Yüzdeki cilt lekeleri, yüzeyel skarlar, sivilce izleri (akne skarları), kırışıklıkların giderilmesi için yapılan işlemlerin genel adı yüz gençleştirmedir (rejuvenation). Bu işlemler için son zamanlarda sıklıkla lazer tedavisi uygulanmaktadır. Ancak bunu dışında mekanik cilt soyma (dermabrazyon) ve kimyasal maddelerle yüz gençleştirme (peeling) işlemleri de yüz gençleştirme için kullanılmaktadır.

1. LAZERLE YÜZ GENÇLEŞTİRME
Yüz cildinin yaşlanmasıyla beraber güneş ışığının da etkisiyle ciltte harabiyet oluşmaktadır. Bu harabiyet yüz ve eller gibi güneş alan yerlerde daha fazla görülmektedir. Yanlış güneşlenme ve güneş koruyucu kullanmama buna daha fazla olumsuz etki yapmaktadır. Ciltte kırışıklıklar ve lekeler meydana gelmektedir. Ciltteki meydana gelen bu değişikliklerin düzeltilip, cildin yenilenmesinde günümüzde lazer cihazı kullanılmaktadır. Lazer ışınları günümüzde tıbbın çeşitli alanlarında ve bazı deri hastalıklarının tedavisinde kullanılmaktadır. Lazer ışınları değişik kaynaklardan üretilmektedir. Ciltteki her sorunu tek bir lazerle çözmek mümkün değildir. Bu nedenle kullanım amacına göre değişik lazer cihazları yapılmıştır:
· Tatuajların çıkarılmasında kullanılanlar:
Q-switch ruby laser
Alexandrite laser
· Epilasyonda kullanılanlar:
Long pulse ruby laser
KTP laser
· Pigmente (renkli) deri lezyonlarının, tatuajların (dövme) giderilmesinde kullanılanlar:
Alexandrite laser
· Kırışıklık tedavisinde ve doku kesici olarak kullanılanlar:
Carbon dioxide laser
· Yüz gençleştirme amacıyla kullanılanlar:
Erbium YAG laser
Carbon dioxide laser
· Damarsal orijinli kitlelerin çıkarılmasında kullanılanlar:
Argon laser
KTP laser
Erbium YAG laser
Pulsed-dye
Nd-YAG laser
· Pigmente deri lezyonlarının tedavisinde kullanılanlar:
Copper laser
Alexandrite laser
· Doğum lekelerinin giderilmesinde kullanılanlar:
Pulsed-dye
Yellow pulsed dye laser
Her türlü lazer uygulaması tekrarlayan seanslara ihtiyaç duyar. Koyu tenli kişilerde lazer uygulamalarından sonra ciltte leke kalma olasılığı (%5) vardır. Yüz gençleştirmede kullanılan lazer türleri ise:
· Carbon dioxide lazer: derideki iyi huylu tümörlerin çıkarılmasında, kırışıklık tedavisinde, yüz gençleştirmede kullanılmaktadır.
· Erbium YAG lazer: damarsal kökenli kitlelerin çıkarılması ve yüz gençleştirme amacıyla kullanılmaktadır.
· Nd-YAG lazer+KTP lazer: damarsal kökenli kitlelerin çıkarılması, yüz gençleştirme ve epilasyon amacıyla kullanılmaktadır. Üstteki iki cihazın etkisini birlikte gösteren alttaki cihaz hastanemizde bulunmaktadır. Bu nedenle lazer uygulamalarının tamamı yekten ayrı ayrı cihazlara gerek kalmadan çözümlenebilmektedir.
Bu cihazlar ile göz çevresindeki ve üst dudaktaki kırışıklıklar, hasara uğramış üst cilt tabakalarının uzaklaştırılması ile belli bir miktar azaltılabilmektedir. Bunların yanı sıra yüzdeki yara izleri ve renk değişiklikleri de lazer ile azaltılabilmektedir. Yaşlanmaya bağlı ciltteki kırışıklıkların kontrolü için de lazer uygulanmaktadır. Lazer ile yüz gençleştirme ameliyatı seçilmiş başka sağlık sorunu olmayan hastada deneyimli plastik cerrahlarca alt yapısı uygun merkezlerde yapılmalıdır. En uygun hasta da bile yan etkileri görülebilir. Kullanım alanı sınırlıdır.
Lazer uygulamaları lokal anestezi altında yada diğer estetik cerrahi ameliyatlarında tamamlayıcı işlemi olarak da yapılabilir. Lazer, temel olarak ciltte yanık oluşturmaktadır. Bu da cildi enfeksiyonlara açık hale getirmektedir. Bu nedenle hastalara hem bakteriyel hem de viral enfeksiyonlara karşı korumak amacıyla lazer uygulaması sonrası ilaçlarla tedavi verilmelidir. Oluşan yanık çok yüzeyel kontrollü bir yanıktır. Yapılacak işlem 1-2 saat sürer. Bazen hastaya göre birkaç seans uygulanmalıdır.
Ameliyat sonrası rahattır, uygulama alanlarına açık yara tedavisi yapılır. Yüzde şişlik, gerginlik ve ağrı hissedilebilir. Hafif bir pansuman ve baş sarılabilir. İki gün sonra baş açılıp, pansuman değiştirilerek, iyileşinceye kadar takip edilir. Yüzdeki aşırı şişlik, pembe kırmızımsı ren kdeğişiklikleri 3-6 ay kadar devam edebilir. Bir hafta sonra makyaj yapılabilir. Bazı hastalarda deride izler ve renk değişikliği görülebilmektedir. Bunlar ameliyat öncesinde iyi bilinmelidir.
Hasta üç hafta içinde işine dönebilir, şişlik ve kızarıklık 6 aya kadar kaybolur. Güneşten korunma 6-12 ay kadar devam etmelidir.
2. KİMYASAL YÜZ GENÇLEŞTİRME-PEELİNG (KİMYASAL SOYMA)
Hasara uğramış cildin üst tabakalarının çeşitli kimyasal maddelerle soyulmasıyla, alttan yeni ve taze bir cildin ortaya çıkmasını sağlayan bu tekniğin yüzeyel, orta ve derin olmak üzere üç tipi vardır. Yüzeyel tipinde cilt 1-2 gün içerisinde normale dönerken, derin olanda bu süre 7-10 güne uzar. Bu teknikle güneş vb. dış faktörler nedeniyle hasara uğramış yüz cildinin üst tabakaları uzaklaştırılırken, yüzeyel cilt lekeleri, bazı kırışıklıklar, diğer nedenlerle (çiçek hastalığına vb.) ortaya çıkmış izler de yok edilebilmektedir. Açık tenli kişilerde, cilt yapısı ince olanlarda ve çok derin olmayan kırışıklıklarda koyu tenli kişilere göre daha iyi sonuç vermektedir. Değişik maddeler kullanılmaktadır:
· Glikolik asit(meyve asitleri),
· Salisilik asit,
· Trikloroasetikasit (TCA),
· Fenol
Herhangi bir anestezi uygulamaya gerek yoktur. Ancak bazı güçlü kimyasal solüsyonların (fenol, TCA gibi) uygulamasında anestezi desteğine ihtiyaç olabilir. Ameliyat sonrası rahattır. Soyma işlemi uygulanan alanlarda hafif ağrı olabilir. İşlem genellikle iyi ve kalıcı sonuç verir. Derin izlerde birkaç seans gerekebilir
3. MEKANİK CİLT SOYMA (DERMABRAZYON)
Dermabrazyon, ucu hızlı dönen bir motor yardımıyla özel zımparamsı materyallerin devinimli dönmesiyle derinin üst kısmının soyulması işlemidir. Bir çeşit deri traşlamasıdır. Bir kısım kırışıklıkları da düzeltebilmekle birlikte özellikle sivilce izlerinde daha etkilidir. Cildin hasarlı üst tabakalarının uzaklaştırılarak, alttan cildin yenilenmesidir. Üzeri zımpara gibi olan bu silindirlerle yüzdeki akne sekeli gibi yara izleri, ince kırışıklıklar giderilir. Sonuç kalıcı ve iyidir. Derin izlerde birkaç seans uygulanabilir. Bu yöntem kimyala yüz gençleştirme ile kombine edilebilir.