|
Kanın Yapısı ve Özellikleri
KANIN YAPISI VE KAN HUCRELERI
KANIN YAPISI VE GÖREVLERİ Kan Grupları Eritrositler - Alyuvarlar Lökositler - Akyuvarlar Trombositler KANIN YAPISI Kan[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] damarlar içerisinde sürekli hareket halinde olan canlı bir sıvıdır. Bu sıvı [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] iki temel kısımdan oluşmaktadır : Plazma ve Hücreler. Plazma kısmı büyük oranda sudan meydana gelir ve içerisinde[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] besin maddeleri[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] proteinler ve metabolitler gibi bir çok katı maddeyi barındırmakta ve bunların dokulara naklini sağlamaktadır. Normal bir insanda 5000-6000 mL (5-6 litre) kadar kan bulunmaktadır. Kanın % 50-60' sıvı kısım olan plazmadan ve %40-50'si ise hücrelerden meydana gelmektedir. Plazma : Plazmanın % 90'ı sudur. Kalan %10 ise katı maddeleri içerir. Bunların % 8'i proteinler [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] % 2'si ise diğer çözünmüş maddelerdir. Kanın temel protein içeriği şöyle özetlenebilir : • Albumin ..... % 60 • Globulinler ...% 36 • Fibrinojen.....% 4 Hücreler : • Eritrositler • Lökositler • Parçalı Lökositler (Granulositler[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] PMNL) • Nötrofiller • Bazofiller • Eozinofiller • Parçalı Olmayan Lökositler (Agranulositler[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] MNL) • Lenfositler • Monositler • Trombositler (Platelletler) Hücre Hücre Özellikleri Eritrositler Eritrositler : Eritrositler [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] kanın en yoğun hücre grubudur. Kandaki ertrositlerin hacminin[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] kan hacmine oranına Hematokrit denir. Bu değer[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] kadınlarda %38-46 ; erkeklerde ise[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] % 40-54 arasında değişir. Eritrositler içinde bulunan hemoglobin molekülü[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] eritrositin temel işlevi olan gaz transportunu sağlamaktadır. Bu molekül[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] akciğerlerde oksijen bağlayarak[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] vücut hücrelerine taşımakta[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] oradan aldığı atık madde olan karbondioksiti de akciğerlere taşıyarak[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] vücuttan uzaklaştırılmasını temin etmektedir. Normal hemoglobin düzeyi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] 12-16[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]5 gr/dL arasındadır. 12 gr altındaki hemoglobin düzeyleri[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] anemiyi (kansızlığı) işaret eder ve nedenlerinin araştırılması gerekir. Normalde[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] kanın her mikrolitresinde 4 - 6[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]5 milyon eritrosit bulunmaktadır. Kan bankalarında[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ağırlıklı olarak Eritrosit içeren kan komponentleri yani Eritrosit Süspansiyonları elde edilmektedir. Böylece kanın plazma kısmı ayrıştırılmış olmakta ve hastaya gereksiz olarak plazma verilmesi engellenmiş olunmaktadır. Bunun bir avantajı da[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ayrıştırılmış olan plazma[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] dondurularak saklanabilmekte ve plazma ihtiyacı olan başka bir hastada kullanılabilmektedir. Bir kısım plazmadan da[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] kan ürünleri elde edilebilmekte ve bu ürünlere ihtiyaç duyan hastalara verilmektedir. Lökositler Lökositler[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] çekirdeklerinin yapısına göre parçalı (Granülositler) ve Parçasız (Agranülositler) olarak ikiye ayrılırlar. Lökositler[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] kanda 4.000-10.000 hücre/mikrolitre düzeyinde bulunurlar. Bu sayının 10.000 üzerine çıkmasına lökositoz denir. Bunun nedeni genellikle enfeksiyon hastalıkları olmakla birlikte[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] daha pek çok sebebi olabilmektedir.Yine lökosit sayısının 4.000'den düşük olmasına ise lökopeni denir. Bu durumunda pek çok sebebi vardır. Lökositlerin temel işlevi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] vücudun savunmasıdır. Her lökosit biçiminin farklı özellik ve görevleri bulunmaktadır. Granülositler Nötrofiller : Bu hücrenin ana işlevi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] vücuda zararlı olan yabancı materyalleri bulmak ve tahrip etmektir. Bulduğu yabancı materyali[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] fagositoz denen bir yöntemle içine alır ve içindeki çeşitli enzimlerle tahrip eder. Bazofiller : Bazofillerin de fagositoz yeteneği vardır ama asıl fonksiyonunu[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] çeşitli maddeler salgılayarak gösterir. Eozinofilller : Eozinofiller de nötrofiller gibi yabancı materyali yok etmek görevi olan hücrelerdir. Özellikle[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] parazitlere bağlı enfeksiyonlarda belirgin rol oynarlar. Agranulositler Monositler ve Makrofajlar : Bu hücreler fagositoz yapma yeteneğindedir ve lenfositlerle direkt veya indirekt yoldan bağışıklık sisteminin regulasyonunda önemli rol oynarlar. Monositlerin dokularda bulunan şekline makrofaj denir. Lenfositler : Bu hücreleri bağışıklık yanıtının humoral kısmını oluştururlar. Çok çeşitli fonksyonlara sahip bu hücrelerin en temel işlevi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] mikroorganizmaları tanıyıp[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] onlara karşı antikor yapımını gerçekleştirmektir. Trombositler Trombositler : Trombositler kanın en küçük hücreleridir ve eritrositler gibi çekirdeksizdirler. Normalde kanın bir mikrolitresinde 100.000-400.000 kadar trombosit vardır. Esas özellikleri[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] pıhtılaşmada oynadıkları önemli roldür. Kan bankalarında[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] tam kandan ayrıştırılmak suretiyle Trombosit Süspansiyonları elde edilmekte ve sadece bu hücreye gereksinimi olan hastalarda kullanılabilmektedir. Trombosit süspansiyonları[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] aferez yoluyla da elde edilebilmektedir. HÜCRE Yoğunluk (g/mL) Hacim (femtolitre) Trombositler 1[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]058 16 Monositler 1[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]062 740 Lenfositler 1[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]070 230 Nötrofiller 1[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]082 270 Eritrositler 1[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]100 87 |
Cevap: Kanın Yapısı ve Özellikleri
KAN KOMPONENTLERİ
Kan komponentleri tam kandan değişik yöntemlerle hazırlanan farklı özelliklerdeki konsantrelerdir. Antikoagülan Solüsyonlar: Torba içine alınan kanın pıhtılaşmasını engellemek ve içindeki hücrelerin yaşam sürelerini uzatmak için kullanılan solüsyonlardır. En yaygın olarak kullanılanları: • CPDA-1 : Citrate-Phosphate-Dextrose-Adenin • CPD : Citrate-Phosphate-Dextrose • ACD : Acid-Citrate-Dextrose • SAGM : Saline(NaCl)- Adenin-Glucose-Mannitol (SAGM bir antikoagülan değil[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ek solüsyondur.) Yukarıda bahsedilen solüsyonlarda bulunan kimyasalların temel özellikleri: • Citrate : Sitrat kalsiyum ile birleşerek koagülasyon sisteminin aktivasyonunu engeller. • Phosphate : 2 3 dPG düzeyini normal seviyede tutarak eritrositlerin oksijen afinitesinin normal kalmasına yardımcı olur. • Adenin : ATP sentezinde etkilidir ve azalan ATP’nin yerine konması için kullanılır. Kullanılan antikoagülan solüsyonun kana oranı 1:7 olmalıdır. Bu oran büyüdüğünde sitrat toksisitesi; küçüldüğünde ise[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] agregatlar oluşabilmektedir. A. Eritrosit Süspansiyonları 1. Eritrosit Süspansiyonu (Red Cells) 2. Buffy-coat’u ayrılmış E.S. (Red Cells-BCR) 3. Ek solüsyonda E.S. (Red Cells in AS) 4. Buffy-coat’u ayrılmış ek solüsyonda E.S. (Red Cells in AS-BCR) 5. Yıkanmış E.S (Washed Red Cells) 6. Lökositten arındırılmış E.S. (Red Cells[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] leucocyte depleted) 7. Dondurulmuş E.S. (Cryopreserved Red Cells) I. Eritrosit Süspansiyonlarının Hacim[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] EVF[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Hb lökosit ve platellet miktarlarına ait kriterler. Komponent Volume EVF* Hb Lökosit Platellet E.S 280 ± 50 mL 0[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]65-0[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]75 > 45 g/unit < 3x10^9 / unit RC-BCR 250 ± 50 mL 0[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]65-0[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]75 > 43 g/unit < 1[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]2x10^9 / unit < 10^10 / unit RC-AS Yönteme bağlı 0[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]50-0[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]70 > 45 g/unit < 3x10^9 / unit RC-AS-BCR Yönteme bağlı 0[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]50-0[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]70 > 43 g/unit < 1[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]2x10^9 / unit < 10^10 / unit WRC 280 ± 60 mL 0[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]65-0[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]75 > 40 g/unit < 5x10^8 / unit RC-LD 280 ± 50 mL 0[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]65-0[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]75 > 40 g/unit < 1x10^6 / unit CRC > 185 mL 0[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]65-0[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]75 > 36 g/unit < 0[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]1x10^9 / unit * EVF : Eritrosit Hacim Fraksiyonu II. Temel Özellikler: 1. Eritrosit Süspansiyonu (R.C): Santrifügasyonu takiben[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] plazmanın ikinci bir torbaya aktarılması ile elde edilen bir komponenttir. Tam kanda olduğu gibi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] +2 ile +6 C° arasında saklanır. Saklama süresi CPDA-1 içinde 35 gün [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ACD içinde ise 21 gündür. 2. Buffy-Coat’u Ayrılmış E.S. (RC-BCR) Tam kandan plasma ve buffy-coat tabakasının ayrıştırılması ile elde edilen bir komponenttir. Santrifügasyondan sonra plazma extraksiyonu yapılır. Ardından ikinci bir torbaya 40-60 mL kadar extraksiyona devam edilerek[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] buffy-coat’un tamamen uzaklaştırılması sağlanır. Son aşamada ise[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] istenen EVF değerini yakalamak için[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] plazmadan yeterli miktarda hacim[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] süspansiyon üzerine geri aktarılır. Tam kanda olduğu gibi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] +2 ile +6 C° arasında saklanır. Saklama süresi CPDA-1 içinde 35 gün [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ACD içinde ise 21 gündür. 3. Ek Solüsyonda E.S. (RC-AS) Santrifügasyonu takiben[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] plazma ikinci bir torbaya aktarılır[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ardından üçüncü torbadaki ek solüsyon (SAGM gibi)[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] eritrosit kitlesi üzerine ilave edilir. Tam kanda olduğu gibi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] +2 ile +6 C° arasında saklanır. Saklama süresi (SAGM için) 42 gündür. 4. Buffy-Coat’u Ayrılmış-Ek Solüsyonda E.S. (RC-AS-BCR) Santrifügasyonu takiben[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] plazma ikinci bir torbaya aktarılır[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ardından üçüncü torbaya Buffy-coat extrakte edilir ve dördüncü torbadaki ek solüsyon (SAGM gibi)[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] eritrosit kitlesi üzerine ilave edilir. Tam kanda olduğu gibi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] +2 ile +6 C° arasında saklanır. Saklama süresi (SAGM için) 42 gündür. 5. Yıkanmış E.S. (WRC) Santrifügasyonu takiben[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] plazma ikinci bir torbaya aktarılır[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ardından üçüncü torbadaki isotonik solüsyon eritrosit kitlesi üzerine boşaltılır ve tekrar santrifüge edilerek[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] solüsyon extrakte edilir. Gerektiğinde dörtlü-beşli torbalar kullanılarak aynı işlemler tekrarlanabilir. Bu işlemler +4 °C ısıda yapılmalıdır. Süspansiyon oda ısısında yapıldıysa 6 saat; +4 °C ısıda hazırlandıysa 24 saat içinde kullanılmalıdır. 6. Lökositten Arındırılmış E.S. (RC-LD) Buffy coat’un ayrıştırılması ve filtrasyon gibi değişik yöntemler uygulanır[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ancak en iyi sonuçlar her iki yöntemin birlikte kullanıldığı çalışmalarda alınmıştır. Lökositlerin filtreye adhezyonu prensibiyle çalışan veya daha gelişmiş üçüncü jenerasyon filtrelerin kullanılması ile lökositlerin %99-99[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]9’u ortamdan uzaklaştırılabilmektedir. Depolama öncesi filtrasyon tavsiye edilmektedir. Bu işlem kan bağışını takiben 48 saat içinde yapılmalıdır. 7. Dondurulmuş E.S. (FRC) Kandan[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] eritrosit izolasyonu sağlandıktan sonra[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] kryoprotektant (Hücrenin donması sırasında içindeki kristalleşmeyi önler ve genel olarak gliserol kullanılır) bir madde kullanılarak –80 C°’de[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] eritrositlerin dondurulması ile elde edilen bir komponenttir. Kullanmak üzere çözdürüldüğünde yıkanmalı ve isotonik bir solüsyonla süspanse edilmelidir ve 24 saat içinde kullanılmalıdır. Eritrositleri dondurmak için 2 teknik kullanılmaktadır: Yüksek gliserol (%40 w/v) ve düşük gliserol (%17 w/v) teknikleri. Her iki metod da yıkama ve degliserolizasyon prosedürlerini içerir. Yüksek gliserol tekniği ile hazırlanmış komponent –60 C° ile –80 C° arasında saklanır. Düşük gliserol tekniği ile hazırlanmış olan komponent ise[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] buhar fazlı sıvı nitrojen içinde –140 C° ile –150 C° arasında saklanır. Bu koşullarda 10 yıl muhafaza edilebilir. III. Endikasyon ve Kontrendikasyonlar: Komponent Endikasyonlar Kontrendikasyonlar R.C Kan kaybı[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] anemi tedavisi Değişik tiplerde plazma intoleransı[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] HLA alloimmünizasyonu[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] demir yüklenmesi riski olan durumlar[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] plazma desteği olmadan yapılan exchange transfüzyonlar RC-BCR* Kan kaybı[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] anemi tedavisi Değişik tiplerde plazma intoleransı [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] demir yüklenmesi riski olan durumlar[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] plazma desteği olmadan yapılan exchange transfüzyonlar RC-AS Kan kaybı[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] anemi tedavisi Değişik tiplerde plazma intoleransı (Özellikle IgA) [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] HLA alloimmünizasyonu[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] prematüre infantlar ve demir yüklenmesi riski olan durumlar[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] plazma desteği olmadan yapılan exchange transfüzyonlar (Bağıştan sonraki 7 gün içinde kullanılmalıdır). RC-AS-BCR* Kan kaybı[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] anemi tedavisi Değişik tiplerde plazma intoleransı (Özellikle IgA)[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]prematüre infantlar ve demir yüklenmesi riski olan durumlar[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] plazma desteği olmadan yapılan exchange transfüzyonlar (Bağıştan sonraki 7 gün içinde kullanılmalıdır). WRC Tek endikasyonu [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]Ig’lere karşı[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] özellikle IgA’ya karşı ciddi allerjik reaksiyonlardır. Uygunluk testleri yapılmış olmalıdır. RC-LD* Lökosit antikorlarına (HLA) karşı alloimmünizasyonu olduğu bilinen kişilerde ve CMV bulaşının önemli düzeyde risk taşıdığı durumlarda endikedir. Değişik tiplerde plazma intoleransı (Özellikle IgA)[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] prematüre infantlar ve demir yüklenmesi riski olan durumlar[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] plazma desteği olmadan yapılan exchange transfüzyonlar (Bağıştan sonraki 5 gün içinde kullanılmalıdır). CRC Özellikle otolog transfüzyonlar için hazırlanır. Şart olmamakla birlikte RC-LD endikasyonları için de kullanılabilir/ Uygunluk testleri yapılmış olmalıdır. Açık sistemde yapıldıysa[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bakteriyal kontaminasyon açısından dikkatli olunmalıdır. * lökositten fakir / arındırılmış süspansiyonların kullanım endikasyonlarından aşağıda ayrıca bahsedilmiştir. IV. Lökositten Fakir / Arındırılmış E.S Kullanım Endikasyonları Lökositlerin risk yaratacağı durumlarda kullanılırlar. Bu durumlar şöyle özetlenebilir: 1. Gebeler (Bebek için) ve intrauterin transfüzyon 2. Yenidoğan bebekler ve exchange transfüzyon 3. Konjenital veya akkiz immün yetmezlik veya immünsupresyon 4. Lösemi ve talasemi gibi sık transfüzyon gerektiren hastalar 5. Kemik iliği transplantasyonu olacak / olmuş hastalar 6. Tüm transplant hastaları V. Yan Etkiler Yan Etki R.C. RC-BCR RC-AS RC-AS-BCR WRC RC-LD CRC Dolaşım Yüklenmesi + + + + + + + Hemolitik Reaksiyonlar + + + + + + 0 Non-hem. Reaksiyonlar + + + + 0 Nadiren 0 HLA Alloimmünizasyonu + + + + + Nadiren 0 Viral Bulaş + + + + + Nadiren + Protozoal Bulaş + + + + + + + Sepsis (Kontaminasyon) + + + + + + + Posttransfüzyon Purpurası + + + + + + 0 Sifiliz Bulaşı + + + + + + 0 Posttransfüzyonal AC Hasarı + + 0 0 0 + 0 Elektrolit İmbalansı + + + + 0 + 0 Yan etkiler[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] hemen hemen her E.S türevinde görülmekle birlikte[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] görülme sıklıkları farklıdır. Riskler her komponent için farklı oranlar taşımakta ve % 0’a indirilememektedir. Ancak özellikle[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] lökositten fakir ve arındırılmış süspansiyonlarla yıkanmış süspansiyonlarda istenmeyen etki olasılığı[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] diğerlerine göre daha azdır. VI. Kalite Esasları Tam Kanın Kalite Esasları Kontrol Parametreleri Kalite Gereksinimleri Kontrol Sıklığı Laboratuar ABO [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Rh(D) Gruplama Tamamı Grup Lab. Anti-HIV 1/2 abs Negatif Tamamı Tarama lab. HBsAg Negatif Tamamı Tarama lab. ALT (İstenirse) Negatif Tamamı Tarama lab. HBc-ab (İstenirse) Negatif Tamamı Tarama lab. HCV - Ab Negatif Tamamı Tarama lab. Syphilis Negatif Tamamı Tarama lab. CMV - Ab (İstenirse) Negatif Tamamı Tarama lab. HTLV - Abs (İstenirse) Negatif Tamamı Tarama lab. Hacim 450 mL (-/+ %10) Ürünlerin %1'inde İşlem lab. Eritrosit Süspansiyonunun (R.C.) Kalite Esasları Tam kanın kalite esaslarına ek olarak aşağıdaki kriterler (Diğer eritrosit süspansiyonları için sayfanın başında "A" kısmına bakınız) : Kontrol Parametreleri Kalite Gereksinimleri Kontrol Sıklığı Laboratuar Hacim - Volume 280 mL (-/+ 50 mL) Ürünlerin %1'inde İşlem lab. EVF 0[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]65 - 0[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]75 Ayda 4 ünite Kalite kontrol lab Haemoglobin > 45g / unit Ayda 4 ünite Kalite kontrol lab Stok sonu hemoliz < eritrosit kitlesinin %0[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]8'i Ayda 4 ünite Kalite kontrol lab |
Cevap: Kanın Yapısı ve Özellikleri
B. TROMBOSİT SÜSPANSİYONLARI
1. Trombosit Süspansiyonu Tam kandan santrifügasyon yolu ile elde edilirler. Her bir ünite ortalama 50 mL (40-70 mL) hacmindedir ve herbiri en az 5[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]5x10^10 kadar trombosit içerir. Komponent[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] platellet saklama dolabında 20-24 C° ısı aralığında 5 gün saklanabilir ancak fatal seyirli transfüzyona bağlı bakteriyal sepsislerin büyük çoğunluğu trombosit süspansiyonlarından kaynaklanmaktadır. Bu sebeple uzun süre saklanmadan kullanılması daha uygun bir yaklaşım olacaktır. Platellet saklama olmadığı durumlarda[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] manual olarak veya herhangi bir ajitatörle sürekli ajite edilmeli ve kan alımını takiben 4-6 saat içerisinde ise[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] transfüze edilmelidir. Kullanım Endikasyonları : Özellikle kanamayı durdurmaya veya önlemeye yetmeyecek sayıda trombosit bulunduğu veya sayıca yeterli olduğu halde fonksiyonel açıdan yetersiz platelletlerin söz konusu olduğu durumlarda kullanılmalıdır. Platellet sayısı 100.000/mm3 olan stabil hastalarda trombosit süspansiyonu kullanmanın gereği yoktur. Kullanılacak miktar[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] altta yatan hastalığa ve eğer varsa[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] kanamanın hızına bağlıdır. Bu nedenle kanamanın durdurulması ve hemostazın sağlanması için başlangıç dozu olarak[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] 1 ü/10 kg önerilmektedir. Bu da yaklaşık bir standart olarak 5-6 ünite demektir. 2. Trombositten Zengin Plazma Trombosit süspansiyonu ile içerdiği plazma hacmi dışında aynı özelliklere sahiptir. Platelletten zengin plazmanın her bir ünitesi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] yaklaşık 200 mL kadar plazma içerir. Bu sebeple hastaya hacim yüklenmesi istenmiyorsa[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] trombosit süspansiyonu tercih edilmelidir. |
Cevap: Kanın Yapısı ve Özellikleri
C. PLAZMA KOMPONENTLERİ
1. Plazma Kan alımından sonra santrifügasyonla ayrıştırma ile elde edilir. Kullanım süresi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] kullanılan antikoagülan solüsyona bağlı olarak 25-40 gün arasında değişmektedir ve 2-6 C° ısı aralığında muhafaza edilir. Kullanım Endikasyonları : Faktör V ve VIII dışındaki koagülasyon faktörlerinin replasmanında ve warfarin etkisinin geri döndürülmesinde kullanılır. 2. Taze Donmuş Plazma Kan alımın takiben 6-8 saat içerisinde plazmanın ayrıştırılıp dondurulması ile elde edilen bir kan komponentidir. Koagülasyon faktörleri açısında oldukça zengin bir üründür. Özellikle[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] plazmadan farklı olarak Faktör VIII ve V içeriği açısından zengindir. Bunlara ilaveten[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] faktör II[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] VII[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] IX[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] X[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] XI ve antitrombin III de içermektedir. Kullanım öncesi plazma çözücülerde 37 C°’de çözülür ve 4-6 saat içerisinde kullanılır. Taze donmuş plazma’nın saklanma koşulları aşağıdaki tablo’da verilmiştir. Isı Aralığı Saklama Süresi -18 C° ile –25 C° 3 ay -25 C° ile –30 C° 6 ay < -30 24 ay Kullanım Endikasyonları : İzole Koagülasyon Faktör yetersizliğinin tedavisi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Warfarin etkisinin geri döndürülmesi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Masif Kan Transfüzyonu[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Antitrombin III yetersizliği[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] İmmün yetersizlikler ve Trombotik trombositopenik purpura olarak sayılabilir. Kullanım dozu altta yatan hastalığa bağlı olarak değişmektedir. Ancak standart doz olarak[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] 12-15 mL/kg olarak verilebilir. 70 kg’lık bir erişkin için bu doz[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] 4-5 ünite olarak hesaplanabilir. 3. Cryopresipitat TDP’den elde edilen ve özellikle fibrinojen açısından çok zengin bir kan komponentidir. Her bir ünite 10-15 mL hacimdedir ve her ünite[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] en az 80 ünite Faktör VIIIc ve 150 mg Fibrinojen içerir. Bununla birlikte[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] orjinalinin %50’si kadar vWF ve %25’i kadar da Faktör XIII ihtiva etmektedir. Saklama koşulları[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Taze Donmuş Plazma ile aynıdır. Kullanım Endikasyonları : Fibrinojen replasmanı[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Hemofili A hastalarında Faktör VIII replasmanı[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Von Willebrand Hastalığı ve Faktör XIII replasmanı olarak sayılabilir. Tedavi dozu[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] 70 kg için 10 ünitedir. 4. Supernatant Plazma Cryopresipitatı ayrıldıktan sonra geriye kalan plazmadır. Sadece[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] trombotik trombositopenik purpuralarda kullanılır. |
Cevap: Kanın Yapısı ve Özellikleri
Kan grubu
Vikipedi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] özgür ansiklopedi Git ve: kullan[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ara Kan Grubu[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] insan kanındaki antikorlara bakılarak[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] kanın özelliğini belirtmek için oluşturulmuş sınıflandırma sistemidir. A[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] B[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] AB ve 0 türleri mevcuttur. Bundan bağımsız olarak[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Rh değeri + veya - değerinde olabilir. Bu iki sistemin kombinasyonundan 8'li kan grubu tablosu oluşmuştur. Türkiye'de iki sistem yan yana yazılarak belirtilir. Örneğin; A türü kanda Rh değeri negatif ise[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] o kan için A Rh- grubu denir. Türkiye'de Kızılay'ın verilerine göre en fazla bulunan grup A Rh+'dir. A[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] B[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] O ve Rhesus (Rh) sıklığı [değiştir] Grup Sıklık Avrupa Türkiye¹ O Rh+ 38% 29% A Rh+ 34% 39% B Rh+ 9% 14% O Rh- 7% 4% A Rh- 6% 6% AB Rh+ 3% 5% B Rh- 2% 2% AB Rh- 1% 1% ¹ Kaynak Kan grupları insanlar arasında eşit dağılmamıştır. O Rh+ en sık ve AB Rh- en ender görülen gruplardır. Değisik toplumlarda kan gruplarının degisik oranlarda bulunabilinmektedir. Tablodaki değerler Avrupa kökenli ve Türk insanlar içindir. Genotip sıklığına göre değişik toplumlarda tahmin edilen Rh faktörü sıklığı: Toplum Rh(D)- Rh(D)+ Avrupa kökenliler 16% 84% Afrika kökenliler 0.9% 99.1% Diğer 0.1% 99.9% Kan grubu uyumu [değiştir] Her ne kadar aşagıdaki tablo genel olarak doğru ise de uzun dönem kan tranfüzyonu gerektiren kişilere kendi kan gruplarının aynısının verilmesi zorunludur. Kan uyum tablosu Alıcı Kan Grubu Verilebilen kan grupları AB Rh+ Tüm kan grupları AB Rh- O Rh- A Rh- B Rh- AB Rh- A Rh+ O Rh- O Rh+ A Rh- A Rh+ A Rh- O Rh- A Rh- B Rh+ O Rh- O Rh+ B Rh- B Rh+ B Rh- O Rh- B Rh- O Rh+ O Rh- O Rh+ O Rh- O Rh- |
| Saat: 23:57 |
Telif Hakları vBulletin® v3.8.9 Copyright ©2000 - 2024, ve
Jelsoft Enterprises Ltd.'e Aittir.