Antep Sofrası

[eLanuR]

Antep Sofrasından Tarifleri Bu konu başlığı altında toplayacağız.

Ancak öncelikli antep sofrasında kullanılan mutfak gereçlerini öğrenelim


Altlağ : Leğenlerin altına konulan daldan örme bir simit.
Amadan: Bal, pekmez ve yağ gibi malzemelerin konulduğu kap.
Ambar : Zahire konulan büyük sandık.
Ataş saksısı: Ateş küreği.
Ayran kaşığı: Yarım küçük portakal biçiminde, döküm ya da tenekeden yapılmış ayran içmeğe mahsus bir kaşık.
Badya : Bazı yiyecekler konulan silindir biçiminde, kalaylı bakırdan yapılmış kap.
Barmil : Saç ve çinkodan yapılmış silindir biçiminde bir koruma kabı.
Bastık malası : Sıcak ve cıvık bastığı beze sermekte kullanılan ağaçtan yapılmış mala.
Binlik : Çeşitli sıvıların konulduğu üç kiloluk siyah şişe.
Calba kabı ve calba : Uzaktan gelen yoğurt küleklerinin kapak bezinin üstüne koydukları tüylü elastiki ve su emici büyük yaprakların bekletildiği kaba denir. Bunlar evlerde külle kap temizlerken kullanılır.
Cerit kömürü : Evlerde yakacak olarak kullanılan iyi cins kömür.
Cezveler : Daha çok kahve pişirmekte kullanılan silindir şeklinde, saplı kaplar.
Çirtikli sahanlar : Bakırdan yapılmış kenarı süslü yemek kabı.
Çömçeler : Kepçeler.
Çukur sahan : Küçük ve derin yemek kabı.
Demir süzek : Tahıl yıkamak için her yanı delikli, iki saplı büyücek bir saç kova.
Dibek : İçinde buğday, arpa gibi şeylerin dövüldüğü taştan veya ağaçtan yapılmış çukur alet.
Divan sinisi : Yer sofrası yerine ve özellikle misafir için kullanılan büyük süslü tepsi.
Dolma bıçağı : İnce uzun bir bıçak.
Dolma borusu : Patlıcan oymakta kullanılan teneke bir boru.
Dolma oyacağı : Dolmalık sebzeyi oymakta kullanılan alet.
Dolma taşı : Dolma pişerken dağılmasını önlemek için üstüne konan taş.
Domates ezeceği : Kebaplarda kullanılacak közlenmiş domatesi ezip kabuğunu almakta kullanılan ağaçtan yapılmış bir alet.
Don kazanı : İki saplı büyük kazan.
Duz ölbesi : Söğüt tahtasından yapılma silindir kutu. (Tuz konur).
Ekmek sacı : Ekmek pişirmekte kullanılan geniş, yayvan saç.
Ekmek Tahtası : Oturarak ekmek açmaya yarayan kalın, alçak masa.
Elek : Taneli veya tozlu şeyleri ayıklamakta kullanılan eleme aleti.
Et kütüğü : Köftelik et dövmeye yarayan kütük.
Et makinası : Etin kıyma halinde çekilmesine yarayan alet.
Et satırı : Kütükte eti kıyma haline getirmeye yarayan ağır kesici.
Evirgeç : Saçta pişen ekmeği çevirmek için kullanılan ağaçtan kılıç gibi yapılan uzunca bir araç.
Kıracak : Fıstık, fındık, badem, ceviz kırmağa yarayan alet.
Gaz ocağı : Gaz yağı ile yanan bir çeşit ocak.
Gaz yağı hunisi : Gazyağını dar ağızlı kaplara doldurmakta kullanılan konik alet.
Gaz tenekesi : Gazyağının korunduğu saçtan mamul kap.
Havan : İçinde çeşitli şeyler dövülerek ezilen, ağaç ya da tunçtan mamul, çukur alet.
Hazvel : Odun kömürünün ufakları ve tozları.
Huniler : Muhtelif sıvıları şişelere kolayca koymakta kullanılan konik aletler.
İdare Lambası : Gazla yanan fitilli, isli bir aydınlatma aracı.
Kahnıç : Kışın küplerde sertleşen sade yağ, pekmez ve bal gibi malzemeleri çıkarmakta kullanılan ıspatulaya benzer kalınca bir araç.
Kahve değirmeni : Kahve tanelerini öğütmekte kullanılan alet.
Kahve fincanları : Kahve içilen minik kulplu, küçük çukur kap.
Kahve kavuracağı : Çiğ kahveyi evde kavurmak için yapılmış silindir şeklinde yandan sürmeli, kapaklı, kendi ocağı üstünde yatay olarak döndürülerek içindeki kahvenin kavrulmasını sağlayan bir araç.
Kalbur : İri taneli şeyleri elemek için kullanılan büyük elek.
Katremiz : Peynir, turşu ve benzeri gereçleri koymaya yarayan insan gövdesi biçiminde beli ince ağzı küçük dev kavanoz (15-20 kiloluk)
Kamış sepetler : Patates, soğan, sarımsak gibi şeylerin konulduğu kap.
Kavsara : Stok yufka ekmeklerin konulduğu daldan, hasırdan ya da tahtadan yapılan yuvarlak kenarlı bir tabla.
Keme deleceği : Kemenin, şişe geçirilirken çatlamasın diye delinmesinde kullanılan bir zımba. (Kurşun kalem çapında bir boru).
Kebap şişleri : Kuşbaşı için dört köşe, kıyma için yassı, sakatat için ince dört köşe çaplı olan uzunca demir çubuklar.
Keme taşı : Kemenin pütürünü törpülemek, kabuğundaki kumu almak ve temizlemek için kullanılan süngerimsi bir taş.
Kevgir : Uzun saplı bir tür süzgeç.
Kıyma bıçağı : Et kıymaya yarayan büyücek bir bıçak.
Kıyma tahtası : Yemekle ilgili her şeyi üzerinde doğramaya yarayan tahtadan yapma, ayaklı, taşınabilir bir tezgah.
Kile : Tahıl ölçmeğe yarayan kova biçiminde tahtadan yapılan bir araç.
Körük : Odun ve kömür ateşini koymak için iki elle kullanılan deri, ağaç ve nar çubuğundan yapma hava üfleyen araç.
Kurban bıçağı : Evlerde kurban, adak, topaçlık tavuk vesaireyi kesmek için kullanılan çok keskin bir bıçak.
Kuzu lengeri : Servislerde kullanılan büyük lenger.
Köfte leğençesi : Köfte yoğurmakta kullanılan özel küçük leğen.
Külek : Üstü ve yanları tahtadan, üsten saplı bir kova.
Küpler : Gıda ile ilgili sıvı şeyleri koymaya yarayan içi, dışı sırlı büyük toprak kaplar.
Leğen : Genellikle içinde bir şey yıkamak için kullanılan metal veya plastikten geniş, yayvan kap.
Lengeri : Kenarsız, ortası az çukur büyük sahan.
Limon sıkacağı : Limon suyunu çıkartmakta kullanılan sert ağaçtan yapma bir araç.
Maltıs : Kalın saçtan yapma altı delikli, taşınabilir bir kömür ocağı.
Mahra : Özellikle 50-60 kiloluk sebze ve meyveleri hayvan sırtında güvenle taşımakta kullanılan üstü açık dört ayaklı tutacak yerleri de olan sağlam tahta sandık.
Mamul kalıbı : Sağlam ağaçtan oyma bir tür kurabiye kalıbı.
Mangal : Ocakta yemek piştikten sonra artan ateş bu mangala çekilir ve üstü küllenir; istendiğinde yemek ısıtmak için ya da kışın odalara alınarak ısıtıcı olarak kullanılır.
Masat : Bıçak bilemeye yarayan çelikten yapılmış, çubuk biçiminde bir alet.
Maşalar : Küçüklü büyüklü olarak kullanılan ve kızgın şeylerin tutulmasına yarayan alet.
Mırru fincanları : Acı kahve içmek için kullanılan sapsız fincanlar.
Niza : Sıcak sıvıları kaptan kaba almak için kullanılan uzun saplı bakır bir kap.
Oklava : Hamur açmakta kullanılan silindir biçiminde uzun değnek.
Ortut : Şıra yapılırken, bulgur kaynatılırken kurulan büyük ocakta yakmak üzere bağların budanan dallarından kurutulmuş demetler.
Ölbe : Söğüt ağacından yapılan silindir biçiminde kutu.
Öcce tavası : Öccenin pişirilmesine mahsus, yarım portakal biçiminde bir kaç oyuğu bulunan özel bir tava.
Teştler : Çeşitli büyüklükte leğenler.
Sabunluk : Sabun konulan kap.
Sarat : İri gözlü kalbur.
Selece : Hayvan sırtında yük taşımak için kullanılan açık yeri yandan olan harar hayvanın çulunun üzerine konduğunda büyük bir heybe şeklini alan, çokça fıstık taşımada kullanılan gereç.
Sıyırgı : Ocaktan ateş çekmeye yarayan demirden küçük kürek.
Siniler : Boy boy tepsiler.
Soku : Bulgur dövmeye yarayan taş curun.
Soğ : Şıra çubuklarını asmak için iki üç ayak arasına uzatılan uzun sırık.
Süzek : Kalaylı bakırdan ince delikli sıvı şeyleri süzmeye yarayan kap.
Şıra çubuğu : Sucuk yapılırken sucuk dallarının asılı olduğu çubuk.
Şıra kazanı : Şıranın kaynatıldığı büyük kazan.
Şapşak : Çeşitli işlerde kullanılan saplı bir tas.
Şıra sandığı : Şıranın konduğu sandık.
Taş değirmen : Arasına tahıl konularak öğütmeye yarayan, iki yuvarlak yassı taş.
Taslar : Büyüklü küçüklü taslar.
Tavalar : Özellikle kızartma ve yağ eritmede kullanılan saplı metal kap.
Tel dolap : Yemeklerin korunması için her yanı ince telle kaplı dolap.
Tekide : Üzümü tepelemek suretiyle ezmeye yarayan tahta sal.
Tepir : Tahılı taştan ayırtmakta kullanılan bir yanı açık tahta tepsi.
Timin : Bir tahıl ölçeği.
Üçayak : Mangal ya da ateşin üzerine konarak tencere, tava ve benzerlerinin dengeli durmasını sağlayan gereç.
Yelleyecek : Hindinin büyük tüylerinden yapılan ve ateş yellemek için kullanılan bir yelpaze.
Zırk : Çok büyük enli ve eğri keskin kıyma bıçağı.
Zibil tenekesi : Çöp tenekesi.