Syst3m
5 September 2009, 02:30
Mihail Aleksandroviç Bakunin (30 Mayıs 1814 – 13 Haziran 1876) tanınmış bir Rus anarşisttir. Anarşist düşünürlerin ilk kuşağının temsilcilerindendir ve “anarşizmin babaları” olarak anılan düşünürlerden biridir.
Yaşamı
Bakunin Moskova'nın kuzeybatısındahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Torzok ve Kuvşinovo arasındaki Piramukhino köyündeki aristokrat bir ailenin çocuğudur. 14 yaşındayken Topçuluk Üniversitesinde askeri eğitim aldığı St. Petersburg'a gitti. Eğitimi 1832 yılında tamamlandı ve Rusya İmparatorluk Muhafız Alayı'na düşük rütbeli bir subay olarak atandı ve Minsk'ehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Gardinas'ahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Litvanya'ya (artık Belarus) gönderildi. Babası Bakunin'in askeri ya da sivil göreve devam etmesini istiyorduysa dahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif o 1835 yılında ikisini de terk ederekhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif felsefe okumayı umut ettiği Moskova'ya geçti.
Bakunin Moskova'da eski üniversitelilerden oluşan bir grupla arkadaşlık kurdu ve ardından sistematik bir idealist felsefe çalışmasına başladı. Özellikle de Schellinghttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Fichte ve Hegel'e yoğunlaştı. Başından beri o ve arkadaşları çalışmalarınıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif o dönem modern bilimin başkenti sayılan Berlin'e bir seyahat yaparak tamamlamak istiyorlardı. Bakunin'in ailesi bu yolculuğun masraflarını karşılamayı reddetti; ama sonunda yumuşadılar ve 1840 yılında yolculuğa çıktı.
O sıralar Bakunin'in planı üniversitede profesör olmaktı (arkadaşlarının deyimiyle “doğruluğun rahibi”). Fakat daha sonra “Sol Hegelciler” adı verilen radikal öğrencilerle karşılaştı ve onlara katıldı. Berlin'deki sosyalist harekete dahil oldu. Buradan Proudhon ve George Sand'le karşılaşacağıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Polonyalı sürgünlerin lideriyle tanıştırılacağı Paris'e geçti. Paris'ten İsviçre'ye seyahat etti. Burada bir süre kalarak sosyalist hareketlerde etkin olarak bulundu.
İsviçre'deykenhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Bakunin Rusya hükümeti tarafından Rusya'ya çağrıldı ve çağrıyı reddetmesi üzerine mallarına el konuldu. 1848 yılında Paris'e döndüğündehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Rusya'ya karşı ateşli bir saldırı başlattı ve bu Bakunin'in Fransa'dan sürülmesine neden oldu. 1848'in devrimci hareketleri kendisine demokratik ajitasyon yapan köktenci bir kampanyaya katılma fırsatını verdi ve 1849 Mayısındaki Dresden ayaklanmasına katılması nedeniyle tutuklandı ve ölüm cezasına çarptırıldı. Bununla birlikte idam hükmü ömür boyu hapse çevrildi ve Rus yetkililere teslim edildi. Hapsedildi ve 1855 yılında doğu Sibirya'ya gönderildi.
Bakunin Amur bölgesine gitmek için izin talep etti ve buradan kaçmayı başararak Japonya'yahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ardından da 1861 yılında Amerika Birleşik devletlerinden İngiltere'ye geçti. Geri kalan yaşamını batı Avrupa'dahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif özellikle de İsviçre'de sürgünde geçirdi. 1869 yılında Sosyal Demokratik Birliği kurdu. Bununla birlikte Birinci Enternasyonal'in uluslar arası bir organizasyon olduğu ve yalnızca ulusal organizasyonların üyeliğe kabul edildiği bahanesiyle Bakunin'in kurduğu birlik Birinci Enternasyonal'e alınmadı. Oluşturulduğu yıl dağılan bu birliği oluşturan çeşitli gruplar daha sonra Enternasyonal'e ayrı ayrı katıldılar.
1870 yılında Bakunin Lyons'taki başarısız bir ayaklanmaya önderlik etti. Ayaklanma daha sonra Paris Komünü için örnek teşkil etti. Karl Marx ve Friedrich Engels daha sonra bu komünü onayladılar ve onu proletarya diktatörlüğünün bir örneği olarak tanımladılar; bununla birlikte Marx Lyons'taki ayaklanmanın erken ve maceracı bir ayaklanma olduğu görüşündeydi. Çünkü başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Aynı zamanda da Bakunin'in etkinliğinde olması böyle bir değerlendirmeyi getirebilirdi.
Bakunin'in 1872'deki Lahey Kongresi'nde Marx'ın üstün gelmesiyle Enternasyonal'den tasfiye edilmesihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Marksist düşüncenin devletin nihai çözülmesinden önce kurulmasını öngördüğü işçi devleti görüşü ile Bakunin'in böyle bir ara basamağa gerek olmadığına dair görüşü arasındaki uyuşmazlığın açık bir temsili oldu. Marx'ın (dehasını kabul ederek) yaptığı sınıf çözümlemesini ve kapitalizme ilişkin öne sürdüğü ekonomik teorilerini kabul etmekle birliktehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Devlet ve Otorite hakkındaki görüşlerini de son derece acizhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif yetersiz buluyordu. Marx'ın küstah ve kibirli olduğunu ve yöntemlerinin komünist devrimi tehlikeye atacağını düşünüyordu. Bakunin Yahudi kökenli olduğu için Marx'a saldırarak anti-semitist olduğunu da açığa vurdu diyenlerde vardır. Fakat ilginç olan Marx'ın redaktörlüğünü yaptığı Neue Rheinische Zeitung'da Bakunin'in Rus ajanı olduğunu iddia eden bir haberin ciddi imiş gibi yayınlanması ve Avrupada tüm burjuva basınının ve bunlara hakim yahudi kökenlilerin bu sözde haberi sık sık tekrarlamaları karşısında Bakunin anti-semitist sayılabilecek ifadeler de kullanmıştır. Bu haber özellikle Marx'a çok yakın Utin (daha sonra çardan özür dilemiş ve rusyada yaşamasına izin verilmiştir) tarafından sürekli gündemde tutulmuştur.
Bakunin 1873 yılında Lugano'da bir köşeye çekildi ve 13 Haziran 1876'da Bern'de öldü.
Politika Üzerine Görüşleri
Bakunin hangi isim ya da biçim altında olursa olsunhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Tanrı da dahil olmak üzere tüm dış otorite sistemlerini reddediyordu. Ölümünden sonra 1882 yılında basılan Tanrı ve Devlet adlı eserinde şöyle yazıyordu:
"İnsanın özgürleşmesi yalnızca buna bağlıdırhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif çünkü o doğanın yasalarına itaat eder; onlar insana dışarıdan insani ya da ilahihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif kolektif ya da bireysel her ne olursa olsun herhangi bir yabancı irade tarafından empoze edildiği için değilhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif kendisi onları böyle kavradığı için."
Yaşamı
Bakunin Moskova'nın kuzeybatısındahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Torzok ve Kuvşinovo arasındaki Piramukhino köyündeki aristokrat bir ailenin çocuğudur. 14 yaşındayken Topçuluk Üniversitesinde askeri eğitim aldığı St. Petersburg'a gitti. Eğitimi 1832 yılında tamamlandı ve Rusya İmparatorluk Muhafız Alayı'na düşük rütbeli bir subay olarak atandı ve Minsk'ehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Gardinas'ahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Litvanya'ya (artık Belarus) gönderildi. Babası Bakunin'in askeri ya da sivil göreve devam etmesini istiyorduysa dahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif o 1835 yılında ikisini de terk ederekhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif felsefe okumayı umut ettiği Moskova'ya geçti.
Bakunin Moskova'da eski üniversitelilerden oluşan bir grupla arkadaşlık kurdu ve ardından sistematik bir idealist felsefe çalışmasına başladı. Özellikle de Schellinghttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Fichte ve Hegel'e yoğunlaştı. Başından beri o ve arkadaşları çalışmalarınıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif o dönem modern bilimin başkenti sayılan Berlin'e bir seyahat yaparak tamamlamak istiyorlardı. Bakunin'in ailesi bu yolculuğun masraflarını karşılamayı reddetti; ama sonunda yumuşadılar ve 1840 yılında yolculuğa çıktı.
O sıralar Bakunin'in planı üniversitede profesör olmaktı (arkadaşlarının deyimiyle “doğruluğun rahibi”). Fakat daha sonra “Sol Hegelciler” adı verilen radikal öğrencilerle karşılaştı ve onlara katıldı. Berlin'deki sosyalist harekete dahil oldu. Buradan Proudhon ve George Sand'le karşılaşacağıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Polonyalı sürgünlerin lideriyle tanıştırılacağı Paris'e geçti. Paris'ten İsviçre'ye seyahat etti. Burada bir süre kalarak sosyalist hareketlerde etkin olarak bulundu.
İsviçre'deykenhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Bakunin Rusya hükümeti tarafından Rusya'ya çağrıldı ve çağrıyı reddetmesi üzerine mallarına el konuldu. 1848 yılında Paris'e döndüğündehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Rusya'ya karşı ateşli bir saldırı başlattı ve bu Bakunin'in Fransa'dan sürülmesine neden oldu. 1848'in devrimci hareketleri kendisine demokratik ajitasyon yapan köktenci bir kampanyaya katılma fırsatını verdi ve 1849 Mayısındaki Dresden ayaklanmasına katılması nedeniyle tutuklandı ve ölüm cezasına çarptırıldı. Bununla birlikte idam hükmü ömür boyu hapse çevrildi ve Rus yetkililere teslim edildi. Hapsedildi ve 1855 yılında doğu Sibirya'ya gönderildi.
Bakunin Amur bölgesine gitmek için izin talep etti ve buradan kaçmayı başararak Japonya'yahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ardından da 1861 yılında Amerika Birleşik devletlerinden İngiltere'ye geçti. Geri kalan yaşamını batı Avrupa'dahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif özellikle de İsviçre'de sürgünde geçirdi. 1869 yılında Sosyal Demokratik Birliği kurdu. Bununla birlikte Birinci Enternasyonal'in uluslar arası bir organizasyon olduğu ve yalnızca ulusal organizasyonların üyeliğe kabul edildiği bahanesiyle Bakunin'in kurduğu birlik Birinci Enternasyonal'e alınmadı. Oluşturulduğu yıl dağılan bu birliği oluşturan çeşitli gruplar daha sonra Enternasyonal'e ayrı ayrı katıldılar.
1870 yılında Bakunin Lyons'taki başarısız bir ayaklanmaya önderlik etti. Ayaklanma daha sonra Paris Komünü için örnek teşkil etti. Karl Marx ve Friedrich Engels daha sonra bu komünü onayladılar ve onu proletarya diktatörlüğünün bir örneği olarak tanımladılar; bununla birlikte Marx Lyons'taki ayaklanmanın erken ve maceracı bir ayaklanma olduğu görüşündeydi. Çünkü başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Aynı zamanda da Bakunin'in etkinliğinde olması böyle bir değerlendirmeyi getirebilirdi.
Bakunin'in 1872'deki Lahey Kongresi'nde Marx'ın üstün gelmesiyle Enternasyonal'den tasfiye edilmesihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Marksist düşüncenin devletin nihai çözülmesinden önce kurulmasını öngördüğü işçi devleti görüşü ile Bakunin'in böyle bir ara basamağa gerek olmadığına dair görüşü arasındaki uyuşmazlığın açık bir temsili oldu. Marx'ın (dehasını kabul ederek) yaptığı sınıf çözümlemesini ve kapitalizme ilişkin öne sürdüğü ekonomik teorilerini kabul etmekle birliktehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Devlet ve Otorite hakkındaki görüşlerini de son derece acizhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif yetersiz buluyordu. Marx'ın küstah ve kibirli olduğunu ve yöntemlerinin komünist devrimi tehlikeye atacağını düşünüyordu. Bakunin Yahudi kökenli olduğu için Marx'a saldırarak anti-semitist olduğunu da açığa vurdu diyenlerde vardır. Fakat ilginç olan Marx'ın redaktörlüğünü yaptığı Neue Rheinische Zeitung'da Bakunin'in Rus ajanı olduğunu iddia eden bir haberin ciddi imiş gibi yayınlanması ve Avrupada tüm burjuva basınının ve bunlara hakim yahudi kökenlilerin bu sözde haberi sık sık tekrarlamaları karşısında Bakunin anti-semitist sayılabilecek ifadeler de kullanmıştır. Bu haber özellikle Marx'a çok yakın Utin (daha sonra çardan özür dilemiş ve rusyada yaşamasına izin verilmiştir) tarafından sürekli gündemde tutulmuştur.
Bakunin 1873 yılında Lugano'da bir köşeye çekildi ve 13 Haziran 1876'da Bern'de öldü.
Politika Üzerine Görüşleri
Bakunin hangi isim ya da biçim altında olursa olsunhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Tanrı da dahil olmak üzere tüm dış otorite sistemlerini reddediyordu. Ölümünden sonra 1882 yılında basılan Tanrı ve Devlet adlı eserinde şöyle yazıyordu:
"İnsanın özgürleşmesi yalnızca buna bağlıdırhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif çünkü o doğanın yasalarına itaat eder; onlar insana dışarıdan insani ya da ilahihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif kolektif ya da bireysel her ne olursa olsun herhangi bir yabancı irade tarafından empoze edildiği için değilhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif kendisi onları böyle kavradığı için."