12 Eylül Darbesi

[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]
[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] başkanı [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'in [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'de darbe açıklaması


[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]



12 Eylül Darbesi veya 1980 İhtilali, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'de, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'nin [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] günü emir komuta zinciri içinde gerçekleştirdiği askeri müdahale. [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ve [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ardından [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] tarihinde silahlı kuvvetlerin yönetime üçüncü açık müdahalesi.[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Bu müdahale ile 6. [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] hükümeti ve [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] feshedildi, sendika ve derneklerin faaliyetleri durduruldu ve genel sıkıyönetim ilan edildi. [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] sonrasında değiştirilen [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] tamamen rafa kaldırıldı ve Türkiye siyasetinin yeniden tasarlandığı bir askeri dönem başladı. Bu dönem yaklaşık dokuz yıl sürdü.12 Eylül 1980 ardından partiler lağvedildi, parti liderleri önce askeri üslerde gözetim altında tutuldu, ardından yargılandı. Bu durum, siyasi partilerin sürekliliği konusunda tarihsel sorunlar yaşayan Türkiye'de siyasi temsilin demokratikleşmesi önünde yeni bir engel oluşturdu, siyasi gelenekler geçici de olsa alt-üst edildi.

• Politik iktidarsızlık

12 Eylül 1980 askeri darbesinin gerekçeleri arasında ülkede yaygınlaşan siyasi cinayetler, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'nin birçok tur ardından Cumhurbaşkanı'nı seçememesi ve [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] günü Konya'da [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] önderliğinde yapılan ve darbe liderlerinin [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] amaçlı bir kalkışma girişimi olarak nitelediği [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] gösterildi.

• Ekonomik iktidarsızlık

12 Eylül öncesi dönemin son Başbakanı [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'in "70 sente muhtacız" sözü ile özetlenen dış ticaret açığındaki artış ve döviz darboğazı ve işsizlik, kıtlık ve işyeri anlaşmazlıkları ile yoğunlaştı.

• Politik ve toplumsal şiddet olayları

Sağ - sol gerginliği bireysel ve kitlesel siyasi cinayetleri besledi.[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] bile mensupları arasında kurulmuş olan [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ve [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] dernekleri diye ikiye bölünmüştü. Sağ ve sol siyasi hareketin önde gelen temsilcileri ve tanınmış birçok kişi sağ ve sol gruplara mensup militanlar tarafından öldürüldü. Darbe öncesinde siyasi cinayetlerin sayısı her gün 30'a yaklaşıyordu.

• Dış siyaset etkenleri

[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] güney kanadının en önemli üyelerinden olan Türkiye'nin siyasi ve ekonomik iktidarsızlığı özellikle ABD tarafından gözleniyordu. 1979 yılında meydana gelen [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL], ardından aynı yıl içinde [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'nin [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'ı [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] üzerine Türkiye'nin ABD politikaları için istikrarlı hale gelmesi önem kazandı.[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]

Darbe öncesi olan olayları


Darbe Öncesi Suikastları

[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'da [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] İstanbul [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'de, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'de [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Adana eski il başkanı [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] yazıhanesinde, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Rektör Vekili [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] evinin önünde, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'de Malatya [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] eski başkanı [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] İstanbul [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'te, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'de Adana Emniyet Müdürü [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] , [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'da eski Adalet Partisi İstanbul milletvekili [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] İstanbul [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'ta, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'da İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekan Yardımcısı [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] İstanbul [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Profesörler Sitesi'nde, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] 1979'da, Fedai Dergisi sahibi yazar [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] İzmir Agora semtinde, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'ta İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi öğretim üyelerinden [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] İstanbul Levent'te, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'de TRT İstanbul Radyosu prodüktörlerinden [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL], [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'ta Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkan Yardımcısı [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Ankara'da, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'da Milliyetçi Hareket Partisi Gaziosmanpaşa İlçe Başkanı [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] evinde eşi ve kızıyla birlikte, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'da Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul milletvekili [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] Şişli'deki işyerinde, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'da Eski Başbakan [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] İstanbul'da Dragos Deniz Kulübü'nden çıkarken, [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'da Maden-İş Sandikası genel Başkanı [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] İstanbul [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] semtinde silahlı saldırı sonucu öldürülmüştür.

[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] 1979'da Genelkurmay Başkanı Orgeneral [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL], Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL], Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL], Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL] ile Jandarma Genel Komutanı Orgeneral [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'un imzasını taşıyan, ülkedeki iç karışıklıkla ilgili bir uyarı mektubu Cumhurbaşkanı [Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]'e gönderildi. 1 Ocak 1980'de Çankaya köşkünde Kenan Evren ve kuvvet komutanlarıyla bir görüşme yapıldı.

"Türk Silahlı Kuvvetleri ülkemizin bugünkü hayati sorunları karşısında siyasi partilerimizin bir an önce, milli menfaatlerimizi ön plana alarak, anayasamızın ilkeleri doğrultusunda ve Atatürkçü bir görüşle bir araya gelerek anarşi, terör ve bölücülük gibi devleti çökertmeye yönelik her türlü hareketlere karşı bütün önlemleri müştereken almalarını ve diğer anayasal kuruluşların da bu yönde yardımcı olmalarını ısrarla istemektedir."