#1
|
|||
|
|||
Cumhuriyetin İlanı & Halifeliğin Kaldırılması
Cumhuriyet'in İlanı & Halifeliğin Kaldırılması
1- Cumhuriyet'in İlanı : A - Nedenleri : -Saltanatın kaldırılması ile artan Muhalefet Meclis Hükümeti Sistemini işlemez hale getirmişti. -23 Nisan 1920'de TBMM'nin açılışı ile Cumhuriyet fiilen doğduğu halde bölünmelere neden olmamak için rejimin adı konulmamıştı. -Muhalefetin eski rejimi savunması ve devlet başkanı olarak halifeyi görmeye başlamaları Cumhuriyet'in ilanı nedenlerini oluşturur. B - Cumhuriyet'in İlanı İçin Atılacak Adımlar : -9 Eylül 1923'te yeni Türkiye Devleti'nin ilk siyasi partisi kuruldu. (SHP) -1 Ekim 1923 'te Türk 0rdusu İstanbul 'a girdi -13 Ekim 1923'te Ankara başkent yapıldı. -25 Ekim ı923'te Başbakan Rauf Bey istifa etti. -Meclis, 26-28 Ekim günleri hükümet bunalımına bir çözüm bulamayınca M. Kemal ' den soruna çözüm bulmasını istedi. M. Kemal daha önce hazırladığı kanun teklifini 29 Ekim ' de TBMM 'ye sundu. Yapılan görüşmeler sonucunda kanun teklifi kabul edilerek Cumhuriyet ilan edildi. C- Cumhuriyet'in İlanı İle ; -Devlet rejiminin adı konuldu -Devlet Başkanlığı sorunu çözümlendi -Meclis Hükümeti Sistemi yerine Kabine sistemi getirdi. -İstanbul ile Ankara arasındaki ayrılığa son verildi. -Demokratikleşme yolunda önemli bir adım atıldı. -Yapılacak devrimler için ortam hazırlandı. -Yeni Türk Devleti 'nin ilk Cumhurbaşkanı M. Kemal, ilk başbakanı İsmet İNÖNÜ, ve ilk TBMM başkanı Ali Fethi 0KYAR'dır. 2- Halifeliğin Kaldırılması : (3 MART 1924 ) -Hz.Muhammed 'den sonra dini ve siyasi işler Halifeler tarafından yürütülürdü. İlk dört Halife seçim yoluyla (Biat ) seçilmişken Emevilerle birlikte saltanat sistemine dönüştürüldü. Yavuz'un Mısır’ı fethi ile birlikte Halifelik 0smanlılara geçti. 0smanlı Padişahları Sultan-Halife ünvanı ile bütün İslam dünyasına egemen olmaya çalıştılar. XX. yüzyıla gelindiğinde Halifeliğin dinsel gücü kalmamıştır. A- Halifeliğin Kaldırılmasının Nedenleri : Halifelik Laik düzene geçişte önemli bir engeldi. TBMM ile ulusal bir Devlet kurulmuştu. Ulus birliğine dayanan bu devlette dinsel birlik belirleyici olamazdı Saltanatın kaldırılması ile hali e seçilen Abdülmecid Efendi'nin TBMM aleyhine çalışması ve saltanata bağlı olanları yanına toplaması. -3 Mart 1924 'te çıkarılan bir kanun ile Halifelik kaldırıldı . Ve 0smanlı Hanedan üyelerinin yurt dışına çıkarılması kararlaştırıldı. B- Halifeliğin Kaldırılması İle ; -Devlet ve Toplum yapısının laikleşmesinde önemli bir adım atıldı -Devrim hareketleri için en büyük engel olan Halifelik Kurumu ortadan kaldırıldı -Daha bağımsız bir dış politika izleme imkanı doğdu. -Eski rejime dönüş yolları kapatıldı. C- Halifeliğin Kaldırılması Sırasında Kabul Edilen Diğer Kanunlar : a ) Tevhidi Tedrisat kanunu b ) Şer ' iye ve Evkaf Vekaleti ' nin kaldırılmasına dair Kanun c ) Erkanı Harbiye Vekaleti ' nin kaldırılmasına dair Kanun |