Orman alanlarının amaç dışı kullanımı

Orman alanlarının amaç dışı kullanımı

Türkiye topraklarının yaklaşık dörtte birini kaplayan ormanlar bu alanların başka kullanımlara dönüştürülmesini amaçlayan birçok faktörün yoğun tehdidi altındadır.

Türkiye topraklarının yaklaşık dörtte birini kaplayan ormanlar bu alanların başka kullanımlara dönüştürülmesini amaçlayan birçok faktörün yoğun tehdidi altındadır. Bu durum çoğu kez yerleşim ve endüstriyel amaçlı yapılaşma turistik gelişim madencilik taş ve kum ocakları karayolu yapımı enerji hattı baraj yapımı tarımsal kullanım gibi şekillerde karşımıza çıkmaktadır. Son 50 yıllık dönemde Türkiye'de 3 milyon hektara yakın orman alanının kaybedilmesinin gerisinde yatan nedenler orman alanlarının asıl işlevi dışında başka amaçlarla kullanılması düşüncesinden kaynaklanmaktadır.
Gerçekten de ülkemizde orman alanlarının sahip olduğu rantın artması çeşitli kesimlerin ilgisinin son yıllarda orman alanları üzerine kaymasına neden olmaktadır. "... Ormanları Üniversite Yapımına Tahsis Edildi" "Gecekondular Tarafından İşgal Edilen Orman Alanları Affedildi" ".... Ormanlarında Baraj Yapımı" gibi haberler artık gazete sayfalarında her geçen gün daha çok yer alıyor.
Bu sorunun ortaya çıkmasına olanak veren en önemli zaafların başında yasal boşluklar gelmektedir. Örneğin son elli yılda Türkiye'de kaybedilen orman alanının yaklaşık yarısı (15 milyon hektar) orman alanlarının orman sınırı dışına çıkarılmasını kolaylaştıran yasal düzenlemeler sonucu gerçekleşmiştir. Araştırmalar yerleşim amacıyla orman alanlarının işgalinin afların gündeme geldiği seçim dönemlerinde yoğunlaştığını ortaya koymaktadır. Ormanların özellikle endüstri ve altyapı yatırımlarına tahsisinde sığınılan en önemli gerekçe ise yasalarımızda yer alan "Kamu yararı" kavramıdır.
Ormanlarımız uzun dönemli yararları gözardı edilerek ne yazık ki kısa vadeli çıkarlar uğruna kurban edilmektedir. Oysa ormanların orman olarak kalmasıyla toprağın korunması su ekonomisinin düzenlenmesi oksijen üretimi biyolojik çeşitlilik gibi yararlarından daha büyük kamu yararı düşünülemez.
Başvuru Kuruluşları ve İlgili Kuruluşlar:


Alan statüsüne bağlı olarak ilgili kuruluş
Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü
Çevre Bakanlığı
Sivil Toplum Kuruluşları
Basın
Yasal Dayanak:

Mevzuatımızda ormanların korunması geliştirilmesi ve başka amaçlarla kullanılmaması yönünde hükümler bulunmakla birlikte ne yazık ki yukarıda örnekleri verilen kimi yasal açıklıklar istismar edilmektedir. Bu konuda başvurulabilecek yasal dayanaklar;


Anayasanın 169 maddesi: "Devlet ormanların korunması ve sahalarının genişletilmesi için gerekli kanunları koyar ve tedbirleri alır. Yanan ormanların yerinde yeni orman yetiştirilir bu yerlerde başka çeşit tarım ve hayvancılık yapılamaz..."
Orman Kanununun 17. maddesine göre devlet ormanlarında ormancılık amacı dışında her türlü yapı barınak yapılması tarla açılması ve orman içinde yerleşilmesi yasaktır. Ormanların yanmasından ya da orman içindeki açıklıklardan faydalanılarak işgal açma yapılaşmaya izin verilmez.
Eylem / Öneri:


Ormanlık bir alanda yukarıda sayılan amaç dışı kullanımların kanunsuz bir şekilde gerçekleştiğine tanık olursanız Orman Bakanlığının en yakın birimlerini uyarınız.
Mevcut yasal boşlukları kullanılarak orman alanının amaç dışı kullanımının geri dönülmez ekolojik zararlara yol açtığını ve bunun resmi kurumlarca yeterince değerlendirilemediğini düşünüyorsanız örgütsel düzeyde harekete geçmek daha etkin ve sonuç alıcı bir yol olacaktır.