Seversintabi.com Türkiye'nin En Büyük Forumu Bence Seversin Tabi - Arnold Geulincx Kimdir-Felsefesi-Sözleri-Eserleri

Descartes'in sisteminden yola çıkan bir filozof olan Geulincx öğretisini daha çok mistik yönde geliştirmiştir.

O da Descartes gibi düşüncesinin varlığını çıkış noktası alır. Bilinçte iki hal vardır[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] birincisi istemek[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] duymak. yargılamak gibi kendi yarattıklarımız[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ikincisi algılarımız sonucunda oluşanlar. Bu ikincileri biz yaratmayız bizim dışımızdadırlar. Biz yaratmadığımız şeylerin nedenini bilemeyiz. Kendi hareketlerimizin ve cisimlerin hareketlerinin nasıl meydana geldiğini[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bu hareketlerin nedenini veya kim tarafından meydana getirildiğini bilemeyiz. Buradan şu sonuç çıkıyor; biz sadece bir seyirciyiz[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] tüm yaşam bizim dışımızda gelişiyor[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] vücudumuz ruhumuzdaki algının nedeni değil ve ruhumuzdaki bir isteme vücudumuzdaki bir hareketin doğrudan nedeni değildir. Bunlar sadece birer vesiledir asıl neden değildir.

Asıl neden Tanrıdır. Tanrı vücuttaki bir uyarma ile ruhumuzda bir düşünme meydana getirir ve bir isteme vesilesiyle vücudumda bir hareket sağlar.

Descartes'de ruh ve madde arasındaki ilişki bir problem olarak ortaya çıkmıştı. Ruhun nasıl olup da maddeyi etkilediği kavranılamaz olarak görünüyordu. Böylece Geulincx ruh ve madde arasındaki ilgiyi Tanrının etkilemesi yoluyla açıklamıştır. Tek neden[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] tek etkiyen Tanrıdır. Diğer her şey edilgen durumdadır ve Tanrının istemesini birer vesile olarak yaşarlar. Bu sonuç ahlak yönünden kendini gösterir. Geulincx'e göre ruh arasında hiçbir bağ bulunmayan madde dünyasından hiçbir şey istememelidir. İnsan sadece bir seyirci olduğundan Tanrının her türlü istemesine uymak zorundadır[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] hatta kendisi üzerinde bile bir şey istemeye hakkı yoktur.

Böylece Descartes'in dine karşı ilgisiz olan sistemi yumuşatılmış ve mistisizme yaklaştırılmış oluyor. Ayrıca Geulincx vesilecilik (Occasionalism) diye bilinen görüşü ortaya atmıştır.

Ek Bilgiler

Arnold Geulincx (okunuşu: Arnout) Okkasyonalizmin Malebranche'le birlikte kuruculuğunu yapan ünlü Fransız Descartesçı düşünürdür.

Descartes'ın bütün bir varlık alanının madde ve ruh[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] beden ve zihin olarak kesin çizgilerle ikiye ayırmasından[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] birlikli[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bütünlüklü tek bir töz olan insandan[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] aralarında ortak hiçbir nokta bulunmayan iki töz çıkartıp[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] iki töz arasında mantıksal bakımdan olanaksız olan ilişkiyi[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] biraz da yapay bir biçimde etkileşimcilikle açıklamasından sonra[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Descartesçı filozoflar için iki alternatif söz konusu olmuştu:

- Etkileşim olgusunu kabul etmek ve daha sonra da[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Descartesçı bu etkileşimin nasıl ortaya çıktığını açıklama güçlüğü içinde bırakan kuramları[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] kozalaksı bez anlayışını yeniden ele almak[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]

- Descartes'ın düalist bakış açısını benimsemekle birlikte[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] etkileşimi yadsımak. Bunlardan ikinci alternatifi seçen Geulinecx[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bu bağlamda[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] her türlü faaliyet ya da gerçek nedensellikte[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] eylemi başlatan[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] eyleme neden olan güç ya da öznenin[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] eylemde bulunduğunu ve nasıl eylediğini bilmek zorunda olduğu tezini[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] kendisini öncül yapmıştır.