Çocuk ve İnternet

Bugün internet kullanımının yaygınlaşması internete girme yaşını okul öncesi dönemlere kadar düşürdü. Önceden tedbir! İç kontrollü çocuklarımızın olması! Bunlar hiç de zor şeyler değiller.

Çocukların bizden çok daha hızlı öğrendiği gerçeğini göz ardı edemeyiz. Biz bilgisayarın tuşlarına acemice basmaya çalışırken onlar kendilerine web sitesi bile kurabilmektedir. Onların zararlı olana değil faydalı olana meyletmesini istiyorsak aslî görevimiz olan bilgilendirme ve kontrol mekanizmasını devreye sokmalıyız. Anne baba olarak bu görevleri başarıyla uygulayabilmemiz için de bilgisayar kullanımı ve internet konusunda ciddî biçimde bilgilenmeliyiz. Sürekli internetteki gelişimleri takip etmeliyiz.

Diyalog eksikliği, merak ya da tesadüfler vesilesiyle çocuğumuz sanal arkadaşlıklar kurmuş olabilir. Sanal arkadaşlar da aslında gerçek insanlar olduklarına göre tıpkı gerçek arkadaşları hakkında konuştuğumuz gibi sanal arkadaşlıkları hakkında da konuşmalıyız. Sanal dünyada edinilen arkadaşlarla gerçek dünyada buluşmamaları gerektiği konusunda anlaşmak gerekir, bunun tehlikeleri olabilir. İnternete girmek, MSN'de arkadaşlarla konuşmak demek asla gerçek hayattan kopma noktası da demek olmamalıdır. Gerçek arkadaşlıkların yerini sanal arkadaşlıkların almaması gerekir. Sanal arkadaşlıklar zahmetsiz gibi gözükse de ilerleyen dönemlerde insan ilişkilerinde görülen tüm sorunların sanal dünyada da devam ettiği gerçeğiyle tanışılır. Üstelik sanal dünya bir şekilde alışkanlık da yapar. Çünkü iletişim kolaydır, zahmetsizdir. İletişimin en önemli şartı yüz yüze bakmak, vücut dilinden gelen bildirimleri alabilmektir. Bu geribildirimleri almak sanal ortamda mümkün olmaz. Herkesin kendine göre bir çevresi ve arkadaşlıkları vardır. Bu kişilerle zaman zaman sorunlar yaşayabilir. Sanal dünyada kişilerin kendi karakterlerini saklama şansı daha fazladır ve hayalî bir dünya sunar insanlara. İnsanlar hep yardımsever, karakter sahibi olarak tanıtırlar kendilerini. Gerçek hayatta ise böylesi yüceltilmiş karakterler bulunmaz. Çünkü insanlar melek değildir. Zaten bu kişilerle buluşma gerçekleştiğinde çoğu ilişki hayal kırıklığıyla sonuçlanır ve kısa zamanda sona erer. İnternetin bu büyülü havasını kullanan kötü niyetli kişiler özellikle okul çağındaki çocukları kandırarak kendilerine bağlarlar. Özellikle ergenlik çağındaki çocuklar evdeki sıkıntılarını, gerilimlerini anlattığında onlara bir dost gibi sinsice yaklaşarak kullanmaya çalışırlar. Genç bir kez bunların tuzağına düşerse kolay kolay kurtulamaz. Güncel haberlerde çocuk pornosunun ağına düşen ya da evden kaçan çocukları görmekteyiz. Bunlara şaşmamak gerekir. İnternetin kendine has büyülü bir havası vardır ve gerçekleri olduğundan çok daha farklı gösterir. Karşılıklı sanal konuşmalarda heyecanın büyüsüne kapılan çocuk hem arkadaşlık ihtiyacını kolay yoldan gidermiş olur, hem de yeni ve ailesinin bilmediği şeyleri internet yoluyla öğrenebildiği için ailesini küçük, internetteki diğer kişileri ise ulaşılmaz görmeye başlar. Zamanla bu kişilere ulaşmak, onlarla buluşmak için içinde dayanılmaz bir istek oluşmaya başlar. İşte tehlike buradan sonra başlar.

Çocuklarımızla iletişimi koparmamız gerekir. Diyaloglarımız paylaşmaya yönelik değilse ne anlamı kalır ki, bir düşünsenize. Onlara sürekli müdahale etmek, her işlerine karışmak bizleri onların gözünde sevimsiz bir hale getirir ve genellikle ters teper. Arkadaşça yaklaşarak hangi sitelere girdiklerini, hangi kişilerle ne gibi konular konuştuklarını öğrenmek gerekir. Ama bunu yaparken amacımız sadece onları internetin karanlık yüzünden korumak olmalıdır. Onları suçlamak, aşağılamak, dersleriyle ilgili internete bağlı yorumlar getirmek onları bizden uzaklaştırmaya yetecektir. Bu yüzden internete bir sınırlandırma getireceksek bunu baştan yapmak daha doğru olur. Böylece belirli saatte internete girme alışkanlığı pekişir. Hem de çatışmalarımızı yarı yarıya azaltmış oluruz. Yararlı siteleri araştırıp onunla bu siteleri paylaşmamız da site seçimlerinde etkili olacaktır. Bu siteleri seçerken, onların zevklerine ve isteklerine uygun olmasına dikkat etmelidir.

Çocuklarımızı sağlıklı cinsellik konusunda bilgilendirmek, çocuk pornocularının tuzaklarından da kurtulmalarını sağlayacaktır. Normalin ne olduğunu bilmeleri çocuklar için anormal davranışlara sapmamaları için yararlı bir durumdur. Ayrıca çocuğunuz internet ortamında taciz edilmişse bu sözleri içeren tüm e-posta iletilerini kaydedin ve e-posta servis sağlayıcınıza iletin. Çoğu sağlayıcının tacizi yasaklayan kullanım ilkeleri vardır. İnternet erişimine bazı sınırlamalar getiren filtreleri ise yazılım ve paket program satan firmalardan edinebilirsiniz.

İnterneti kendimiz kullanırken yaptığımız uygulamalar çocuklarımız için model teşkil etmektedir. Yapmamız gereken belli kuralları ona öğretmek olmalıdır. İnternette tanıştığı kişilere özel bilgilerini vermemek, açılır pencereleri engelleyen yazılımlar kullanmak, çevrimiçi durumunda kişisel bilgilerini içermeyen rumuzlar bulmasına yardımcı olmak gerekir. Sık kullanılanlar listesine eğer çocuğunuzun girmesini istediğiniz siteleri eklerseniz onun da sizin de içiniz rahat edecektir. Bu siteleri seçerken onun zevklerini ve seçimlerini göz önünde tutmanız gerekir. Bilgisayarı çocuğunuzun odasına değil hepinizin bulunduğu ortamlara koymaya çalışın. İnternet zararlı siteleri filtreleyecek araçları kullanın. İnternette karşılaşacakları olumsuz şeyleri size söyleyebilmeleri için açık davranın ve asla eleştirici, baskıcı bir tutum izlemeyin. Böyle bir durumla karşılaşıldığında anlayışlı olacağınızı ona hissettirin. Çocuğunuz sizin onun bilgisayar konusunda haklarını elinden alacağınızı asla düşünmemelidir. Bunu düşünürse her şeyi sizden saklama eğilimine girecektir. Bu tutumlar çocuğunuzu kaybetmekle bile sonuçlanabilir. Çocuklarınızı gizlilik konusunda eğitin. Hatta internet için ev kurallarını beraberce oluşturun. Nelere izin verdiğinizi açık açık belirleyin. Ve bu kuralları koyma amacınızı da konuşun. Örneğin çocuğunuzun web kamerası kullanmasının tehlikeli olduğunu düşünüyorsanız bu konuda yasak koyabilir, eve almayabilirsiniz. Nedenlerini açıklamayı ihmal etmeyin, bu konuda açık olun.
İzinsiz müzik ya da dosya yüklemek konusunda anlaşın. Daha ileriki yaşlarda internetten izinsiz bir şey satın alma konusunda etraflıca konuşun. Kredi kartı ve özel bilgileri paylaşmanın yol açacağı zararlar konusunda bilgilendirme yapın.

Sanal da olsa insanlar bir müddet sonra kişiliklerini ortaya koyarlar. Gerçek dünyada olduğu kadar sanal dünyada da dürüst, dedikodudan, iftiradan kaçınan karakterli, düzgün cümleler kuran bir insan olunması gerektiğini çocuklarınızla konuşun. Sohbet odalarında özel değil genelde konuşmaları gerektiğini belirtin. Gerçek dünyada ahlâkî konularda koyduğunuz kurallar sanal dünyada da geçerlidir, bunun onlar tarafından da kavranmasını sağlayın.

Bilgi, iki yönü keskin bir kılıca benzer İnternet, teknolojinin her dalında olduğu gibi yanlış kullanıldığı takdirde insana zarar verebilir. Oysa ki, dikkatli kullanıldığı takdirde verebilecekleri sınırsızdır.
Sınırsız bilgiden sorunsuz paylaşımlar edinmeniz dileğiyle.