Ramazan'ın Türkiye'ye ait geleneklerinden biridir mahyalar.
Ramazan coşkusunun bir göstergesi olarak[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] sadece Türkiye'deki camilerin minareleri arasında yüzyıllardır yaşayan bu gelenek[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Cumhuriyet'in yıllarında şimdiki örneklerden çok farklı amaçlar için kullanılmış.

500 YILLIK GELENEK

Mübarek gün ve gecelerde halkın ibadeti için gece boyu açık kalan camilerin kandillerle donatılması[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] İslâmiyet`in ilk asırlarına kadar uzanan bir gelenek[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]

Osmanlılarda ise bu geleneğin 16'ncı yüzyılın ikinci yarısına[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] İkinci Selim dönemine kadar uzandığı biliniyor. Yaptırılan camilerde minare sayısı fazlalaştıkça mahya geleneği de yaygınlaşmış. Minareler arasına gerilen iplere[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] kandil ya da ampullerle yazılan yazılarla ışık huzmeli mahyalar oluşturulmuş.
Bu yazılar `Fetih suresinin ilk ayeti[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] `Maşallah`[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] `Bismillah`[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] `Leyle-i Kadir`[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] `Hoş geldin yâ Ramazan`[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] `On bir ayın sultanı`[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] `El-Firak`[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] `Elveda`[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] gibi dini mahiyette ifadeler yer alırdı. En meşhur mahyalar ise Süleymaniye Camii`ne kurulurdu.

MAHYALARIN 'SİYASALLAŞMASI'

Cumhuriyet devrinde ise mahyalar devletin mesajlarını halka ulaştırdığı bir pano gibi kullanıldı zaman zaman[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]. Liderlerin adları minareler arasına yazıldı[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Sultanahmed Camii`nin minareleri arasına 'Para biriktir` mahyası[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Fatih Camii minarelerine Cumhuriyetin `30. yıl kutlu olsun`[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Edirne Selimiye Camii'ne `Atatürk` ve `Var ol İnönü` mahyaları asıldı.
Konu üzerinde araştırmalar yapan İsmail Kara[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] mesajların muhtevasının dönemlere göre değiştiğini söylüyor. Örneğin Millî Mücadele yıllarında 'Yetimleri koru[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Şehitlere fatiha[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Hilal-i ahmeri unutma[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Para biriktir[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Yerli malı kullan' gibi yardımlaşma ve savaş mağdurlarını gözetmeye dönük mesajlar[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] vurgular var. Kara'ya göre[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bu mahyalar bize Türkiye'de siyasi merkez ve toplumun din meselesine nasıl baktığını gösteriyor.
'Müslümanlar Cumhuriyetperverdir' yazan bir mahya da bulunduğunu ifade eden Kara[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] laik bir rejim olma kararındaki Cumhuriyet'in mahyaları araç olarak kullanmasını 'siyasallaşma' olarak yorumluyor.
İsmail Kara'ya göre[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] mahyalara estetik açıdan olduğu kadar halkın katılımı açısından da bakmak gerek. Sadece üstün bir zevke işaret etmiyor. Heyecanına ve zevkine hitap ederek halkı dinî atmosfere doğrudan dâhil ediyor. 1950'lere kadar zeytinyağıyla yanan kandiller kullanılarak hazırlanan mahyalar[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] o tarihlerde elektrikle yakılmaya başlanıyor.

[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]

[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]

[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]

[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]