Seversintabi.com Türkiye'nin En Büyük Forumu Bence Seversin Tabi

Fars asıllı olduğu tahmin edilen İslam felsefecisidir (Maveraünnehir).

Asıl adı "Muhammed bin Tahran bin Uzlug" olan ve Batı kaynaklarında "Alpharabius" adıyla anılan Farabi (Türkistan'ın Farab Otrar kentinde doğduğu için Farabi Farablı diye anılır) ilköğrenimini Farab'da[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] medrese öğrenimini Rey ve Bağdat'ta gördükten sonra[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Harran'da felsefe araştırmaları yaptığı yıllarda tanıştığı Yuhanna bin Haylan'la birlikte Aristoteles'in yapıtlarını okuyarak gezimciler okulunun ilkelerini öğrendi.

Halep'te Hemedani hükümdarı Seyfüddevle'nin konuğu oldu. Arap ülkelerinde yaşamış[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Türk kimliğini ve Türk törelerini ölünceye kadar bırakmamış olan Farabi'yi anlatan kitaplar[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] İslam aleminde Ebul Hasan el-Beyhaki[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] İbn-el-Kıfti[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] İbn Ebu Useybiye[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] İbn el-Hallikan adlı yazarlar tarafından Farabi'nin ölümünden birkaç yüzyıl sonra gerçekleştirildi. Ama bu yapıtlar[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] birer araştırma olmaktan çok[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Farabi'yle ilgili söylenceleri derliyor[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]bir felsefeciyle değil[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bir ermişi açıklıyordu.

Aristotales'in ortaya attığı madde ve suret kavramını hiçbir değişiklik yapmadan benimseyen[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] eşyanın oluşumunda[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] yani yaradılışta madde ve sureti iki temel ilke olarak gören Farabi'nin fiziği de[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] metafiziğe bağlıdır. Buna göre[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] evrenin ve eşyanın özünü oluşturan dört öğe (toprak[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] hava[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ateş[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] su) ilk madde olan el-aklül-faalden çıkmıştır Söz konusu dört öğe[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] birbirleriyle belli ölçülerde kaynaşır[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ayrışır ve içinde bulunduğumuz evreni (el-alem) oluştururlar.

Farabi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ilimleri sınıflandırdı. Ona gelinceye kadar ilimler trivium (üçüzlü) ve quadrivium (dördüzlü) diye iki kısımda toplanıyordu. Nahiv[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] mantık[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] beyan üçüzlü ilimlere; matematik[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] geometri[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] musiki ve astronomi ise dördüzlü ilimler kısmına dahildi. Farabi ilimleri; fizik[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] matematik[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] metafizik ilimler diye üçe ayırdı. Onun bu metodu[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Avrupalı bilginler tarafından kabul edildi.

Hava titreşimlerinden ibaret olan ses olayının ilk mantıklı izahını Farabi yaptı. O[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] titreşimlerin dalga uzunluğuna göre azalıp çoğaldığını deneyler yaparak tespit etti.Bu keşfiyle musiki aletlerinin yapımında gerekli olan kaideleri buldu. Aynı zamanda tıp alanında çalışmalar yapan Farabi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bu konuda çeşitli ilaçlarla ilgili bir eser yazdı.

Farabi insanı tanımlarken "alem büyük insandır; insan küçük alemdir." Diyerek bu iki kavramı birleştirmiştir. İnsan ahlakının temeli[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ona göre bilgidir; akıl iyiyi kötüden ancak bilgiyle ayırır. İnsan için en yüksek en yüksek erdem olan bilgi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] insan beyninin çalışması sonucu elde edilemez; çünkü tanrısaldır[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] doğuştandır (Vehbi). Bilimin ise üç kaynağı vardır: Duyu; akıl; nazar. Bilimler ikiye ayrılırlar: Kuramsal (nazari) bilimler; uygulamalı (ameli) bilimler. Ahlak[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] siyaset[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] müzik[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] matematik uygulamalı bilimlere girer. Toplumlarda öz bakımından ikiye ayrılırlar: Erdemli toplumlar ve erdemsiz toplumlar. Bu toplumları yöneltecek en kusursuz devletse[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bütün insanlığı kapsayan dünya devletidir.

Ek Bilgiler

870-950 yılları arasında yaşamış olan İslam düşünürüdür.

Sistemi Aristoteles mantığına dayanan akılcı bir metafizikten oluşan[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Aristoteles'in sistemini Plotinos'un görüşleri yardımıyla[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] İslam inancı ile uzlaştırmaya çalışan Farabi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Tanrı'nın var oluşunu kanıtlarken[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Aristoteles'in akılyürütme çizgisini takip etmiştir. Ona göre[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bu dünyadaki nesneler hareket etmekte[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] değişmektedirler. Dünyadaki nesneler hareketlerini bir ilk Hareket Ettiriciden almak durumundadırlar. Bu ilk Hareket Ettirici ise Tanrı'dır.

Farabi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] varlık anlayışında[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] mümkün ya da olumsal varlıklar adını verdiği nesneler ile Tanrı arasındaki farklılık ve ayrılığı[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] mümkün varlıkların Tanrı'dan[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ilk varlıktan sudur ettiklerini söyleyerek açıklamaya ve temellendirmeye çalışır. Farabi'ye göre[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ilk varlık[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Tanrı[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] varlık taşkını yoluyla evrendeki bütün varlık düzenini 'doğal bir zorunlulukla' meydana getirir. Evren Tanrı'nın değerine hiçbir şey katmaz. Yetkin bir varlık olan Tanrı'nın hiçbir şeye ihtiyacı yoktur. Tanrı'yla evren arasındaki ilişkiyi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] evrenin Tanrı'dan sudur[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] türüm yoluyla ve zorunlulukla çıktığını söyleyerek açıklayan Farabi'ye göre[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] evren aynı zamanda Tanrı'nın sonsuz cömertliğinin bir sonucudur. Tanrı[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Farabi'nin sisteminde her şeydir.