Seversintabi.com Türkiye'nin En Büyük Forumu Bence Seversin Tabi - Elealı Zenon (Xenon) Kimdir-Felsefesi-Sözleri-Eserleri

Aristoteles’e göre Elealı Zenon (yaklaşık olarak 490-430)[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] düşüncenin düştüğü gelişmeler öğretisi anlamındaki dialektik’in bulucusudur. Zenon[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Parmenides’in Bir Olan’ın biricik gerçek varlık olduğu öğretisini[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] çokluğu ve hareketi varsaymanın düşünülemeyeceğini[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] böyle bir düşüncenin çelişmelere sürükleyeceğini göstermeye çalışmakla desteklemiştir. Bunu da o[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] çokluğa ve harekete karşı ileri sürdüğü pek ün salmış olan kanıtlarıyla yapmıştır.

Çokluğun olamayacağını gösteren kanıtlardan birine göre Nesneler bir çokluk iseler[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] hem sonsuz küçük[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] hem de sonsuz büyüktürler. Çünkü var olanı böler de[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bu böldüğümüz parçaların artık bölünemez noktalar olduğunu düşünürsek[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bunlar büyüklüğü olmayan bir hiç olurlar; bir araya getirirsek bunları[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] yine olumlu bir büyüklük elde edemeyiz; büyüklüğü olmayan bir şeyin kendisine eklenmesiyle hiçbir şey[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] büyüklük bakımından bir şey kazanmaz. Bu parçaları uzamlı – uzayda yer kaplıyorlar – diye düşünürsek[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] çoğun bir araya gelmesiyle sonsuz bir büyüklük meydana gelecektir. İkinci bir kanıta göre Nesneler çok iseler[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] sayıca hem sonlu[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] hem de sonsuz olurlar.

Sayıca sonludurlar[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] çünkü ne kadar iseler o kadar olacaklardır[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] daha çok ya da daha az olamayacakladır. Sayıca sonsuzdurlar da nesneler[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] çünkü boyuna birbirlerinin sınırlarlar[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] böylece de kendilerini başka nesnelerden ayırırlar; bu başka nesnelerin kendileri de yine yakınlarındaki nesnelerle sınırlanırlar ve bu böyle sürüp gider. Üçüncü bir kanıtta Zenon “her şey uzaydadır” deyince uzayın da bir uzay içinde bulunması[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] uzayın içinde bulunduğu bu uzayın da yine bir uzayda bulunması gerekir diyor bu da böylece sonsuzluğa kadar gider. Hareketin gerçekliğine karşı Zenon’un ileri sürmüş olduğu kanıtları Aristoteles’teb öğreniyoruz. Bunların arasında en çok bilineni[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Akhilleus ile kaplumbağa arasındaki yarış kanıtıdır.

Bu yarışta[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] kendisinden biraz önce yola çıkan kaplumbağaya Akhilleus hiçbir zaman yetişemeyecektir[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] çünkü başlangıçtaki kaplumbağa ile kendi arasındaki mesafeyi koşmak için geçen zaman içinde kaplumbağa[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] az da olsa[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] biraz ilerlemiş olacaktır. Akhilleus’un bir de bu aralığı koşması gerekecektir[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ama bu arada kaplumbağa[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] pek az da olsa[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] yine biraz ilerlemişti; bu böylece sonsuzluğa kadar gider. Bu kanıtın özünü bir başka kanıtta daha iyi görebiliyoruz “ Bir koşu pistinin sonuna hiçbir zaman ulaşamazsın”[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] çünkü pistin önce yarısını geride bırakmak zorundasın[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bu da böylece sonsuzluğa kadar gider.

Sonlu bir zaman içinde sonsuz sayıdaki uzay aralıkları nasıl geçilebilir Bir başka kanıt “ Uçan ok durmaktadır”[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] çünkü bu ok her anda belli bir noktada bulunacaktır; belli bir noktada bulunmak demek de durmak demektir; ama hareketin her bir anında duruyorsa[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ok [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] yolunun bütününde de durmaktadır. Şu son kanıt da hareketin göreliğine – relatifliğine –dayanmaktadır Belli bir noktalar dizisi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] biri durmakta olan[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] öteki de ters doğrultuda ilerleyen iki dizinin yanından geçerse[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] aynı zaman içinde hem büyük[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] hem de küçük bir mesafeyi geçmiş olacaktır[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] yani bu dizinin aynı zaman içinde çeşitli hızları olacaktır[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] hareketini duran ya da ters doğrultuda ilerleyen dizi le ölçüştürdüğümüze göre.

Zenon’un bu keskin antinomia’ları[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] tabii[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] yalnız şunu göstermek için Varolanı bir çokluk ve hareket diye düşünürsek çelişmelere düşeriz[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] öyle ise Var olan ancak “bir” ve hareketsiz olabilir.

KAYNAK

Felsefe Tarihi; Prof. Macit Gökberk; Remzi Kitabevi