|
|
#1
11 June 2009, 13:39
|
||||
|
||||
Ovülasyon Yumurtlama Ne Zaman Olur?
Kız bebekte yumurtalıklar daha anne karnında iken gelişirler. Milyonlarca olgunlaşmamış yumurta hücresi kız bebek doğduğu anda yumurtalıklarda mevcuttur. Ancak bir kadın doğurganlık dönemi boyunca yaklaşık 500 kez yumurtlar. Diğer yumurtalar ise kullanılmadan atrofiye gider yani küçülüp yok olurlar.
Doğumda bir kız bebek yumurtalıklarında ortalama 400 bin yumurta hücresine sahiptir. “Puberte” adı verilen buluğ çağında beyindeki hipofiz bezinden salgılanan “FSH hormonu” etkisiyle yumurtalıklarda her ay 3-4 yumurta hücresi seçilerek uyarılmaya başlanır. Bu grup yumurta hücresi içinden birisi baskın olarak gelişimine devam eder (dominant follikül). O siklusta kullanılmak üzere hazırlanan bu özel yumurta hücresi olgunlaşmaya başlar. Dominant folikül yani seçilen özel yumurta da bazı hormonlar salgılayarak (estradiol progesteron) “ovulasyon (yumurtlama)” sürecine katkıda bulunur. Folikülden salgılanan hormonların etkisiyle beyine gönderilen mesajlar yoluyla “LH hormonu” kanda yükselmeye başlar. LH’ nın maksimum düzeyde salgılanmasını takiben yaklaşık 36. saatte ovulasyon yani yumurtlama olacaktır. Bu da siklusun orta dönemine (28 günde bir olan adetlerde yaklaşık 14. güne) uyar. Özet olarak; adetin başlangıcında 2-3 mm’den başlayarak büyüyen ve olgunlaşan dominant folikül 20-22 mm çapa ulaştığında LH hormonun pik yapması yani en tepe noktasına ulaşması neticesinde çatlayarak atılır. Bu olaya “ovulasyon” adı verilir. Adet döneminin başından itibaren gelişen sadece yumurta değildir. Rahim iç dokusu da (endometrium) kendini olası bir gebeliğin yerleşebileceği şekilde “yuvalanmaya (implantasyon)” hazırlar. Adet döneminden sonra gittikçe kalınlaşarak ovulasyon sonrası olası bir döllenmiş hücrenin yuvalanmasına için elverişli hale gelir. Aşağıdaki resimde yumurtlama öncesi yumurtlama (ovulasyon) ve yumurtlama sonrası dönemlerde rahim iç zarının (endometriumun) hormonlara verdiği cevaba bağlı olarak geçirdiği değişiklikler gösterilmektedir. Tüplerin ucunda yer alan “fimbria” isimli yapışkanlı kısım yumurtalıktan atılan yumurtayı yakalayarak tüpün içine alır. Tüp içinde rahme doğru ilerlemeye başlayan yumurta eğer sperm ile birleşirse burada döllenir ve artık gebelik süreci başlamış olur. Bu şekilde tüm gebelikler tüpte başlar. (Eğer ki tüplerde döllenmiş olan hücre rahim içine belli bir sebepten dolayı inemez ve tüplerde gelişmeye devam ederse bu olaya “dış gebelik (ektopik gebelik)” adını vermekteyiz.) Eğer birleşme yani sperm ile yumurtanın döllenmesi (fertilizasyon) olmazsa yumurta atılır ve kalınlaşan endometrium adet döneminde dökülür. Biz bunu normal adet kanaması şeklinde görürüz. Görüldüğü gibi yumurtlama (ovulasyon) karmaşık gibi görünmekle birlikte oldukça ritmik bir algoritma izleyen bir süreçtir. Yumurtlama fonksiyonlarının değerlendirilmesi de bu aşamalar göz önünde tutularak yapılır. Yumurtlama Günü (ovulasyon) Nasıl Anlaşılabilir? Hiçbir yöntem yumurtlama gününü kesin olarak belirleyemez. Olası günü belirlemek için bazı testler vardır. Bu testlerin amacı çocuk isteyenlerde o günlerde ilişki yoğunluğunu arttırmak gebelik istemeyenlerde ise tam tersi o günler için uygun şekilde korunmaktır. Bazal Vücut Isısı Takibi Bazal vücut ısısı takibi yumurtlamanın olup olmadığının saptanması için basit ve ucuz bir yöntemdir. Bunun için kişi her gün uyandıktan sonra yataktan kalkmadan ağızdan vücut ısısını ölçerek adet gününe göre kaydeder. Normalde yumurtlama sonrasında salgılanan progesteron hormonuna bağlı olarak adet döneminin ortasına rastlayan bir dönemde vücut ısısı yaklaşık 1 derece yükselir. Eğer yumurtlama olmazsa ısı değişimi de olmaz. Bu takip soğuk algınlığı gibi vücut ısısını etkileyen birçok faktörden etkilenebileceğinden kesinlik taşımaz. İdrarda LH Ölçümü Yumurtlamanın takibi için yumurtlamayı uyaran ve salgılandıktan sonra idrarla atılan ‘luteinize edici hormonu’ (LH) saptayan özel idrar çubukları da kullanılabilmektedir. Endometrial Biopsi Beklenen adetten 1-3 gün önce rahim iç yüzünden alınan (endometrial) biyopsiler yumurtlamanın olup olmadığı konusunda yardımcıdır. Biyopsi işlemleri ile progesteron hormonunun yeterli salgılanıp salgılanmadığı da değerlendirilebilir. Ultrason Takipleri (Follikulometri) Günümüzde ise yumurtlamanın tespitinde ultrason takipleri ve 28 günde bir adet gören kadınlarda 19 - 24. günler arasında yapılan kanda progesteron hormon düzeylerinin ölçülmesi en sık olarak kullanılmaktadır. Yumurtlamanın tespiti için pek çok yöntem olmasına rağmen yine de tam gününü kesin olarak saptamak hiçbir yöntemle mümkün olmamaktadır. 
|
 |
|
||||
| Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
| Anne Sütü Biberona Karşı | eLanuR | Cocuk Hastalıkları | 0 | 13 January 2009 10:03 |
| Kiraza Benzeyen Karıncalar ve Nematodların Yaşamı | haktan | Hayvanlar Dünyası | 0 | 10 January 2009 08:58 |
| ßuRaK HakKı ReSimLeri (ÇOk tatlı) | eLanuR | Yerli Sanatçılar ve resimleri | 0 | 19 October 2008 10:14 |
Normal
