Hamilelikte Hipertansiyona Dikkat!

Hamilelik sırasında anne adaylarının dikkat etmesi gereken birçok konu var. Bunlardan biri de hamilelikte görülen yüksek tansiyon. Gebeliğe bağlı hipertansiyon daha çok 20 yaş altı ya da 35 yaş üzeri hamileliklerde ilk ve çoğul gebeliklerde diyabet hastalığında daha sıktır.

Hamilelikte tansiyon yükselmesinin ana sebebi nedir?
Halk arasında “Gebelik Zehirlenmesi” olarak tanımlanan “Preeklampsi” adı verilen hastalık genellikle gebeliğin 20. haftasından sonra ortaya çıkan ve tansiyon yükselmesi yani hipertansiyon idrarla protein kaybı ve bunlara bağlı olarak ödem gelişmesiyle tanımlanmaktadır. “Gebelik Zehirlenmesi” bu dönemde görülebilen en tehlikeli olaylar arasındadır. Ancak tansiyon yükselmelerinin hepsi gebelikle ilgili değildir.

Başka hangi nedenlere bağlı olarak tansiyon yükselir?
Örneğin bazı böbrek hastalıkları böbrek üstü bezi hastalıkları tiroid hastalıkları ya da kronik hipertansiyon olarak tanımlanan durumlarda gebeliğe bağlı olmaksızın tansiyon yükselebilir. Bu hastalarda çoğunlukla gebelikten önce de tansiyon yüksekliği vardır. Bu nedenle gebeliğin 20. haftasından önce bulunan ya da doğum sonrası 6 haftadan fazla devam eden tansiyon yüksekliklerinde bu tip kronik hipertansiyon problemi olabileceği düşünülür.

Gebelikte hiper tansiyon kimlerde ve neden görülür?
Gebeliğe bağlı hipertansiyon daha çok 20 yaş altı ya da 35 yaş üzeri gebeliklerde ilk gebeliklerde çoğul gebeliklerde diyabet hastalığında daha sıktır. Nedeni hakkında kesinleşmiş bir bilgi bulunmamakla birlikte “plasenta” adı verilen “çocuk eşinin” anne ile damarlanması arasındaki olaylar sorumlu tutulmaktadır. Bulgular arasında bulunan ödem vücutta sıvı tutulmasına bağlı gelişir ve gebelikte belli bir seviyeye kadar özellikle ayaklarda normal olarak görülür. Ancak ödem elde ve yüzde sabahları başlıyor ve gün boyu devam ediyorsa birkaç gün içinde süratli kilo alımına neden oluyorsa normal kabul edilmez.

Hangi hallerde dikkat etmek gerekir?
Bir gebede en yüksek kan basıncı sınırı 140 / 90 mmHg dır. Bu sınıra ulaşmış ya da büyük tansiyonda 30 küçük tansiyonda 15 mmHg lık artış olmuş ise dikkatli olunmalıdır. Tansiyon ölçümü mutlaka belirli bir süre istirahat sonrası tekrar edilerek değerlendirilmelidir. Tansiyon yükselmesinin saptandığı durumlarda idrarda protein kaybı olup olmadığına bakılmalıdır. Ancak her tansiyon yüksekliğinde idrarda protein görülmesi şart değildir.

Hiper tansiyonun etkileri nelerdir?
Gebeliğe bağlı hipertansiyonlar hafif ya da ağır olabilir. Ağır olan durumlarda çocuğun ve annenin hayatı ciddi şekilde tehlike altında demektir. Çocuğun içinde bulunduğu sıvı miktarı azalır ve gelişme geriliği görülür. Buna bağlı olarak anne karnında çocuk ölümlerinin görülme ihtimali artar. Bunun yanı sıra annede hayatı tehdit eden olaylar gelişir. Bunlar arasında çocuk eşinin erken ayrılması ve buna bağlı kanamalar pıhtılaşma bozukluklarına bağlı kanamalar böbrek bozuklukları beyin kanaması eklampsi adı verilen sara hastalığına benzer kasılma nöbetleri ve karaciğer yırtılmaları beklenen en ağır ve ölümle sonuçlanan olaylardır.

Hiper tansiyon halinde nasıl bir yol izlenmelidir?
Gebeliğe bağlı tansiyon yüksekliği saptandığı zaman ilk olarak hasta kesin istirahata alınır ve tansiyonu kontrol altına alan tedaviler düzenlenir. Eğer çocukta gelişme geriliği saptanırsa hastane şartları altında çocuğun dışarıda yaşayabileceği zamana kadar gerekli tedaviler ile izlenmeye çalışılır ve uygun zamanlama ile doğum gerçekleştirilir. Anne hayatını tehdit eden durumlarda tansiyonun kontrol edilememesi halinde böbrek ve karaciğer fonksiyonlarının bozulmaya başlamasında trombosit adı verilen kan hücreleri sayısının ileri derecede azalmasında kan yıkımının olması durumunda akciğer ödemi geliştiğinde eklampsi dediğimiz kasılmaların olması halinde ise çocuğun yaşayabilmesi dikkate alınmadan gebelik sonlandırılmalıdır. Aksi halde anne kaybedilebilir.

Yüksek tansiyon riski olan anne adaylarına önerileriniz nedir?
Gerek böyle bir hastalığın ve gerekse gebeliğe bağlı diğer hastalıkların erken dönemde yakalanarak tedavi edilebilmesi için her gebenin mutlaka belirli zaman aralıkları ile doktor tarafından takibi şarttır. Kontrollerde hem anne ve hem de çocuk açısından yapılan muayene ve tetkikler bir gebeliğin sağlıklı biçimde tamamlanmasını amaçlar. İlk planda çocukta bulunan anormallikler sakatlıklar tespit edilir ve gelişiminin sağlıklı olup olmadığı izlenir. Bu arada annede gelişebilecek gebeliğe bağlı hastalıklar önlenmeye çalışılır ve aynı zamanda anne gebelik ve doğum açısından eğitilerek bilgilendirilir. İşte bu nedenler ile bir hekim olarak önerimiz anne adaylarının aksatmadan kontrollerine devam etmeleridir.