Syst3m
22 August 2009, 02:16
Descartes'in sisteminden yola çıkan bir filozof olan Geulincx öğretisini daha çok mistik yönde geliştirmiştir.
O da Descartes gibi düşüncesinin varlığını çıkış noktası alır. Bilinçte iki hal vardırhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif birincisi istemekhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif duymak. yargılamak gibi kendi yarattıklarımızhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ikincisi algılarımız sonucunda oluşanlar. Bu ikincileri biz yaratmayız bizim dışımızdadırlar. Biz yaratmadığımız şeylerin nedenini bilemeyiz. Kendi hareketlerimizin ve cisimlerin hareketlerinin nasıl meydana geldiğinihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bu hareketlerin nedenini veya kim tarafından meydana getirildiğini bilemeyiz. Buradan şu sonuç çıkıyor; biz sadece bir seyirciyizhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif tüm yaşam bizim dışımızda gelişiyorhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif vücudumuz ruhumuzdaki algının nedeni değil ve ruhumuzdaki bir isteme vücudumuzdaki bir hareketin doğrudan nedeni değildir. Bunlar sadece birer vesiledir asıl neden değildir.
Asıl neden Tanrıdır. Tanrı vücuttaki bir uyarma ile ruhumuzda bir düşünme meydana getirir ve bir isteme vesilesiyle vücudumda bir hareket sağlar.
Descartes'de ruh ve madde arasındaki ilişki bir problem olarak ortaya çıkmıştı. Ruhun nasıl olup da maddeyi etkilediği kavranılamaz olarak görünüyordu. Böylece Geulincx ruh ve madde arasındaki ilgiyi Tanrının etkilemesi yoluyla açıklamıştır. Tek nedenhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif tek etkiyen Tanrıdır. Diğer her şey edilgen durumdadır ve Tanrının istemesini birer vesile olarak yaşarlar. Bu sonuç ahlak yönünden kendini gösterir. Geulincx'e göre ruh arasında hiçbir bağ bulunmayan madde dünyasından hiçbir şey istememelidir. İnsan sadece bir seyirci olduğundan Tanrının her türlü istemesine uymak zorundadırhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif hatta kendisi üzerinde bile bir şey istemeye hakkı yoktur.
Böylece Descartes'in dine karşı ilgisiz olan sistemi yumuşatılmış ve mistisizme yaklaştırılmış oluyor. Ayrıca Geulincx vesilecilik (Occasionalism) diye bilinen görüşü ortaya atmıştır.
Ek Bilgiler
Arnold Geulincx (okunuşu: Arnout) Okkasyonalizmin Malebranche'le birlikte kuruculuğunu yapan ünlü Fransız Descartesçı düşünürdür.
Descartes'ın bütün bir varlık alanının madde ve ruhhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif beden ve zihin olarak kesin çizgilerle ikiye ayırmasındanhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif birliklihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bütünlüklü tek bir töz olan insandanhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif aralarında ortak hiçbir nokta bulunmayan iki töz çıkartıphttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif iki töz arasında mantıksal bakımdan olanaksız olan ilişkiyihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif biraz da yapay bir biçimde etkileşimcilikle açıklamasından sonrahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Descartesçı filozoflar için iki alternatif söz konusu olmuştu:
- Etkileşim olgusunu kabul etmek ve daha sonra dahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Descartesçı bu etkileşimin nasıl ortaya çıktığını açıklama güçlüğü içinde bırakan kuramlarıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif kozalaksı bez anlayışını yeniden ele almakhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif
- Descartes'ın düalist bakış açısını benimsemekle birliktehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif etkileşimi yadsımak. Bunlardan ikinci alternatifi seçen Geulinecxhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bu bağlamdahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif her türlü faaliyet ya da gerçek nedenselliktehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif eylemi başlatanhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif eyleme neden olan güç ya da özneninhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif eylemde bulunduğunu ve nasıl eylediğini bilmek zorunda olduğu tezinihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif kendisini öncül yapmıştır.
O da Descartes gibi düşüncesinin varlığını çıkış noktası alır. Bilinçte iki hal vardırhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif birincisi istemekhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif duymak. yargılamak gibi kendi yarattıklarımızhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ikincisi algılarımız sonucunda oluşanlar. Bu ikincileri biz yaratmayız bizim dışımızdadırlar. Biz yaratmadığımız şeylerin nedenini bilemeyiz. Kendi hareketlerimizin ve cisimlerin hareketlerinin nasıl meydana geldiğinihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bu hareketlerin nedenini veya kim tarafından meydana getirildiğini bilemeyiz. Buradan şu sonuç çıkıyor; biz sadece bir seyirciyizhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif tüm yaşam bizim dışımızda gelişiyorhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif vücudumuz ruhumuzdaki algının nedeni değil ve ruhumuzdaki bir isteme vücudumuzdaki bir hareketin doğrudan nedeni değildir. Bunlar sadece birer vesiledir asıl neden değildir.
Asıl neden Tanrıdır. Tanrı vücuttaki bir uyarma ile ruhumuzda bir düşünme meydana getirir ve bir isteme vesilesiyle vücudumda bir hareket sağlar.
Descartes'de ruh ve madde arasındaki ilişki bir problem olarak ortaya çıkmıştı. Ruhun nasıl olup da maddeyi etkilediği kavranılamaz olarak görünüyordu. Böylece Geulincx ruh ve madde arasındaki ilgiyi Tanrının etkilemesi yoluyla açıklamıştır. Tek nedenhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif tek etkiyen Tanrıdır. Diğer her şey edilgen durumdadır ve Tanrının istemesini birer vesile olarak yaşarlar. Bu sonuç ahlak yönünden kendini gösterir. Geulincx'e göre ruh arasında hiçbir bağ bulunmayan madde dünyasından hiçbir şey istememelidir. İnsan sadece bir seyirci olduğundan Tanrının her türlü istemesine uymak zorundadırhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif hatta kendisi üzerinde bile bir şey istemeye hakkı yoktur.
Böylece Descartes'in dine karşı ilgisiz olan sistemi yumuşatılmış ve mistisizme yaklaştırılmış oluyor. Ayrıca Geulincx vesilecilik (Occasionalism) diye bilinen görüşü ortaya atmıştır.
Ek Bilgiler
Arnold Geulincx (okunuşu: Arnout) Okkasyonalizmin Malebranche'le birlikte kuruculuğunu yapan ünlü Fransız Descartesçı düşünürdür.
Descartes'ın bütün bir varlık alanının madde ve ruhhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif beden ve zihin olarak kesin çizgilerle ikiye ayırmasındanhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif birliklihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bütünlüklü tek bir töz olan insandanhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif aralarında ortak hiçbir nokta bulunmayan iki töz çıkartıphttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif iki töz arasında mantıksal bakımdan olanaksız olan ilişkiyihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif biraz da yapay bir biçimde etkileşimcilikle açıklamasından sonrahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Descartesçı filozoflar için iki alternatif söz konusu olmuştu:
- Etkileşim olgusunu kabul etmek ve daha sonra dahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Descartesçı bu etkileşimin nasıl ortaya çıktığını açıklama güçlüğü içinde bırakan kuramlarıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif kozalaksı bez anlayışını yeniden ele almakhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif
- Descartes'ın düalist bakış açısını benimsemekle birliktehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif etkileşimi yadsımak. Bunlardan ikinci alternatifi seçen Geulinecxhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bu bağlamdahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif her türlü faaliyet ya da gerçek nedenselliktehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif eylemi başlatanhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif eyleme neden olan güç ya da özneninhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif eylemde bulunduğunu ve nasıl eylediğini bilmek zorunda olduğu tezinihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif kendisini öncül yapmıştır.