Seversintabi.com Türkiye'nin En Büyük Forumu Bence Seversin Tabi - Gelişim ve Öğrenmenin Temel Kavramları

Gelişim ve Öğrenmenin Temel Kavramları

Olgunlaşma

Olgunlaşma[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] öğrenme yaşantıları ve çevresel değişikliklerden bağımsız olarak organizmanın belli bir biyo-fizyolojik yetkinliğe ulaşmasıdır. Buna göre olgunlaşma kalıtsal yapı tarafından biçimlendirilen [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] fiziksel gelişim ürünüdür. Birçok devinsel beceriyi gösterme olgunlaşma düzeyine bağlıdır. Organizma fizyolojik olarak bir iş yapar hale geldiğinde olgunlaşma gerçekleşir. Örneğin[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bebeğin başını kontrol eden kaslar[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] yeterli olarak gelişmeden başını dik tutmasıyla ya da parmak kasları gelişmeden yazı yazması beklenemez. Ya da bir çocuk konuşma olgunluğuna ulaşmadan ne kadar araştırma yapılırsa yapılsın gereği gibi konuşmaz.
Bir organizma belli bir davranışı başaracak derecede yeterli olgunluk basamağına ulaşmadıkça[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] o davranışı öğrenemez ya da gereği gibi öğrenemez. Örneğin; çocuğun parmak kasları[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] gerekli olgunluk düzeyine ulaşmadıkça ona kalem tutmasını[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] dışarıdan yapılacak etkilerle öğretemeyiz. ( Arı[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Üre[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Yılmaz[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] 1998[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] syf. Olgunlaşma kavramı ile ilgili olarak anne - baba ve eğitimciler için dikkat edilecek husus[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] çocuğun yürümesini konuşmasını isterken[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] çocuğun yürüme ve konuşma için gerekli olgunlaşma düzeyine ulaşıp ulaşmadığını bilmek gerekir. Çocuğa yazı yazdırırken[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] düzenli yazı yazması gereken bir öğretmen çocuğun parmak kaslarının bu olgunluğa ulaşıp ulaşmadığını dikkate alması gerekir. Yeni veya diğer bir öğrenme yaşantısının kazandırılmasında da olgunlaşma aranmalıdır.
Herhangi bir konunun öğrenilmesi için gerekli olan olgunlaşmayla birlikte bu konunun dayanacağı ön yaşantıları içine alır. Mesela okuma - yazma öğretiminde kelimeleri çözümlerken öğrencinin hem harflerin özelliklerini ayırabilecek olgunluğa ulaşması hem de bunun için gerekli olacak ilk temel bilgileri kazanmış olması gerekir. Çünkü çocuklar ancak öğrenmeye hazır oldukları konuları öğrenebilirler. Herhangi bir konuyu öğrenmeye hazır olmayan çocuğa onu öğretmeye çalışmakla sadece başarısız olmakla kalmaz[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] aynı zamanda bu durum çocukta bir takım hayal kırıklıklarına ve eksiklik kaynaklarına yol açar. Olgunlaşma kendiliğinden meydana gelen bir süreçtir. Bir meyvenin olgunlaşması için bahçenin çaba göstermesine gerek yoktur. Kişinin olgunlaşması da benzer bir şekilde zamanla meydana gelir. Gelişim olgunlaşmayı da içerir ve doğumdan
ölüme kadar olan kişinin geçirmiş olduğu değişiklikleri ifade eder. (Bacanlı[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]1999[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]s. 34 )

GELİŞİM

Gelişmeyi ürün olarak ele aldığımızda gelişimi bu ürünün süreç yönü olarak tanımlayabiliriz.Gelişim[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] organizmanın döllenmeden başlayarak bedensel[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] zihinsel[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] dil[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]duygusal[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]sosyal yönden[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] belli koşulları olan en son aşamasına ulaşıncaya kadar sürekli ilerleme kaydeden değişimidir.gelişme[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] olgunlaşma ve öğrenme etkileşimlerinin bir ürünüdür.Gelişim ise süreçtir.olgunlaşma ve öğrenme olmadan gelişim sağlanamaz. Örneğin; bir çocuğun ağaca tırmanması devinimsel bir gelişmedir.çocuk kas ve kemikleri yeterli büyüklüğe ve olgunluğa eriştikten sonra ağaca tırmanmayı öğrenmemişse de ağaca tırmanma davranışını gösteremez. Demek ki gelişme[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] olgunlaşma ve öğrenmeyi kapsayan temel bir kavramdır.
Kısaca gelişim[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] sadece sayısal ölçümlerle açıklanamayan[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bir çok yapı ve işlevi bütünleştiren karmaşık bir olgudur. Bu bütünleşme nedeniyle[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] gelişimin her evresi bir sonraki evreyi doğrudan etkiler. Böylelikle hiyerarşi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bütünleşme ve yapısal bağıntı gelişim evrelerini temel özellikleri arasındadır. Yapılan gözlem ve çalışmalar belli gelişim dönemlerinde çocuklarda ortak olan eğilim ve davranış kalıplarının bulunduğunu ortaya koymaktadır. Bu ortak yanların bilinmesinin çocuk eğitiminde izlenecek yöntemi belirleme açısından yararı büyüktür.

GELİŞİMLE İLGİLİ TEMEL İLKELER

1. Gelişim[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]kalıtım ve çevre etkileşiminin bir ürünüdür.
2. Gelişim süreklidir ve belli aşamalardan gerçekleşir.
3. Gelişim nöbetleşe devam eder.
4. Gelişim baştan ayağa [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] içten dışa doğrudur.
5. Gelişim genelden özele doğrudur.
6. Gelişimde kritik dönemler vardır.
7. Gelişim bir bütündür.
8. Gelişimde bireysel farklar vardır.

ÖĞRENME

Öğrenme bireyin çevresiyle belli düzeydeki etkileşimleri sonucunda meydana gelen nispeten kalıcı izli davranış değişmesidir.örneğin; çocuğun düzgün bir şekilde kalem tutabilmesi için el ve parmak kaslarının[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] kemiklerinin yeter büyüklüğe ve olgunluğa erişmesi yetmez. Çocuğun kalemin nasıl tutulduğunu görmesi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] kalem tutma denemelerini yapması gerekir.demek ki gelişim sağlanabilmesi için[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] çocuğun çevresiyle belli düzeyde etkileşimde bulunmasına yani öğrenmesine ihtiyaç vardır.
Sonuç olarak çevre tarafından öğrenme olanakları sağlanmadığında çocuğun yeterli olarak gelişmesini beklemek mümkün değildir bu nedenle gelişimi sağlamak bakımından anne-baba ve öğretmenin ya da onların yerine geçen yetişkinlerin rolü[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]yaşamsal bir öneme sahiptir(Senemoğlu[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]s:13[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]Gazi kitapevi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] gelişim öğrenme ve öğretim[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]Ankara[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]2001)

ÖĞRENMENİN ÖZELLİKLERİ

1. Davranışta gözlenebilir bir değişme olmsı
2. davranıştaki değişmenin nispeten sürekli olması
3. davranıştaki değişmenin yaşantı kazanma sonucunda olması
4. davranıştaki değişmenin yorgunluk[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] hastalık[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ilaç alma vb. etkenlerle geçici bir biçimde meydana gelmemesi.
5. davranıştaki değişmenin sadece büyüme sonucunda oluşmaması

HAZIRBULUNUŞLULUK

Olgunlaşma[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bireye yaşla birlikte artan yeterlikler sağladığı gibi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] öğrenmeye fırsatları verildiği taktirde bireyin yeni ve daha karmaşık davranışları kazanması için gerekli olan hazırbulunuşluluğu da beraberin de getirir. Ancak hazırbulunuşluk bireyin sadece olgunlaşma düzeyini değil[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL][Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] aynı zamanda[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bireyi önceki öğrenmelerini[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ilgilerini tutumlarını[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]güdülenmişlik düzeyini[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] yeteneklerini[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] genel sağlık durumunu da kapsar.(Gibson ve Vinegradoff[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]1986).Ertürk[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] hazır bulunuşluluk kavramını ; bireyin “eğitim pazarına” getirdiği özelliklerin tümü olarak ifade etmektedir.
Örneğin; bisiklet kullanmak için yeterli hazırbulunuşluk düzeyinde olan bir çocuk; bisiklet kullanmaya isteklidir[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bisikleti kullanmak için gerekli olan kaslar ve diğer organları yeterli olgunluğa erişmiştir[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bisikletin nasıl kullanılacağı ile ilgili ön koşul öğrenmelere sahiptir[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] genel sağlık durumu bisiklete binmesine uygundur. Kısaca hazır bulunuşluk[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] belli bir seviyedeki görevlerinin öğrenilmesi için gerekli olgunlaşmaya ve gerekli temel yaşantılara sahip olmalıdır. Hazır bulunuşluk[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bireyin zihinsel sosyal ve bedenen öğrenmeye hazır dönemde olması demektir. ( Eğitim Psikolojisi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Herbert Sorenson[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] çeviren[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Gültekin Yazgan[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] s. 340[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ) . Kısaca hazır bulunuşluk[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] belli bir seviyedeki görevlerinin öğrenilmesi için gerekli olgunlaşmaya ve gerekli temel yaşantılara sahip olmalıdır. Hazır bulunuşluk[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bireyin zihinsel sosyal ve bedenen öğrenmeye hazır dönemde olması demektir. ( Eğitim PsikolojisiHerbert Sorenson[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] çeviren[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Gültekin Yazgan[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] syf. 340[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] )