#1
|
|||
|
|||
Anti-SosicaL
Sosyopati, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ile alâkalı bir psikolojik bozukluktur (düzensizliktir). Bir [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bir [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ayıran özellik, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL], yani [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] farklılığıdır. Psikopati, sosyopatiye göre daha ağır bir bozukluk olup, sosyopatide görülen semptomlara ilâveten özellikle ahlâka aykırı davranışlar ihtiva eder. Sosyopatiye sosyal çevrenin sebep olduğu düşünülmektedir. [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] (ASKB) sahip olan insanlar, halk arasında yaygın olarak “sosyopat” olarak adlandırılırlar. Yürürlükteki 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 32. maddesine göre, antisosyal kişilik bozukluğu, ceza muafiyet veya indirimini gerektiren bir akıl hastalığı değildir. Zira ASKB, bir kişilik bozukluğudur; bir akıl hastalığı değildir. TCK. m. 32 ise, akıl hastalığı sebebiyle, işlediği fiilin hukukî anlam ve sonuçlarını algılayamayan veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme kabiliyeti önemli derecede azalmış olan kişiye ceza verilmeyeceğini, davranışlarını yönlendirme kabiliyeti önemli olmayan derecede azalmış olan kimsenin de ceza indiriminden faydalanacağı hükmünü getirmektedir.
Sosyopati, antisosyal kişilik bozukluğu (antisocial personality disorder) olarak isimlendirilen psikolojik hastalığın gayri resmî adıdır. Antisosyal kişilik bozukluğu, aklî bir bozukluk (düzensizlik) olup, Amerikan Psikiyatri Derneği’nin Teşhis ve İstatistik Rehberinde şöyle tarif edilmektedir: “Teşhis için temel özellik, çocukluk veya ilk ergenlik çağında başlayıp yetişkinlik çağında da devam eden, diğer insanların hakları ile ilgili daimî bir umursamazlık ve ihlâl seyridir.” Hastalığın temel özellikleri olarak sayılan hususlar, hilekârlık (deceit) ve manipülasyondur (manipulation, hilekâr ve kurnazca yönetme veya etkileme). Bu sebeple, teşhisi koyarken, muayene edilen ferdin haricindeki kaynaklardan malzeme (delil) toplamak zaruridir. Ayrıca fert, 18 veya daha büyük yaşta olmasına ilâveten belgelenmiş 15 yaş öncesi davranış bozukluğu hikâyesine (tarihçesine) de sahip olmalıdır. Antisosyal kişilik bozukluğunun kriterleri; Spitzer, Endicott ve Robbins (1978) tarafından geliştirilmiş bulunan “[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]”nden alınmıştır. [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]’ün geliştirilmesi esnasında araştırma verilerine aşırı derecede fazla önem verildiği, fakat empati yokluğu, sathî câzibe ve kendi kıymetini sun’î olarak şişirme gibi daha geleneksel psikopatik özelliklere yeterince önem verilmediği yollu bir endişe vardı. Fakat yazarlar tarafından yürütülen saha çalışmasının ön verileri, Hare ve diğ. (1992) tarafından geliştirilen Psikopati Kontrol Listesinden alınan bazı psikopati özelliklerinin güvenilir bir şekilde ölçülmelerinin zor olduğunu göstermiş, bu sebeple de teşhis kriterlerine dâhil edilmemişlerdir. Merhametsizlik bir örnektir. Antisosyal şahıs, suçluluk veya merhamet duygusu izhar edebilir yahut özürler ve mantıklılaştırmalar beyan edebilir. Fakat, bizzat suç teşkil eden fiillerin tarihçesi, çok az merhamet veya suçluluk duygusu intibaı verir. |