Bir düşünün: çocukluğunuzdan bu yana yaşadığınız her günü en ince detayına kadar hatırlıyor olsaydınız hayatınız neye dönerdi?






Jill Price 8 yaşından beri yaşadığı her günü ayrıntılarıyla hatırlıyor. 2008 yılının bitmesine daha yedi ay varken bu yılın en tuhaf kitabını ilan etmek biraz garip bir fikir. Ancak 42 yaşındaki Kaliforniyalı Jill Price’ın The Woman Who Can't Forget (Unutamayan Kadın) adlı kitabı kesinlikle bu ünvana aday.

Bir düşünün: çocukluğunuzdan bu yana yaşadığınız her günü en ince detayına kadar hatırlıyor olsaydınız hayatınız neye dönerdi?

Kaliforniya Üniversitesi’nde nörobiyoloji profesörü James L. McGaugh ilk olarak 2006 yılında kamuyouna tanıttığı Jill Price üzerinde yaptığı sayısız deney ve araştırmalardan sonra ‘hipertimestik sendromu’ tanısı koydu. Yani buna ‘aşırı gelişmiş hafıza’ diyebiliriz.

Jill Price’ın hafızası, listeler, isimler ve numaralar ezberlemekle ilgili değil. Hatta kendisi ortalama bir öğrenciydi. Ancak kendi yaşadığı her olayı günü gününe, adeta aklında ayrıntılı bir günlük tutarmışçasına hatırlıyor.

Price'ın hafızası ‘şaşırtıcı’ derecede netlikte kayıtlarına 1974 yılında, yani Price 8 yaşındayken başlamış. 1980’den bugüne kadar olan anılarıysa neredeyse mükemmel düzeyde bir kesinliğe sahip. Ona 30 yıl önce bir günü sorduğunuzda anında cevap alıyorsunuz. Söz gelişi 19 Ekim 1979’ta ne yaşadığını sorarsanız “ 19 Ekim 1979 Cum günü öğleden sonra okuldan döndüm ve eve gelince ilk iş sıcak bir çorba içtim. Çünkü o gün soğuktu” cevabını alıyorsunuz.

UYDURMUYOR

19 Ekim 1979’un bir Cuma günü olduğunu herhangi bir takvime bakarak teytit etmek zor değil. O gün Los Angeles’taki hava durumunu araştırmak biraz daha vakit alabilir ama meteoroloji kayıtlarına bakarsanız Los Angeles’ta o gün ortalamanın altında bir ısı olduğunu göreceksiniz. (günün en yüksek sıcaklığı 18 derece celcius)
Jill Price bunları uydurmuyor veya yanıltıcı şekilde numara yapmıyor. Hatırlayamadığı detaylar olursa bunu söylemekten çekinmiyor zaten.

McGaugh ilk defa Jill Price ile karşılaştığında buna benzer başka bir insan daha tanımamıştı. Ancak aradan geçen yıllarda iki ayrı örnekle daha tanışma şansı buldu: Birisi 51 yaşındaki radyo sunucusu Brad Williams ki onun otobiyografik hafızası 4 yaşına kadar uzanıyor.

Bu sıra dışı insanlara bu yeteneği veren şeyin ne olduğunu bilmiyoruz. Jill Price ise bu yeteneğin bir ilahi lütuf mu yoksa bir lanet mi olduğuna karar veremediğini söylüyor. İdari asistan olarak çalıştığı hukuk firmasında bazen hafıza yeteneği işine yarıyor. Ancak çoğu kere hiç hoş olmayan anılar da çok düzensiz ve rasgele bir şekilde birden aklına üşüşmekte.

“Düşünsenize, bir dostunuzla ettiğiniz her kavgayı, kalbinizi kıran her olayı ve yaptığınız he r aptalca hatayı sürekli ve tekrar tekrar hatırlayabiliyorsunuz. Daha çocukluğumdan beri annemle babamın daha önce söyledikleri şeylerdeki hatalarını bulur söylerdim. Anlayacağınız gibi, hiç de hoş bir çocukluk geçirmedim bu yüzden” diyor Jill Price.

Newsweek dergisinin kitap eleştirmeni Jerry Adler ise bu kitap için “Her ne kadar ilginç bir takım düşünce egzersizleri için bize ilham kaynağı olsa da, estetik açıdan ele alındığında bu kitap çok sıkıcı bir anılar bütünü olarak nitelendirilebilir. Azıcık hayalgücü ve yaratıcılığı olan bir yazar eldeki bu malzemeyle çok daha iyi bir kitap yazabilirdi diye düşünmekten kendiniz alamıyorsunuz” şeklinde görüş belirtiyor