Konu
:
Gottlob Frege Kimdir-Felsefesi-Sözleri-Eserleri
Tekil Mesaj gösterimi
22 August 2009, 02:07
Syst3m
Root Administrator
Kayıt Tarihi: 26 July 2008
Mesajlar:
Gottlob Frege Kimdir-Felsefesi-Sözleri-Eserleri
Modern Matematiksel Mantık'ın ve Analitik felsefenin kurucusu sayılan Alman matematikçi
mantıkçı ve filozoftur.
Wismar'da doğdu. 1869'da Jena Üniversitesi'nde öğrenime başladı ve iki yıl sonra
1873'te Felsefe Doktoru unvanını aldığı Göttingen'e taşındı. İki yıl sonra Jena'ya döndü ve matematik dersleri vermeye başladı. Matematik alanında 1879'da doçent ve 1896'da profesör oldu. 1925'de Bad Kleinen'de öldü.
Bilime Katkıları
Aristo'dan sonraki zamanların en büyük mantıkçısı kabul edilir. 1879'da yayınladığı
devrim niteliğindeki Begriffsschrift veya Kavram Yazısı
Aristo'dan beri nüfuzunda bir değişiklik olmayan eski Terim Mantığı'nın yerini alarak mantığın tarihinde yeni bir dönemi haber veriyordu. Begriffsschrift bugün matematiğin her alanında kullanılan nicelikleme gibi
Orta Çağ'ın Çoklu Genelleme Problemi'ne çözüm getiren kavramlar ve fonksiyon ve değişkenlerin açık bir şekilde konumlandırılması gibi özellikleriyle temelleri sarstı.
Frege
Önermeler Mantığı ve kendi icadı Yüklem Mantığı'nın aksiyomatikleştirilmesini oluşturan kişidir. Bertrand Russell'ın Tarifler Teorisi ve Russell ile Alfred North Whitehead'in Principia Mathematica 'sı için son derece temel bir kavram olan nicelikleme de yine Frege'ye aittir. Çalışmaları kendi döneminde geniş ölçüde tanınmamış ve fikirleri
özellikle Giuseppe Peano ve Russell gibi
etkilediği insanlar aracılığıyla yayılmıştır. Ludwig Wittgenstein ve Edmund Husserl da felsefî açıdan etkilediği kayda değer insanlardır.
Frege
en temelinde önerme'nin fonksiyon-argüman analizi
özel isimlerin anlam ve gönderim tefriki
kavram ve nesne tefriki ve bağlam prensibinin geliştirilmesi bulunan
Lisan Felsefesi'ne yaptığı derin sistematik katkılarla Analitik Felsefe'nin kurucularından sayılır. Edmund Husserl ve Max Schröder gibi zamanının önde gelen birçok mantıkçı ve felsefecisiyle yazışmıştır.
Frege
mantıkçılığın
matematiğin mantığa indirgenebileceği düşüncesinin önde gelen ilk savunucusudur. Grundgesetze der Arithmetik isimli çalışmasında
aritmetiğin kanunlarını mantıktan çıkarmaya tevessül eder. (Masraflarını kendi karşıladığı) ilk cildi yayınladığında
Russell
ismiyle anılan paradoksu keşfetmiş ve Grundgesetzenin aksiyomlarının bu çelişkiye yol açtığını ifade etmiştir. Frege
bu paradoksun varlığını kabul edip
kitabın ikinci cildinin ek kısmında bu soruna yol açtığını düşündüğü aksiyomu belirtmişse de
aksiyomlarında tatmin edici bir değişikliğe gidememiştir. Russell ve John Von Neumann'ın sonraki çalışmalarında
bu problemin nasıl çözümleneceği yer almıştır.
Buna ve Russell'ın Frege'ye olan övgüsündeki cömertliğe karşın
yaşamı boyunca üne kavuşmamış ve --Tractatus ve Felsefî Soruşturmalar'da fikirleri Frege'nin mantık ve dil alanındaki kavramları etrafında dönen-- Ludwig Wittgenstein üzerindeki etkisi olmasa
bir filozof olarak değerinin hiçbir zaman anlaşılmayabileceği düşünülmüştür.
Frege üzerindeki önemli otoriteler arasında Michael Dummett
Günther Patzig
Hans Sluga
Terence Parsons ve Vincent Riolo sayılabilir.
Önemli Eserleri
- Begriffsschrift (Kavram Yazısı)
eine der arithmetischen nachgebildete Formelsprache des reinen Denkens
Halle a. S.
1879
- Die Grundlagen der Arithmetik (Aritmetik'in Temelleri): eine logisch-mathematische Untersuchung über den Begriff der Zahl
Breslau
1884
- "Funktion und Begriff" (Fonksiyon ve Kavram): Talk given in a Meeting on January 9
1891 of the Jenaischen Gesellschaft für Medizin und Naturwissenschaft
Jena
1891
- "Über Sinn und Bedeutung" (Anlam ve Gönderim Üzerine)
in Zeitschrift für Philosophie und philosophische Kritik
C (1892): 25-50
- "Über Begriff und Gegenstand" (Kavram ve Nesne Üzerine)
in Vierteljahresschrift für wissenschaftliche Philosophie
XVI (1892): 192-205
- Grundgesetze der Arithmetik (Aritmetik'in Temel Kanunları)
Jena: Verlag Hermann Pohle
Band I (1893)
Band II (1903)
- Was ist eine Funktion? (Fonksiyon Nedir?)
in Festschrift Ludwig Boltzmann gewidmet zum sechzigsten Geburtstage
February 20 1904
S. Meyer (ed.)
Leipzig
1904
pp. 656-666
- "Der Gedanke" (Düşünce) Eine logische Untersuchung
in Beiträge zur Philosophie des Deutschen Idealismus I (1918-1919): 58-77
- "Die Verneinung" (Değilleme / Nefy / Negasyon)
in Beiträge zur Philosophie des deutschen Idealismus I (1918-1919): 143-157
- "Gedankengefüge" (Bileşik Düşünce)
in Beiträge zur Philosophie des Deutschen Idealismus III (1923): 36-51
- Frege bu makalelerden son üçünü Mantıksal Araştırmalar adıyla yayınlamak amacındaydı. 1975'te
ölümünden sonra en azından İngilizce tercümeleri Logical Investigations adıyla yayınlanmıştır.
Syst3m
Açık Profil bilgileri
Syst3m nickli üyeye özel mesaj gönderin
Syst3m´nin Web Sitesini ziyaret edin
Syst3m nickli üyeye ait bütün mesajları arattır