ceyLin
23 November 2008, 15:16
Hazırlayan: Prof. Dr. Şebnem Rasime K. Fincancı
İstanbul ÜniversitesiTıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı
Şiddet ne olduğunun ötesindehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif nasıl temsil edildiğinin sorgulanması gereken ve tam da bu temsil ediliş biçimleri nedeniyle hekimin ilgi alanına giren bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Şiddetin ne olduğu sorusuna verilecek yanıtlar tartışılabilir açıklamalar olabilirse dehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif temsil edilişinin insanda gözlenen boyutu sözcüğün kullanım alanları arasında yer alan “bedene zor uygulama” “bedensel zedelenme”ye neden olma ve “rahatça gelişmesini ya da tamamlanmasını engellemek üzere bazı doğal süreçlerehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif alışkanlıklarahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif vb. yersiz kısıtlamalar getirme” tanımlarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif şiddetin tıp uygulaması içinde gözlenebilir ve ölçülebilir özellikleri olarak ortaya çıkmaktadır.
Kadına yönelik şiddetin toplumsal şiddeti yeniden üreten boyutuhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif toplumsal yansımaları ve bireyin gördüğü zarar olarak iki yönlü etkisi bir halk sağlığı sorunu olarak bu sürecin değerlendirilmesi ve önlemlerinin tartışılmasını zorunlu kılmaktadır.
Birleşmiş Milletler’in “Kadına Yönelik Şiddetin Yok Edilmesi Bildirisi” kadına yönelik şiddeti “cinsiyete dayalı ve kadınlarda fiziksel cinsel psikolojik herhangi bir zarar ve üzüntü sonucunu doğuran veya bu sonucunu doğuran veya bu sonucu doğurmayısa yönelik özel yaşamda veya kamu yaşamında gerçekleşebilen her türlü davranışhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif tehdithttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif baskı veya özgürlüğün aaafi biçimde engellenmesidir” diye tanımlanmaktadır.
Kadına yönelik şiddet için yasal önlemler alınması sürecinde tıbbi araştırma sonuçlarının nesnel kriterlere göre değerlendirilmiş olmasıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif şiddetin türühttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif niteliği ve uygulayıcılarının yanılmayısa yer bırakmaksızın saptanması için önem taşımaktadır. Bu sürete düzenlenecek olan adli raporlarda; travma niteliğini aydınlatmayısa yönelik olarak tıbbi verilerin yorumlanması gerekmektedir. Yapılan yorumlar ölçülebilir ve sınanabilir olmalıdır. Böylece düzenlenen adli raporların bilimsel niteliği sorgulanabilir ve denetlenebilir.
Kadınların şiddeti kurumsal düzleme yansıtmadıkları ve belgelenen şiddetin yaşadıkları oranda olmadığı birçok çalışmada bildirilmektedir. Gözlenen bu eksikliğinhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif şiddetin türü ve toplumsal algılanışı ile ilişkisi önem taşımaktadır.
Belgelenen şiddet eylemlerinde tüm kadınların ¼’ünün şiddeti bir biçimi ile yaşadığıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif bu şiddetin ¾’ünün kadına eşi tarafından yöneltildiğihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif buna karşın erkeğe yönelik şiddetin 4/5’inin eşi dışında kişilerce ve evin dışında gerçekleştirildiği belirtilmektedir.
Kadının yoğun olarak şiddetle karşılaşmasının toplumsal sonuçları ağır olmaktadır. Şiddeti yaşayan kadınların çocuklarında istismarın daha yüksek oranda gözlendiğihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif bu çocukların %85’inin şiddete çocukluk döneminde tanık olduğu ve potansiyel şiddet uygulayıcıları veya kurbanları olarak yetiştikleri bildirilmektedir. Fiziksel ve mental hastalıklarda artışa bağlı olarak kadınların hastane başvurularında artış olmasıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif kendi ve yakın çevresinin yaşam kalitesinin bozulmasıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif üretkenliğinin azalması yaşanan şiddetin toplumsal boyutunun ve toplum içinde sürekliliğinin göstergeleridir.
Çocukluk ve erişkinlik döneminde şiddete maruz kalma fizik bulguların ötesindehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif depresyonhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif kaygı ve somatizasyon ölçeğinde yüksek değerlerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif özsaygı yitimihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif yüksek intihar girişim oranlarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif artmış alkol ve madde kullanımı ile kendisini göstermektedir. Şiddete maruz kalan kadınlarda intihar oranının 4-8 kat fazla olduğu bildirilmektedir.
Şiddete uğrayan kadınların sağlık kuruluşlarına başvurularında şiddeti dile getirmemelerihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif başvuru yakınmalarının yorgunlukhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif baş ağrılarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif göğüs ağrılarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif sindirim sistemi bozukluklarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif nefes darlığı ve pelvik ağrılar gibi somatizasyon belirtileri olması ve şiddetle ilişkilendirmeyi düşünmediğimiz bu yakınmalar ile sağlık kurumlarına başvurmaları şiddetin sessiz kalmasına yol açmaktadır.
Fizik bulgular ile sağlık kuruluşuna başvuran kadınlarda yaralanmalar en sık başhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif yüzhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif boyunhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif göğüs ve karın bölgesinde olmaktadır. Eklem yaralanmalarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif görme ve işitme bozukluklarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif yanıklarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif ısırıklarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif hematomhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif kırıklarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif kesik ve sıyrıklarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif enflamasyonlarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif delici alet yaralanmalarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif çıkıklarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif incinmeler görülebilmektehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif şiddet ölümle de sonuçlanabilmektedir. Fizik bulguların varlığındahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif düzenlenen adli raporda bu bulguların yer alması ve şiddetin belgelenmesi mümkün olabilmektedir.
Türk Ceza Yasasının 456. Maddesinde yer alan “akli melekelerinde teşevvüş”http://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif psikolojik durumun bozulması sonucu çok sık olarak gözardı edilmektedir.
Şiddetin iktidar ilişkisinin parçası olduğu koşullarda en ağır hasarın kişinin varoluşuna yönelik olacağı ve psikolojik durumun değerlendirilmesinin önemi unutulmamalıdır.
Kadına yönelik şiddetin büyük oranda aile içinde gerçekleşmesi ve iktidar ilişkisinin bir parçası olması nedeniyle psikolojik durum ile ilgili klinik tablo belirgin bazı özellikler göstermektedir. Travma sonrası stres bozukluğunun bir alt grubu olarak tanımlanan HIRPALANMIŞ KADIN SENDROMU; erken dönemde şokhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif reddetmehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif içe kapanmahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif konfüzyonhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif küntleşmehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif korku ve depresyon bulgularıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif geç dönemde ise korkuhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif kaygıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif yorgunlukhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif uykusuzlukhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif yeme bozukluklarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif kayıphttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif ihanet ve umutsuzluk duygusu ile ortaya çıkmaktadır.
Aile içi şiddet tanısı için uluslar arası standartlarda birçok travma ve istismar ölçekleri hazırlanarak uygulamayısa sokulmuştur. Bunlardan en sık kullanılan bazılarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif The Conflict Tactics Scale.
- Çatışma Yöntemleri Ölçeği (CTS) – 1979 Straushttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif The Psychological Violence Towards Women Inventory – Kadınlara Yönelik Psikolojik Şiddet Envanterihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif HITS – (Hurthttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif Insulthttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif Threatenhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif Scream) ölçeğihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif The Abusive Behavior Inventory – İstismar Davranışı Envanterihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif Duluth modelihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif Domestic Violence Inventory” – Aile içi Şiddet Envanterihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif Abuse Assesment Screen (AAS)” – İstismar Belirleme Taramasıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif Index of Spouse Abuse (ISA) – Eş istismar indeksihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif Domestic Violence Scene Assesment Screen (DVSAS)” – Aile içi Şiddet Olay Yeri Belirleme Taraması. Women Abuse Screening Tool (WAST)” – Kadın İstismarı Tarama Aracı olarak sıralanabilir.
Psikolojik tanı kriterleri olarak; travma yanıtı oluşturabilecek bir stresör varlığıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif bir aydan uzun süren psikolojik belirtilerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif belirgin algı ve bellek değişikliklerihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif en az 3 kaçınma davranışı (Ö. hafıza kaybıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif iki farklı kişiliğin oluşumu ve depresyon)http://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif En az 2 belirgin aşırı uyarılmışlık davranışı (Ö. Uyku veya yeme bozukluğuhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif tedirginlik ve artmış irkilme) kullanılmaktadır.
Başvuru yakınmalarında şiddet tanımlanmasa ve şiddetin fiziksel bulguları saptanamasa bilehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif somatizasyon (ruhsal bir sıkıntının fiziksel bir yakınma halinde ortaya çıkması) belirtileri olarak değerlendirilebilecek yakınmaların hekimlerce değerlendirilmesi ve psikiyatri konsültasyonunun istenmesi önem taşımaktadır. Şiddetin belgelenmesi ve kadına destek verilebilmesi hem şiddete uğrayan kadınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif hem de yansımalarını sıraladığımız toplum için koruyucu ve tedavi edici hekimlik uygulamalarının gerçekleştirilmesini sağlayacaktır.
İstanbul ÜniversitesiTıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı
Şiddet ne olduğunun ötesindehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif nasıl temsil edildiğinin sorgulanması gereken ve tam da bu temsil ediliş biçimleri nedeniyle hekimin ilgi alanına giren bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Şiddetin ne olduğu sorusuna verilecek yanıtlar tartışılabilir açıklamalar olabilirse dehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif temsil edilişinin insanda gözlenen boyutu sözcüğün kullanım alanları arasında yer alan “bedene zor uygulama” “bedensel zedelenme”ye neden olma ve “rahatça gelişmesini ya da tamamlanmasını engellemek üzere bazı doğal süreçlerehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif alışkanlıklarahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif vb. yersiz kısıtlamalar getirme” tanımlarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif şiddetin tıp uygulaması içinde gözlenebilir ve ölçülebilir özellikleri olarak ortaya çıkmaktadır.
Kadına yönelik şiddetin toplumsal şiddeti yeniden üreten boyutuhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif toplumsal yansımaları ve bireyin gördüğü zarar olarak iki yönlü etkisi bir halk sağlığı sorunu olarak bu sürecin değerlendirilmesi ve önlemlerinin tartışılmasını zorunlu kılmaktadır.
Birleşmiş Milletler’in “Kadına Yönelik Şiddetin Yok Edilmesi Bildirisi” kadına yönelik şiddeti “cinsiyete dayalı ve kadınlarda fiziksel cinsel psikolojik herhangi bir zarar ve üzüntü sonucunu doğuran veya bu sonucunu doğuran veya bu sonucu doğurmayısa yönelik özel yaşamda veya kamu yaşamında gerçekleşebilen her türlü davranışhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif tehdithttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif baskı veya özgürlüğün aaafi biçimde engellenmesidir” diye tanımlanmaktadır.
Kadına yönelik şiddet için yasal önlemler alınması sürecinde tıbbi araştırma sonuçlarının nesnel kriterlere göre değerlendirilmiş olmasıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif şiddetin türühttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif niteliği ve uygulayıcılarının yanılmayısa yer bırakmaksızın saptanması için önem taşımaktadır. Bu sürete düzenlenecek olan adli raporlarda; travma niteliğini aydınlatmayısa yönelik olarak tıbbi verilerin yorumlanması gerekmektedir. Yapılan yorumlar ölçülebilir ve sınanabilir olmalıdır. Böylece düzenlenen adli raporların bilimsel niteliği sorgulanabilir ve denetlenebilir.
Kadınların şiddeti kurumsal düzleme yansıtmadıkları ve belgelenen şiddetin yaşadıkları oranda olmadığı birçok çalışmada bildirilmektedir. Gözlenen bu eksikliğinhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif şiddetin türü ve toplumsal algılanışı ile ilişkisi önem taşımaktadır.
Belgelenen şiddet eylemlerinde tüm kadınların ¼’ünün şiddeti bir biçimi ile yaşadığıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif bu şiddetin ¾’ünün kadına eşi tarafından yöneltildiğihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif buna karşın erkeğe yönelik şiddetin 4/5’inin eşi dışında kişilerce ve evin dışında gerçekleştirildiği belirtilmektedir.
Kadının yoğun olarak şiddetle karşılaşmasının toplumsal sonuçları ağır olmaktadır. Şiddeti yaşayan kadınların çocuklarında istismarın daha yüksek oranda gözlendiğihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif bu çocukların %85’inin şiddete çocukluk döneminde tanık olduğu ve potansiyel şiddet uygulayıcıları veya kurbanları olarak yetiştikleri bildirilmektedir. Fiziksel ve mental hastalıklarda artışa bağlı olarak kadınların hastane başvurularında artış olmasıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif kendi ve yakın çevresinin yaşam kalitesinin bozulmasıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif üretkenliğinin azalması yaşanan şiddetin toplumsal boyutunun ve toplum içinde sürekliliğinin göstergeleridir.
Çocukluk ve erişkinlik döneminde şiddete maruz kalma fizik bulguların ötesindehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif depresyonhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif kaygı ve somatizasyon ölçeğinde yüksek değerlerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif özsaygı yitimihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif yüksek intihar girişim oranlarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif artmış alkol ve madde kullanımı ile kendisini göstermektedir. Şiddete maruz kalan kadınlarda intihar oranının 4-8 kat fazla olduğu bildirilmektedir.
Şiddete uğrayan kadınların sağlık kuruluşlarına başvurularında şiddeti dile getirmemelerihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif başvuru yakınmalarının yorgunlukhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif baş ağrılarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif göğüs ağrılarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif sindirim sistemi bozukluklarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif nefes darlığı ve pelvik ağrılar gibi somatizasyon belirtileri olması ve şiddetle ilişkilendirmeyi düşünmediğimiz bu yakınmalar ile sağlık kurumlarına başvurmaları şiddetin sessiz kalmasına yol açmaktadır.
Fizik bulgular ile sağlık kuruluşuna başvuran kadınlarda yaralanmalar en sık başhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif yüzhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif boyunhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif göğüs ve karın bölgesinde olmaktadır. Eklem yaralanmalarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif görme ve işitme bozukluklarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif yanıklarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif ısırıklarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif hematomhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif kırıklarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif kesik ve sıyrıklarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif enflamasyonlarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif delici alet yaralanmalarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif çıkıklarhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif incinmeler görülebilmektehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif şiddet ölümle de sonuçlanabilmektedir. Fizik bulguların varlığındahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif düzenlenen adli raporda bu bulguların yer alması ve şiddetin belgelenmesi mümkün olabilmektedir.
Türk Ceza Yasasının 456. Maddesinde yer alan “akli melekelerinde teşevvüş”http://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif psikolojik durumun bozulması sonucu çok sık olarak gözardı edilmektedir.
Şiddetin iktidar ilişkisinin parçası olduğu koşullarda en ağır hasarın kişinin varoluşuna yönelik olacağı ve psikolojik durumun değerlendirilmesinin önemi unutulmamalıdır.
Kadına yönelik şiddetin büyük oranda aile içinde gerçekleşmesi ve iktidar ilişkisinin bir parçası olması nedeniyle psikolojik durum ile ilgili klinik tablo belirgin bazı özellikler göstermektedir. Travma sonrası stres bozukluğunun bir alt grubu olarak tanımlanan HIRPALANMIŞ KADIN SENDROMU; erken dönemde şokhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif reddetmehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif içe kapanmahttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif konfüzyonhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif küntleşmehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif korku ve depresyon bulgularıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif geç dönemde ise korkuhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif kaygıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif yorgunlukhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif uykusuzlukhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif yeme bozukluklarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif kayıphttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif ihanet ve umutsuzluk duygusu ile ortaya çıkmaktadır.
Aile içi şiddet tanısı için uluslar arası standartlarda birçok travma ve istismar ölçekleri hazırlanarak uygulamayısa sokulmuştur. Bunlardan en sık kullanılan bazılarıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif The Conflict Tactics Scale.
- Çatışma Yöntemleri Ölçeği (CTS) – 1979 Straushttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif The Psychological Violence Towards Women Inventory – Kadınlara Yönelik Psikolojik Şiddet Envanterihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif HITS – (Hurthttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif Insulthttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif Threatenhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif Scream) ölçeğihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif The Abusive Behavior Inventory – İstismar Davranışı Envanterihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif Duluth modelihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif Domestic Violence Inventory” – Aile içi Şiddet Envanterihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif Abuse Assesment Screen (AAS)” – İstismar Belirleme Taramasıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif Index of Spouse Abuse (ISA) – Eş istismar indeksihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif Domestic Violence Scene Assesment Screen (DVSAS)” – Aile içi Şiddet Olay Yeri Belirleme Taraması. Women Abuse Screening Tool (WAST)” – Kadın İstismarı Tarama Aracı olarak sıralanabilir.
Psikolojik tanı kriterleri olarak; travma yanıtı oluşturabilecek bir stresör varlığıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif bir aydan uzun süren psikolojik belirtilerhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif belirgin algı ve bellek değişikliklerihttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif en az 3 kaçınma davranışı (Ö. hafıza kaybıhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif iki farklı kişiliğin oluşumu ve depresyon)http://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif En az 2 belirgin aşırı uyarılmışlık davranışı (Ö. Uyku veya yeme bozukluğuhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif tedirginlik ve artmış irkilme) kullanılmaktadır.
Başvuru yakınmalarında şiddet tanımlanmasa ve şiddetin fiziksel bulguları saptanamasa bilehttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif somatizasyon (ruhsal bir sıkıntının fiziksel bir yakınma halinde ortaya çıkması) belirtileri olarak değerlendirilebilecek yakınmaların hekimlerce değerlendirilmesi ve psikiyatri konsültasyonunun istenmesi önem taşımaktadır. Şiddetin belgelenmesi ve kadına destek verilebilmesi hem şiddete uğrayan kadınhttp://www.uslanmam.com/images/smilies/smilev.gif hem de yansımalarını sıraladığımız toplum için koruyucu ve tedavi edici hekimlik uygulamalarının gerçekleştirilmesini sağlayacaktır.