Limanlar kanunu

KANUN NO: 618

14 Nisan 1341 ve 20 Ramazan 1343
(Resmi Ceride ile neşir ve ilânı: 20 Nisan 1341 - Sayı: 95)

3. t. Düstur c. 6 - s. 183

MADDE l — Limanların idare ve temizlenme ve derinlenme genişlenme taranmasına şamandıraların konma ve iyi halde tutulmasına ve bu hususlara müteferri bütün liman işlerinin yapılmasına hükümet mecburdur.

MADDE 2 — Türkiye limanlarına girip çıkan bütün gemiler işbu kanun ahkâmiyle beraber her limanın icabına ve tahakkuk edecek fennî lüzuma göre demir mevkilerini rıhtımlara yanaşma ticaret eşyasının boşalma ve yükleme usullerini ve mevaddı müştailenin çıkarılacağı ve yükletileceği yerleri ve zamanları ve gemilerin limanlarda kalabilecekleri müddetleri velhasıl limanlarda umumî emniyet ve inzibatın teminine ait tedbirleri havi hükümetçe tanzim ve neşir edilecek nizamnameler ahkâmına tebaiyete mecburdur.

MADDE 3 — Gemilerin hükümete ait şamandıralara ve liman tesisine yapacakları hasarı gemi sahipleri ve mensup oldukları şirket ve acentalar işbu kanun mucibince tazmine mecburdur.

MADDE 4 — Liman reisliğinden resmî izin alınmadıkça deniz kıyılarında iskele rıhtım kızak kayıkhane tamirhane fabrika gazino depo mağaza ve umumî deniz hamamları yapılamaz. Liman reisliğinin yasak ettiği yerlere pasakul moloz safra ve süprüntü ve emsali gibi şeyler atılamaz.

MADDE 5 — Limanlar içinde hükümetin tâyin ve tahdit ettiği yerlerde deniz kıyısına kazık çakmak doldurmak suretiyle denize tecavüz etmek ve limanların içine ve deniz üzerinde kahvehane yemekhane yatakhane misillu mahaller tesis eylemek veyahut herhangi bir suretle limanların genişliğine halel vermek memnudur

MADDE 6— Liman Reisliğinden izin alınmadıkça kara sularında dalgıç ameliyatı yapılamaz.

MADDE 7 — (Değişik: 2829 - 21.10.1935) Limanlar dahilinde seyir ve seferin selâmetine engel olabilecek suret ve vaziyette batan bilcümle gemileri ve eşyasını liman reisleri tarafından tâyin olunacak kısa bir müddet zarfında çıkarmağa bunları sahip kaptan ve acentaları mecburdurlar. Bu müddet gazetelerde ilân ve ilgililerce malûm olduğu takdirde kendilerine noterlik marifetiyle de tebliğ edilir. Kaptan ve acentaları mecburdurlar. Bu müddet gazetelerde ilân ve ilgililerce malûm olduğu takdirde kendilerine noterlik marifetiyle de tebliğ edilir.

Fennî zaruret veya eşya ve gemiler üzerindeki hukukî vaziyet ve ihtilâf gibi sebeplerle ilişikliler tarafından yapılacak itirazlar üzerine bu müddet İktisat Vekâletince lüzumu kadar uzatılabilir. Sahip kaptan veya acentaları tarafından tâyin edilen müddetler içinde çıkarılmayan gemi ve eşyasını liman idareleri istedikleri gibi çıkarmağa çıkartmağa veya imha ettirmeğe salahiyetlidir. Liman idarelerince imha edilmiyerek çıkarılabilen enkaz ve eşyayı çıkarma masraflarını ödeyerek almak üzere sahipleri gazetelerle ilân suretiyle çağırırlar. Bu ilândan sonra on beş gün geçtiği halde sahiplerince çıkarma masrafı ödenerek alınmıyan enkaz ve eşya liman idarelerinin müracaatı üzerine mal memurları tarafından satılarak bedel Hazineye irad kaydedilir. Satış bedeli çıkarma masrafından fazla olursa farkı müracaatlarında Hazinece hak sahiplerine verilir.
Batmış olan gemi ve eşyası Devlete ait olduğu surette ilâna lüzum kalmaksızın liman idarelerince çıkartılarak mal memurlarına teslim edilir ve çıkarılamıyacak vaziyette olanları imha ettirilir.

MADDE 8 — Sermayesinden bir kısmını bütçesinden vererek limanlarda yükletme ve boşaltma ve su kömür dağıtma işlerini tanzim için her limanda hisse senetleri nama muharrer birer Türk anonim şirketi meydana getirmeğe hükümet mezundur.
İstanbul limanı için 1341 senesi nihayetine kadar böyle bir şirketi teşkili mecburidir.
Bugün bu işlerde bilfiil çalışmakta olan merakibi bahriye sahipleri işbu merakibe kesilecek kıymet üzerinden şirketlerin hisse senetlerine tercihan talip olmak hakkını haizdir. Ancak şirketlerin teşekkülünden itibaren 6 ay içinde işbu haklarını istimal etmedikleri halde hakları sakıt olur. Şirketler mezkûr merakiple çalışan işçileri başkalarına tercihan işletmeye mecburdurlar. Mezkûr merakibin kıymetleri berri ve bahri ticaret odalarından birer âza ile ticaret müdürü ve liman reisi ve merakip sahipleri mümessilinden mürekkep beş kişilik bir heyet tarafından takdir olunur.

MADDE 9 — Belediye hudutları içinde kıyıdan kıyıya insan hayvan kum kireç kereste vesaire taşıyan veya vapurlara yolcu veya yolcu eşyası nakleden merakibi bahriye serbest çalışabilirler.

MADDE 10 — Bahrî merakibin belediye hudutları içinde nakliye tarifeleri her altı ayda bir defa ticareti bahriye müdürü veya liman reisi ve ticaret odası ve belediyeden ve var ise bahrî ticaret odası ve şirket meclisi idaresinden müntehap birer âza ile mıntıka ticaret müdüründen mürekkep bir komisyonca tanzim ve Ticaret Vekâleti tarafından tasdik olunur.

MADDE 11 — İşbu kanun ile 2 nci maddede mezkûr nizamnamelere muhalif hareketi sabit olanlardan 5 liradan 200 liraya kadar ceza alınır. Mükerrirlerden işbu cezalar iki misli olarak alınır.
Mücazatı nakdiye kararını ita ve infaza liman reisleri selâhiyettardırlar.

MADDE 12 — Sefain ve gemi sahiplerinden veya mensup olduğu şirketlerden işbu kanun ile 2 nci maddede mezkûr nizamnameler ahkâmına mugayir hareket edenler hakkında liman memurları tarafından zabıt varakası tanzim ve liman riyasetine tevdi olunur.

MADDE 13 — Kanun ve nizam hilâfında hareketi görülenler liman memurları tarafından tanzim olunacak zabıt varakaları üzerine liman reisi tarafından 24 saat zarfında daireye davetle isticvap edilir. Serdedecekleri müdafaata göre tahkikatı lâzime icra ve icap edenler celp ve istima ve tebeyyün edecek hale göre karar tebliğ olunur.

MADDE 14 — Vicahen verilen kararlar kafidir. Gıyabî kararlar kabili itirazdır. İtiraz müddeti kararın bizzat mahkûma veya sefinesi mürettebatından veya ailesi efradından birisine tebliğe tarihinden itibaren tatil günleri müstesna olmak üzere 3 gündür. İstida ile itiraz vukuunda yeniden tahkikat yapılarak vicahen karara raptedilir.

MADDE 15 — Tenfizi lâzım karara müstenit olan cezayi nakdiler derhal liman reisi tarafından tahsil ve vezneye irad kaydolunur. Cezayi nakdiyi derhal veya defaten ödemiyen veya bu bapta teminat veya kefalet göstermiyenlerin gemileri 5 günden 15 güne kadar seyrü seferden menolunur. Bu müddetin hitamında cezayı nakdiyi yine vermek istemiyenlerin gemilerindeki paraları yoksa âlat ve edevatın gayri gemideki eşyayı ve bu da kifayet etmezse teçhizatı ve bunlar da kâfi değil ise gemiler liman reisi tarafından haciz ve mezkûr gemiler gazete ile ilân suretiyle tâyin edilecek gün mahal ve vakitte usulen müzayede ile satılarak esmanından cezayi nakdi alınır ve fazlası var ise kendilerine verilir.

MADDE 16 —Yukarıki maddelerde yazılan cezalar mücazatı intibahiyeden olup işbu kanun ve 2 nci maddede mezkur nizamnamelerle herhangi bir hareket Ceza Kanununa göre daha ağır bir cezayı ve tazminati istilzam ederse ait olduğu mahkemelerce kanunun iktizası yapılmak üzere müddeiumumiliğe bildirilir.

MADDE 17 — Gemi süvarilerinin icabında alacakları kılavuzların liman idarelerince müseccel olması şarttır.

MADDE 18 — Fırtına sebebiyle limanı terketmek mecburiyeti müstesna olmak üzere rüsumu bahriyeyi vermiyen gemilerin seferine müsaade edilmez.

MADDE 19 — Mevcut kanun ve nizamların işbu kanuna uymıyan hükümleri mülgadır.

MADDE 20 — İşbu kanun neşri tarihinden muteberdir.

MADDE 21 — İşbu kanunun icrasına Ticaret ve Adliye Vekilleri memurdur.