KISMI VERGİ İNDİRİMİ

KDVK’nun 33. maddesine göre,indirim hakkı tanınan işlemlerle, indirim hakkı tanınmayan işlemlerin bir arada yapılması halinde, fatura ve benzeri belgelerde gösterilen Katma Değer Vergisinin ancak indirim hakkı tanınan işlemlere isabet eden kısmı indirim konusu yapılır.
Mükellef, münhasıran indirim hakkı doğuran işlemler yapıyorsa, işi ile ilgili yüklendiği KDV indirir.
Münhasıran indirim hakkı tanınmayan işlemleri yapanlar, (banka ve sigorta işletmeleri gibi) yüklendikleri KDV’ni gider yada maliyet unsuru olarak kayıtlarına yansıtırlar.
İndirim hakkı tanınan veya tanınmayan işlemleri bir arada yapanlar ise, yüklendikleri KDV’nin sadece indirim hakkı tanınan işlemlerle ilgili olanlarını indirebilirler.
Maliye Bakanlığı’nın bu konuya ilişkin yatığı düzenlemeye göre, indirim hakkı tanınan ve tanınmayan işlemleri birlikte yapan mükellefler, alışlarında yüklendikleri vergileri, herhangi bir ayırım yapmaksızın tamamen o dönemde indirebilir.

5. İNDİRİMİN BELGELENDİRİLMESİ
Katma Değer Vergisinin fatura ve benzeri vesikalarda ayrıca gösterilmesine gerek görülmeyen işlemlerde vergi indiriminin nasıl belgelendirileceğini tespite Maliye Bakanlığı yetkilidir.
Örneğin, fiyatının 1000 lira, vergi oranının %8 olması halinde, bu tutarlar, fatura üzerinde aşağıdaki gibi gösterilir.

Mal (veya hizmet) bedeli 1000
KDV + 80
_____
1080 TL

Perakende satış aşamasında, (malın tüketiciye satılması durumunda) fatura
aşağıdaki gibi düzenlenir.



Mal (veya hizmet) bedeli 1080 TL.
KDV dahildir.

Maliye Bakanlığı, KDVK’nun verdiği yetkiye dayanarak, indirim bakımından Katma Değer Vergisinin belge üzerinde ayrıca gösterilmesine gerek bulunmayan halleri şu şekilde tespit etmiştir.

- Fiyatın tarife ile belirlediği haller :Örneğin ilaç, akaryakıt vb. gibi mallarda fatura, perakende satış aşamasına kadar Katma Değer Vergisi ayrıca gösterilerek düzenlenir.
- Bedelin biletle tahsil edildiği haller,
- Bakanlıkça özel matrah şekline tabi tutulan tekel maddeleri, gazete, dergi ve periyodik yayınlarda,
- Perakende satış vesikalarına dayalı mal ve hizmet alışlarında.

Katma Değer Vergisi dahil bedel üzerinden indirilecek tutarı iç yüzde hesabı ile hesaplanır.
Buna göre örneğin, %8 oranında Katma Değer Vergisi dahil bedeli, 108.000 lira olan bir bedel içerisindeki Katma Değer Vergisi miktarı şu şekilde hesaplanır:

108 8
108.00 X
______________________
Buradan 108.000X8/108 = 8.000 TL bulunur.
Bu şekilde iç yüzde hesabından hareketle, değişik vergi oranlarına tabi KDV miktarının hesabına ilişkin aşağıdaki formül ortaya çıkar.

KDV dahil bedel x Vergi oranı
KDV miktarı = ----------------------------------------------
100+Vergi oranı

Vergi oranının %17 olduğu durumda; vergi dahil satış bedeli 58.500.000 lira olan bir mala ilişkin KDV miktarı aşağıdaki gibi hesaplanır.

58.500.000x17
KDV Miktarı = ---------------------------------- = 8.500.000
100+17

F. İNDİRİLMEYECEK KATMA DEĞER VERGİSİ
KDVK’nun 30. maddesine göre aşağıdaki vergiler, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan KDV’nden indirilemez:
a) Vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası ile ilgili alış belgelerinde gösterilen veya bu mal veya hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan KDV indirilemez.
b) Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların, bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, işletmelere ait binek otomobillerinin alış belgelerinde gösterilen KDV.
c) Zayi olan malların belgelerinde gösterilen KDV,
d) Gelir ve Kurumlar Kanunları’na göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen KDV.

G. VERGİ İNDİRİMİNDE DÜZELTME
KDVK’nun 35. maddesine göre, malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya diğer sebeplerle matrahta değişiklik meydana geldiği hallerde, bu işlemleri yapmış olan mükellef ile bu işlemlere muhatap olan mükellef karşılıklı olarak düzeltme yaparlar.
Buna göre, işletmeye girmiş, defterlere kaydedilmiş olan malların iade edilmesi durumunda, bu mallara ilişkin KDV, mallı iade eden mükellef tarafından indirilecek vergiler toplamından düşülür.

IV.VERGİLENDİRME USULLERİ
Katma Değer Vergisinde vergilendirme usulü gerçek usuldür.
Gerçek usulde vergileme, mükelleflerin vergiye tabi işlemleri için düzenledikleri belgeler üzerinden hesapladıkları KDV’nden, bu işlemler için yaptıkları alışlar dolayısıyla ödedikleri ve alış belgelerinde yer alan vergiyi indirerek, arta kalan vergiyi beyan edip, ödemek şeklinde gerçekleşmektedir.
Gerçek usulde vergilemede, vergilendirme dönemi, faaliyet gösterilen takvim yılının üçer aylık dönemleridir. Ancak, Maliye Bakanlığı bu üç aylık vergilendirme dönemi yerine birer aylık vergilendirme dönemi tespit etmeye yetkilidir.
KDVK’nun 39. maddesinin ikinci bendinde ise, aşağıdaki hallerde vergilendirme döneminin şu şekildedir.

- Vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar için bir ay,
- İthalat transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasındaki taşımacılık işlerinde, gümrük bölgesine girildiği veya gümrük bölgesinden çıkıldığı andır.

Gerçek usulde vergilemede beyanname, birer aylık vergilendirme dönemini takip eden ayın 25. günü akşamına kadar mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.(KDVK Ma.41/1)
İşi bırakan mükellefin KDV beyannamesi, işin bırakıldığı tarihi izleyen ayın 25. günü akşamına kadar verilir.(KDVK Ma.41/4)

V- TARH İŞLEMLERİ
A. Tarh Yeri
Mükellefin, ayrı ayrı vergi dairelerinin faaliyet bölgelerinde iş yerleri varsa, Katma Değer Vergisi, mükellefin gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesince tarh olunur.(KDVK Ma. 43/2)
İthalde alınan KDV, ilgili gümrük dairesince tarh olunur .(KDVK Ma.43/4)
B. Tarhiyatın Muhatabı
Katma Değer Vergisi, bu vergiyle mükellef gerçek veya tüzel kişiler adına tarh olunur.(KDVK Ma. 44)
Adi ortaklıklarda, verginin ödenmesinden müteselsil sorumlu olmak üzere, ortaklardan herhangi biri tarhiyattan muhatap tutulur.
Gümrükte tarh edilen KDV, tarh sırasında hazır bulunan mükellefe; kanuni temsilcisine; adına hareket eden komisyoncusu ile gümrük veya geçiş işlemine muhatap olanlara tebliğ edilir.
C. Tarh Zamanı
KDV beyannamenin verildiği günde, beyanname posta ile gönderilmiş ise, vergiyi 1988 tarh edecek daireye geldiği tarihi takip eden 7 gün içinde tarh edilir.(KDVK Ma.45)
D. Verginin Ödenmesi
Beyanname vermek mecburiyetinde olan mükellefler ile vergi kesmek zorunda olanlar, bir vergilendirme dönemine ait Katma Değer Vergisini beyanname verme süresi içinde ödemek zorundadırlar.(KDVK Ma. 40/1)
Katma Değer Vergisi, gümrük vergisi ile birlikte ve aynı zamanda ödenir.(KDVK Ma. 46/2)

VI. EK VERGİ
KDVK’nın 60. maddesi tütün mamülleri, bazı içkiler, bir kısım meşrubatlar, ispirto, füzel yağı, oyun kâğıdı ve röntgen filmi gibi mallar, KDV’nin yanı sıra ek vergiye tabi tutulmasını öngörmüştür.
Ek vergi, KDVK ile birlikte düzenlenmekle birlikte, yapısı ve işleyişi itibariyle normal KDV’den ayrı bir vergidir.
KDVK’nun 60. maddesinde belirtilmiş olan ek vergi kapsamına giren mallar ve vergi oranları aşağıdaki gibidir.
a) Tütün Mamülleri %120
b) Her türlü alkollü içkiler %120
c) Sair şaraplar ve bira %15
d) Her türlü alkolsüz içkiler %10
(sade gazoz, meyvalı gazoz ve meyva suları hariç)
e) Her türlü ispirtolar ve füzel yağ %50
f) Oyun kağıtları %60
g) Röntgen filmleri %60
Ek verginin matrahı, KDV matrahını oluşturan unsurlardan oluşur.Ek vergi KDV’nden indirilemez.
Ek verginin tarh ve tahsili KDV hükümlerine göre gerçekleştirilir.

VII. EĞİTİM, GENÇLİK, SPOR VE SAĞLIK HİZMETLERİ VERGİSİ
A. Verginin konusu
tarih ve 3418 sayılı kanunla getirilmiş olan eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisinin konusu, alkollü içkiler, tütün mamülleri ile su, soda, sade gazoz, meyvalı gazoz ve meyva suları hariç, her türlü alkolsüz içkilerdir.
B. Verginin Mükellefi
Vergini mükellefi, vergiye tabi olan malları yurt içinde imal edenler ile bu malların ithalatçılarıdır.
C. Vergiyi Doğuran Olay
Vergiyi doğuran olay, KDVK hükümlerine göre belirlenir.
D. Verginin Tarifesi
Vergi konusuna giren mallardan spesifik bir tarife esasına göre alınır.Tütün mamüllerinden paket ve adet üzerinden belli bir miktar vergi alınırken; içeceklerden şişe ve litre başına yine kanunda belirtilen miktarda miktar vergi alınır.
E. Verginin Beyanı ve Ödenmei
Eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vewrgisi, Katma Değer Vergisi esaslarına göre düzenlenen ek vergi beyannamesi ile beyan edilir ve bu verginin ödeme süresi içinde ödenir.