılması gibi özellikleriyle temelleri sarstı.
Fregehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Önermeler Mantığı ve kendi icadı Yüklem Mantığı'nın aksiyomatikleştirilmesini oluşturan kişidir. Bertrand Russell'ın Tarifler Teorisi ve Russell ile Alfred North Whitehead'in Principia Mathematica 'sı için son derece temel bir kavram olan nicelikleme de yine Frege'ye aittir. Çalışmaları kendi döneminde geniş ölçüde tanınmamış ve fikirlerihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif özellikle Giuseppe Peano ve Russell gibihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif etkilediği insanlar aracılığıyla yayılmıştır. Ludwig Wittgenstein ve Edmund Husserl da felsefî açıdan etkilediği kayda değer insanlardır.
Fregehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif en temelinde önerme'nin fonksiyon-argüman analizihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif özel isimlerin anlam ve gönderim tefrikihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif kavram ve nesne tefriki ve bağlam prensibinin geliştirilmesi bulunanhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Lisan Felsefesi'ne yaptığı derin sistematik katkılarla Analitik Felsefe'nin kurucularından sayılır. Edmund Husserl ve Max Schröder gibi zamanının önde gelen birçok mantıkçı ve felsefecisiyle yazışmıştır.
Fregehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif mantıkçılığınhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif matematiğin mantığa indirgenebileceği düşüncesinin önde gelen ilk savunucusudur. Grundgesetze der Arithmetik isimli çalışmasındahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif aritmetiğin kanunlarını mantıktan çıkarmaya tevessül eder. (Masraflarını kendi karşıladığı) ilk cildi yayınladığındahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Russellhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ismiyle anılan paradoksu keşfetmiş ve Grundgesetzenin aksiyomlarının bu çelişkiye yol açtığını ifade etmiştir. Fregehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bu paradoksun varlığını kabul ediphttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif kitabın ikinci cildinin ek kısmında bu soruna yol açtığını düşündüğü aksiyomu belirtmişse dehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif aksiyomlarında tatmin edici bir değişikliğe gidememiştir. Russell ve John Von Neumann'ın sonraki çalışmalarındahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bu problemin nasıl çözümleneceği yer almıştır.
Buna ve Russell'ın Frege'ye olan övgüsündeki cömertliğe karşınhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif yaşamı boyunca üne kavuşmamış ve --Tractatus ve Felsefî Soruşturmalar'da fikirleri Frege'nin mantık ve dil alanındaki kavramları etrafında dönen-- Ludwig Wittgenstein üzerindeki etkisi olmasahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bir filozof olarak değerinin hiçbir zaman anlaşılmayabileceği düşünülmüştür.
Frege üzerindeki önemli otoriteler arasında Michael Dummetthttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Günther Patzighttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Hans Slugahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Terence Parsons ve Vincent Riolo sayılabilir.
Önemli Eserleri
- Begriffsschrift (Kavram Yazısı)http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif eine der arithmetischen nachgebildete Formelsprache des reinen Denkenshttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Halle a. S.http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif 1879
- Die Grundlagen der Arithmetik (Aritmetik'in Temelleri): eine logisch-mathematische Untersuchung über den Begriff der Zahlhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Breslauhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif 1884
- "Funktion und Begriff" (Fonksiyon ve Kavram): Talk given in a Meeting on January 9http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif 1891 of the Jenaischen Gesellschaft für Medizin und Naturwissenschafthttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Jenahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif 1891
- "Über Sinn und Bedeutung" (Anlam ve Gönderim Üzerine)http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif in Zeitschrift für Philosophie und philosophische Kritikhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif C (1892): 25-50
- "Über Begriff und Gegenstand" (Kavram ve Nesne Üzerine)http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif in Vierteljahresschrift für wissenschaftliche Philosophiehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif XVI (1892): 192-205
- Grundgesetze der Arithmetik (Aritmetik'in Temel Kanunları)http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Jena: Verlag Hermann Pohlehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Band I (1893)http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Band II (1903)
- Was ist eine Funktion? (Fonksiyon Nedir?)http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif in Festschrift Ludwig Boltzmann gewidmet zum sechzigsten Geburtstagehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif February 20 1904http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif S. Meyer (ed.)http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Leipzighttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif 1904http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif pp. 656-666
- "Der Gedanke" (Düşünce) Eine logische Untersuchunghttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif in Beiträge zur Philosophie des Deutschen Idealismus I (1918-1919): 58-77
- "Die Verneinung" (Değilleme / Nefy / Negasyon)http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif in Beiträge zur Philosophie des deutschen Idealismus I (1918-1919): 143-157
- "Gedankengefüge" (Bileşik Düşünce)http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif in Beiträge zur Philosophie des Deutschen Idealismus III (1923): 36-51
- Frege bu makalelerden son üçünü Mantıksal Araştırmalar adıyla yayınlamak amacındaydı. 1975'tehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ölümünden sonra en azından İngilizce tercümeleri Logical Investigations adıyla yayınlanmıştır.