#1
|
|||
|
|||
Büyük Kedilerin Dünyası
Yeryüzündeki en vahşi hayvan olarak tanımlanan aslan, kaplan, leopar gibi kedi türlerinin bazılarının aileler halinde yaşadıklarını ve hep beraber avlandıklarını, çok gelişmiş görme ve işitme sistemlerine sahip olduklarını, postlarının farklı desenlerde olmasının bir nedeni olduğunu biliyor muydunuz?
Günlük hayatımızda çevremizde pek karşılaşamayacağımız büyük kediler diğer et yiyen hayvanlar gibi yiyecekleri çiğnemeden küçük parçalara ayırarak yerler. Bunu çenelerini kapattıklarında makas gibi birbirine geçen keskin azı dişleriyle yaparlar. Bu hayvanlar besinlerini avlanarak elde ettikleri için çok gelişmiş görme ve işitme duyularına sahiptirler. Gelişmiş Duyular Kedilerin görme duyusu çok gelişmiştir. Bu sayede geceleri avlanırken avlarının yerini kolayca tespit edebilirler. Kedilerin gözlerinde az ışığa adapte olmak için retinanın arkasında tapetum lucidum adında özel bir tabaka bulunur. Bu özel hücre tabakası göze gelen ışığı alıp büyüterek retinaya yansıtır. Aynı zamanda retinanın duyarlılığını artıracak şekilde kornea ve merceğin kıvrımları daha keskindir. Retina, rod ve kon adı verilen hücrelerden oluşur. Rodlar az ışığa konlardan daha duyarlıdır. Ve kedilerde normalden fazla sayıda rod vardır. Kedilerin gözleri birbirine diğer türlere kıyasla daha yakındır bu da onların görme gücünü artırır. Kediler 200 kHz ile 100 kHz değerleri arasındaki sesleri duyabilirler. Bu da onların çok küçük sesleri dahi duyabilmeleri anlamına gelir; örneğin bir farenin ayak seslerini. Hassas kulakları aynı zamanda sesin kaynağını da tam olarak tespit edebilmelerini sağlar. Koklama duyuları, çok gelişmiş olmasa da bu duyu iletişim için çok önemlidir. Kediler ağızlarının hemen üzerinde vomeronasal organ adı verilen bir yapıyla havadaki kimyasalları belirlerler. Bunu flemen duruşu denilen yüz buruşturmaya benzer bir şekilde ağızlarını açarak yaparlar. Kediler bu teknikle genelde kendi türlerinden olan başka bir kedinin kokusunu belirlerler. Bu organ çoğunlukla, dişilerin çiftleşmeye hazır olduklarının sinyallerini vermek için salgıladıkları üre benzeri bazı kimyasalları belirlemek için kullanılır. Renkli Postları ve Özel Bıyıkları Kedilerin postlarının iki önemli işlevi vardır; birincisi hayvanı soğuk, sıcak gibi çevresel etkilerden korur, ikincisi kamuflaj görevi görerek diğer hayvanlardan gizlenmelerini sağlar. Yalnızca soğuk bölgelerde yaşayan değil çölde yaşayan kedilerin de yerdeki ısıyı izole eden uzun postları vardır. Vibrissae olarak da bilinen çoğunlukla yüzlerinde ve gözlerinin üzerinde bulunan bıyıkları ise çok hassastır. Bu hassas kıllar karanlıkta veya iyi göremediklerinde yollarını bulmayı sağlar. Bunlarla havadaki titreşimleri hissederler. Bunun için bazen ayaklarındaki kılları da kullanarak yerden gelen titreşimleri hissederler. Büyük kedilerin gırtlağı, çoğu yerinin kemik yerine kıkırdak olmasından dolayı daha esnektir. Bu sayede kükreyebilirler. Tüm kedilerin omurga kemikleri çok esnektir her yönde kıvrılabilirler. Bu, iç organlarının düştüklerinde daha az zarar görmesini sağlar. Aslanlar Büyük Gruplar Halinde Yaşarlar Sosyal gruplar halinde yaşayan aslanlar 'en sosyal büyük kedi' olarak tanımlanır. Onların bu sosyal gruplarına ise "pride" adı verilir. Bir pride içinde çoğunluğu dişi olan yaklaşık 30-40 kadar aslan bulunur. Yani aslanlar büyük aileler halinde yaşarlar. Diğer sosyal hayvanların aksine dişiler arasında hiyerarşi yoktur. Gündüzleri genellikle, hep birlikte uyuyan aslanlar, havanın serinlediği saatlerde ise avlanma hazırlıklarına başlar. Her biri tek tek, ava farklı yönden yaklaşır. Avlanmayı genellikle yelesiz oluşlarıyla ayırt edilebilen dişiler yapar. Aslan, avına yaklaşık 20 metre mesafeye kadar sürünerek yaklaşır. Hiçbir aslan tok olunca avlanmaz ve aynı anda birden fazla hayvan avlamaz. Yani bu tok gözlü hayvanlar sadece gerektiği zaman ve yeterince avlanırlar. Aslanlar iletişim için işaret bırakma yöntemini kullanırlar. Topraklarının sınırlarını üre bırakarak belirlerler. Bu diğer aslanlara karşı bir uyarıdır: burada başka bir pride yaşıyor, girmeyin! ' Jaguarların Dünyası Güney Amerika'da yaşayan tek büyük kedi olan jaguarlar genelde leoparlarla karıştırılsalar da onları ayırt etmenin en iyi yolu postlarındaki yonca şeklinin merkezinde bir siyah noktacığın bulunması ve daha kısa olan kuyruklarıdır. Ormanda yaşayan jaguarların postu daha koyu renklidir. Bu onlara ışığın süzülerek geldiği loş ormanda avlanırken daha iyi kamufle olma imkanı tanır. Diğer büyük kedilerin aksine jaguarın hiç düşmanı yoktur. Bu güçlü kediyi avlamaya çalışan başka bir hayvan bulunmaz. Çok iyi yüzücü oldukları gibi çok da iyi tırmanıcıdırlar. Usta bir balıkçı olan jaguarlar, karada avladıkları hayvanları ağaçlara çıkıp yerler. Diğer büyük kedilere kıyasla çok güçlü bir çeneye sahip olan jaguar avını tek bir ısırıkta avlar. Dişiler ve erkekler sadece çiftleşmek için biraraya gelirler. Leoparların Desenleri Birbirinden Farklıdır Afrika ve Güneydoğu Asya'da yaşayan leoparlar postlarındaki özel desenden kolayca tanınırlar. Yalnız bu özel desen yeryüzündeki her leopar için farklıdır. Postlarının rengi yaşadıkları yere göre değişiklik gösterir. Düzlüklerde altın rengi ile sarı arasında, çölde sarı krem rengi arasında değişir, dağlık ve ormanlık bölgelerde ise koyu altın renginde olurlar. Siyah olanları ise kara panter olarak bilinir. Son derece güçlü boyun kaslarına sahip olan leopar kendi vücut ağırlığının 3 katı ağırlığında bir avı taşıyabilir. Avlarını da tıpkı jaguarlar gibi ağaçta yerler. Genellikle yalnızdırlar fakat bulundukları toprağı sahiplenirler. Puma En Güçlü Kedi Puma, en saldırgan kedi türlerinden biri olarak bilinir. Oturdukları yerden 12 metre yükseğe kadar atlayabilen pumalar ağaca tırmanma uzmanıdırlar. Kendi ağırlığının 8-9 katı bir hayvanı yere serebilen pumalar dünyanın en kuvvetli kedisi olarak kabul edilirler. Doğduklarında mavi olan gözleri giderek sarı-yeşile döner. Diğer kedi türleri gibi kükreyemezler. Kaplanlar Asya'da yaşayan kaplanlar diğer büyük kedilerden postlarının üzerindeki yatay kesik çizgilerle kolayca ayırt edilirler. Bu desenler tıpkı insanlardaki parmak izleri gibi yeryüzündeki her bir kaplanda farklıdır ve vücutlarının her iki yanında bulunur. Yalnız avlanırlar ancak avı aileleri ile birlikte yerler. Kaplanın postundaki çizgiler özellikle çimenlik bölgelerde, çimenlerin yere düşen gölgesi gibi görünerek avına karşı bir kamuflaj görevi görür. Kuyrukları ise hızla koştuklarında bir denge unsurudur. Görüldüğü gibi doğadaki en vahşi hayvanlar olarak tanımlanan büyük kedilerdeki bu mucizevi sistemler evrim teorisinin geçersizliğini bir kez daha ortaya koyarken,önemli bir gerçeğin de delillerini oluşturmaktadır: Tüm evreni üstün bir Yaratıcı'nın yarattığı ve her bir canlının, Yaratıcımız olan Allah'ın ilhamı ile davrandığı gerçeğinin. Akıl ve vicdan sahibi her insan bu davranışların ancak tüm canlıların hakimi olan Allah'ın gücü ve denetimi altında oluşabileceğini kolaylıkla kavrayacaktır. "Sizin yaratılışınızda ve türetip-yaydığı canlılarda kesin bilgiyle inanan bir kavim için ayetler vardır." (Casiye Suresi, 4) |