Genel Paylaşım Forumu - İş dünyasında her 100 kişiden 28'i 'Rüşvet verilebilir' diyor

İSTANBUL - Uluslararası denetim şirketi KPMG’nin Türkiye’deki şirketinin hazırlamış olduğu ‘Yöneticilerin Bakış Açısı ile Türkiye’de Suiistimal’ adlı raporhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif işdünyasının azımsanmayacak bir bölümünün rüşvet konusunda ‘esnek’ olduğunu ortaya koydu. KPMG Türkiye’nin araştırma şirketi GfK Türkiye ile birlikte hazırladığı araştırmayı cevaplandıran 146 yöneticiden yüzde 28’i rüşvet verilebileceğini kabul ediyor. Rüşvetçilerin 7 puanlık bölümü ise “Rüşvet iş hayatının gereklerinden biri” diyor.

Zorunlu durumlardahttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/nokta.gif.
Geri kalan 21 puanlık bölümü oluşturanlar isehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif rüşvetin iş dünyasında kullanımının ancak ‘zorunlu durumlarda kabul edilebileceğini’ söylüyor. Yani o ya da bu gerekçeyle rüşvetin kullanılabileceğini söyleyenlerin oranı yüzde 28 gibi hayli yüksek. Katılımcıların yüzde 72’si de yönettikleri şirketlerdeki ‘rüşvete hiç tolerans göstermediklerini’ söylüyor. Uluslararası Şeffaflık Derneği’nin (Transparencey International) 2008 Yolsuzluk Endeksi verilerine görehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Türkiye’nindünyadaki 180 ülke arasında 58’inci sırada yer almasıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif endeksin hazırlandığı 30 ülke içinde bu konuda ‘en tehlikeli 4. ülke’ olması araştırmanın sonucunu da destekliyor.

Araştırmanın bir diğer ilginç yanı isehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif katılımcıların yüzde 88’inin ‘Sizce Türkiye’de iş dünyasında rüşvet veriliyor mu ya da destek/bahşiş/hediye ödemeleri yapılıyor mu?’ sorusuna ‘Evet’ demesine karşınhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif yüzde 72’sinin bu konuda çalıştıkları şirketlerin hiç tolerans göstermeyeceğini ifade etmesi. Yani herkes rüşvetin varlığını kabul ediyorhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif ancak hiç kimse kendisine toz kondurmuyor.

Krizle birlikte arttı
Rapora görehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif rüşvetin kamu kurumlarına yönelik olanı suiistimalde yüzde 62’lik oranla ikinci sırada yer alıyor. Yöneticiler tüketim ürünlerihttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif otomotiv ve otomotiv yedek parçaları sektörlerindeki şirketlerin kamu kurumlarına en fazla rüşvet verdiklerine inanıyor.

Ekonomik krizle birlikte daha da öne çıkan ‘suiistimal’ kavramının Türkiye’deki şirketler üzerindeki etkileri de artıyor. Suiistimal disklerine karşı alınması gereken önlemler ve korunma metodları hakkında farkındalık yaratmayı hedefleyen araştırmaya görehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif en çok karşılaşılan suiistimal çeşidi şirket varlıklarının çalınması. Şirketler özellikle danışmanlıkhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif reklamhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif temizlik gibi hizmet harcamaları yoluyla hem çalışanlarıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif hem de tedarikçiler tarafından suiistimal ediliyor.
Yöneticiler şirketlerin suiistimal riskiyle karşı karşıya kalmalarında en çok tedarikçilerin etkili olduğunuhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif bunda da üst düzey yönetiminhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif hizmet sağlayıcılarınhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif diğer çalışanlarınhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif müşterilerinhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif hükümetin (düzenleyici otorotiler dahil) ve yönetim kurulu üyelerinin etkili olduğunu belirtiyor.

KPMG Türkiye Başkanı Bülent Ejder’e görehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif özellikle organize yani birden fazla kişinin birlikte hareket ederek gerçekleştirdiği suiistimalleri ortaya çıkarmak hayli güç. Ejderhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif şirket içindeki kişilerin tanıdıklarına kurdurdukları şirketlere yaptırılan şişirilmiş fiyatlı işlerinhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif hiç yapılmamış işler karşılığında kesilen faturaların ekonominin büyüdüğü dönemlerde kolaylıkla gözden kaçabileceğinin altını çiziyor.
Bülent Ejderhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif akşam saat 20.00’den sonra girilen muhasebe kayıtlarınınhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif yıl içinde numaraları birbirini izleyen faturalarınhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif belirli dönemlerde tekrarlanan rakamların şüphe uyandırdığını söylüyor.

Ejder’e göre suiistimal yaparak mal varlığını artıran yöneticilerin ilk yaptığı iş spor otomobil almak. Bu da kimi kez suiistimallerin ortaya çıkartılmasına katkıda bulunuyor. Belirlenen suiistimallerin nedenleri incelendiğinde ise ilk sırada suiistimal önleyici kontrollerin yeterli olmayışı geliyor. Yani suiistimalleri önlemek isteyen şirketlerin ilk yapacağı iş Nasrettin Hoca fıkrasındaki gibi ‘Eşeği sağlam kazığa bağlamak’ olmalı. Ahlaki değerlerin az olmasıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif hırs ve açgözlülükhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif kontrolllerin şirket yöneticileri tarafından çok fazla önemsenmemesi de belirtilen nedenler arasında ilk sıralarda yer alıyor.

Araştırmaya görehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif suiistimallerin şirketlere maliyetini tam olarak tahmin etmek mümkün değil. Çünkü tüm suiistimal vakaları tahmin edilemiyor. Ancak tespit edilen suiistimal olaylarının yüzde 24’ünde toplam finansal kayıp 1 milyon TL’nin üzerinde. (Radikal)

‘Yazılımımızda 65 suiistimal senaryosu var’
KPMG Türkiye’ye göre suiistimal olayları iki şekilde fark ediliyor. Birincisi şirket içinden yapılan ihbarlarla. İkincisi ise patronhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif genel müdür ya da üst yönetim ‘bir şeyler seziyor’. Bunun üzerine de KPMG’nin kapısı çalınıyor. Ardından olayın büyüklüğüne göre bir araştırma ekibi oluşturuluyor. Ekibin olmazsa olmaz kişileri adli muhabebeci ve adli bilişim uzmanı. Denetim ve muhasebe geçmişi olan kişiler şirket içi denetimden geçiriliyor ve daha sonra bu alanda uluslararası yetkili kuruluş olan ACFE’den (Sertifikalı Yolsuzluk Araştırmacıları Birliği) sertifika alıyorlar.
Bunların görevi KPMG’nin tüm dünyadaki deneneyimlerinin ya da karşılaştığı olayların yer aldığı bilgisayar yazılımlarıyla suiistimalleri ortaya çıkartmaya çalışmak. Ekipteki adli bilişimci isehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif suiistimal yaptığı şüphelenenen kişi ya da kişilerin kullandığı şirkete ait bilgisayarların imajını (hard diskininin kopyalanması) alıyor. Bu bilgiler özel yazılımla taranıp şüpheli işlemler ortaya çıkartılıyor. Ayrıca silinen bilginin kurtarılmasıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif e postaların incelenmesi de bu elemanın işi.

İdil Gürdilhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif KPMG’nin özel muhasebe tarama yazılımında 65http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif satınalma tarama programında ise 130 suiistimal senaryosu olduğunu belirterekhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif “Dünyada KPMG ofislerinin karşılaştıkları ilginç senaryolar sürekli yazılıma ekleniyor” dedi. KPMG batılı ülkelerde bu ekiplerde kimi zaman eski FBI ajanlarınıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif eski gazetecileri ve eski polisleri de çalıştırıyor. Kimi zaman detektif kiralayıp şüpheli şahsı yasal sınırlar dahilinde izlettiriyor. Ancak Batı’da çok yaygın olan dedektifle izleme yöntemi Türkiye’de bir kez kullanılmış. Şirketin tuttuğu dedektif bir bankayla ilgili suiistimal olayında şüpheliyi 15 gün izleyip raporunu vermiş.

Denetim James Bondlarının işleri arttı
Suiistimal Önleme ve İnceleme Bölümühttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif dünyanın büyük denetim ve danışmanlık şirketlerinin özellikle krizle birlikte önemi en çok artan bölümlerinden biri. FORENSIC olarak adlandırılan şirketlerinin bu bölümünün işi çeşitli bilimlerden ve denetim tekniklerinden yararlanarakhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif şirketlerde yaşanan suiistimalleri ortaya çıkarmak. Yani FORENSIC bölümünde çalışanlarıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif denetim şirketlerinin James Bondları olarak adlandırmak mümkün.

Önlemler arttı
KPMG Türkiye Suistimal Önleme ve İnceleme bölümü Başkanı İdil Gürdilhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif FORENSIC’in öneminin tüm dünyada küresel krizin etkilerinin yaşandığı 2008 yılında arttığını belirterekhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif “Bizim iş hacmimiz yüzde 50 arttı. Dünyanın birçok ülkesinde de benzer şekilde artış gösterdi. Örneğinhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif İtalya’da bu oran yüzde 117http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Rusya’da yüzde 29http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Hindistan’da yüzde 31http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Singapur’da yüzde 57http://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif Doğu Avrupa’da ise yüzde 57. Kriz nedeniyle baskı unsurları arttığıhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif şirketler de önleme tedbirlerini ve iç kontrolleri fazlalaştırdıkları için daha fazla suistimal ortaya çıkartılıyor” dedi.
KPMG Türkiye Başkanı Bülent Ejder dehttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif “Ekonomi daralınca şirketler de daralıyor. Büyüme dönemlerinde göze çarpmayan suistimallerhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif küçülme dönemlerinde sırıtıyor. Artık suistimal yapan yöneticiler ya da kişiler hiç tatile çıkmasalarhttp://www.forumuz.net/images/digersmileyler/virgul.gif masalarını hiç terk etmeseler bile yakayı bir şekilde ele veriyorlar” diye konuştu.