eLanuR
12 December 2008, 16:33
Bakterilerin gelişmeleri ve üremeleri için bulundukları sıvı veya katı ortamdan gıda alarak beslenmeleri gerekir.Besi yerinde bulunan maddelerin türce ve sayıca fazla ve aynı zamanda mikropların yararlanabileceği bir kimyasal yapıda olmalarıda lazımdır.
Doğada çok çeşitli beslenme özelliği gösteren mikroorganizmalar bulunduğundan bunlara özel ayrı besin gereksinimlerinin olacağı bellidir.Mikropların ihtiyaç duyduğu gıda maddelerinin kimyasal yapı bakımından biri inorganik[Only Registered Users Can See Links]ğeri organik olmak üzere 2 tiptir.
1. İnorganik Maddeler :
· Oksijen ( O2 ) : Bakteriler oksijene olan gereksinimlerine göre Aerobik[Only Registered Users Can See Links]ültatif[Only Registered Users Can See Links] olmak üzere 4’e ayrılırlar.
Aerobik bakteriler üremeleri için havada bulunan oksijene gereksinim duyarlar.Bunlar oksijensiz ortamlarda üreyemezler veya üremeleri çok zayıf olur.Bacillus anthracis[Only Registered Users Can See Links] tuberculasis[Only Registered Users Can See Links] ruckeri[Only Registered Users Can See Links] ordalii ve birçok bakteri aerobiktir.
Fakültatif organizmalar kendilerinde bulunan özel enzimatik yapı nedeni ile hem aerobik hemde anaerobik koşullarda üreyebilirler.Entero bakterilerin birçoğu fakültatif bakterilerdir.
Mikro-aerofilik bakterilerin üremesi için ortamdaki oksijenin azaltılması gerekmektedir.Labratuvarlarda bu amaçla % 10 CO2 kullanılır.Brucella abortus[Only Registered Users Can See Links] fetus ilk izolasyonlarında ortam havasına % 10 CO2 ilave edilerek üretilirler.
Anaerobik mikroplar oksijenin toksit etkisinden dolayı oksijeni çıkartılmış besi yerlerinde veya oksijen ihtiva etmeyen ortamlarda gelişebilirler.Clostridium ’lar bu tip bakterilerdendir.
· Karbondioksit ( CO2 ) : Mikroorganizmaların çoğu havada bulunan kadar karbondioksit’e gereksinim duyarlar.Fazlası genellikle gelişme ve üreme üzerinde olumsuz etki yapar.Ancak bazı bakteriler oksijenin az[Only Registered Users Can See Links]şılık karbondioksidin normal havada bulunanınkinden fazla olduğu durumlarda izole edilir.
· Karbon ( C ) : Bakterilerde bulunan mikro ve makro moleküllerin yapısına girdiğinden ihtiyaç duyulan önemli bir elementtir.
· Nitrojen ( N2 ) : Bu madde bakterilerdeki çeşitli moleküllerin yapısına girmesi yanısıra[Only Registered Users Can See Links] aynı zamanda enzimler[Only Registered Users Can See Links]üretme faktörleri[Only Registered Users Can See Links]ükleil asitlerdeki pürin ve primidin bazlarında bulunur.Bu nedenle çok önemli bir elementtir ve bakteriler bunu çeşitli kaynaklardan temin ederler.
Bakterilerin nitrojene olan gereksinimleri genellikle değişiklik gösterir.Bazı bakteriler havadaki gaz halinde bulunan nitrojeni fixe ederek bundan organik madde elde edebilirler.Azatobacteri ’lerde durum böyledir.
· Su ( H2O ) : Bakteri metabolizması ve gelişmesi su ile çok yakından ilişkilidir.Su olmayan veya yeterince bulunmayan ortamlarda gıda alış-verişi[Only Registered Users Can See Links] bakteri içinde sentezlenen enzimlerin ve metabolidlerin dışarı çıkması güçleşir ve hatta durabilir.Bu durum bakterilerin ölümüne neden olabilir.
Katı ortamlarda bulunan gıdaların koloni içindeki mikroplara ulaşması difüzyon ile olur.Bu gıda girişide su ile olduğundan suyun beslenmedeki önemi belirgin olarak ortaya çıkar.Bakteri hücresi içindeki suyun düzeyi dış ortamla yakından ilişkilidir.Bakterinin yapısında % 70-90 oranında su bulunur.Bu miktarın sabit tutulması ve devam ettirilmesi gerekir.
Bakterilerin kuruluğa dayanıklılığı türler arasında değişiklikler gösterir.Spirocheata[Only Registered Users Can See Links] gibi türler kısa zamanda ölebilir.E.coli[Only Registered Users Can See Links] susuzluğa daha dayanıklıdır.Sporlarda ise su oranı % 5-20 arasındadır.
· Diğer Elementler : Bakterilerdeki mikro ve makro moleküllerin yapısına giren ve ihtiyaç gösteren inorganik elementler mikroplar arasında değişiklik gösterir.En çok gereksinim duyulanlar Fosfor[Only Registered Users Can See Links]ükürt ve Kalsiyum’dur.
Daha az olarakta Demir[Only Registered Users Can See Links]ır[Only Registered Users Can See Links]Çinko’dur.Bunlar iz elementlerdir.İz elementler enzimler için birer kofaktör olup[Only Registered Users Can See Links] aktivitesi için gereklidirler.Besi yerine inorganik fosfatlar halinde katılan fosforun besi yerinde oluşturduğu Buffor (tampon) etkisi ve ayrıca metabolizma içinde önemli olması gibi nedenlerle bakteriler arasında çok ihtiyaç duyulur.
Enerji isteyen sentez olayları içinde enerjice zengin bağlar taşıyan ADP ve ATP gibi fosfat moleküllerinden yararlanılır.Nükleik asitlerin ve koenzimlerin yapısında da fosfat molekülleri bulunmaktadır.
2. Organik Maddeler :
· Vitaminler : Vitaminler koenzimlerin yapısına giren ve bunların prekürsörü olan madelerdir.Bakteriler genellikle vitaminleri sentez edemezler ve bunları ihtiyaçlarına göre ortamdan alırlar.Ancak mayaların B vitaminlerini sentezlemeleri özelliği vardır.Bu nedenle üremeyi hızlandırmak için besi yerlerine katılırlar.
Thiamin (B1 vit.)[Only Registered Users Can See Links] enziminin yapısında bulunan vitamin B1’in aktif bir molekülüdür.Biyotin (H vit.) cokarboksilasyon yağ asitleri metabolizmasında ve bazı aminoasitlerin Deaminasyonu vazifesinde rol alan bir koenzimdir.
Bunlardan başka Riboflarin (B2 vit.)[Only Registered Users Can See Links] (B6 vit.)[Only Registered Users Can See Links]
Siyanokobalamin (B12 vit.)[Only Registered Users Can See Links] Asit bakterilerin metabolizmasında önemli rollere sahip olan organik maddelerdendir.
Üretme Faktörleri
İnositol[Only Registered Users Can See Links] ve actinomycesler - Coli[Only Registered Users Can See Links] ve Mycoplazmalar – Siterol[Only Registered Users Can See Links] ve Permin bazı bakteriler tarafından ihtiyaç duyulan faktörlerdir.
Doğada çok çeşitli beslenme özelliği gösteren mikroorganizmalar bulunduğundan bunlara özel ayrı besin gereksinimlerinin olacağı bellidir.Mikropların ihtiyaç duyduğu gıda maddelerinin kimyasal yapı bakımından biri inorganik[Only Registered Users Can See Links]ğeri organik olmak üzere 2 tiptir.
1. İnorganik Maddeler :
· Oksijen ( O2 ) : Bakteriler oksijene olan gereksinimlerine göre Aerobik[Only Registered Users Can See Links]ültatif[Only Registered Users Can See Links] olmak üzere 4’e ayrılırlar.
Aerobik bakteriler üremeleri için havada bulunan oksijene gereksinim duyarlar.Bunlar oksijensiz ortamlarda üreyemezler veya üremeleri çok zayıf olur.Bacillus anthracis[Only Registered Users Can See Links] tuberculasis[Only Registered Users Can See Links] ruckeri[Only Registered Users Can See Links] ordalii ve birçok bakteri aerobiktir.
Fakültatif organizmalar kendilerinde bulunan özel enzimatik yapı nedeni ile hem aerobik hemde anaerobik koşullarda üreyebilirler.Entero bakterilerin birçoğu fakültatif bakterilerdir.
Mikro-aerofilik bakterilerin üremesi için ortamdaki oksijenin azaltılması gerekmektedir.Labratuvarlarda bu amaçla % 10 CO2 kullanılır.Brucella abortus[Only Registered Users Can See Links] fetus ilk izolasyonlarında ortam havasına % 10 CO2 ilave edilerek üretilirler.
Anaerobik mikroplar oksijenin toksit etkisinden dolayı oksijeni çıkartılmış besi yerlerinde veya oksijen ihtiva etmeyen ortamlarda gelişebilirler.Clostridium ’lar bu tip bakterilerdendir.
· Karbondioksit ( CO2 ) : Mikroorganizmaların çoğu havada bulunan kadar karbondioksit’e gereksinim duyarlar.Fazlası genellikle gelişme ve üreme üzerinde olumsuz etki yapar.Ancak bazı bakteriler oksijenin az[Only Registered Users Can See Links]şılık karbondioksidin normal havada bulunanınkinden fazla olduğu durumlarda izole edilir.
· Karbon ( C ) : Bakterilerde bulunan mikro ve makro moleküllerin yapısına girdiğinden ihtiyaç duyulan önemli bir elementtir.
· Nitrojen ( N2 ) : Bu madde bakterilerdeki çeşitli moleküllerin yapısına girmesi yanısıra[Only Registered Users Can See Links] aynı zamanda enzimler[Only Registered Users Can See Links]üretme faktörleri[Only Registered Users Can See Links]ükleil asitlerdeki pürin ve primidin bazlarında bulunur.Bu nedenle çok önemli bir elementtir ve bakteriler bunu çeşitli kaynaklardan temin ederler.
Bakterilerin nitrojene olan gereksinimleri genellikle değişiklik gösterir.Bazı bakteriler havadaki gaz halinde bulunan nitrojeni fixe ederek bundan organik madde elde edebilirler.Azatobacteri ’lerde durum böyledir.
· Su ( H2O ) : Bakteri metabolizması ve gelişmesi su ile çok yakından ilişkilidir.Su olmayan veya yeterince bulunmayan ortamlarda gıda alış-verişi[Only Registered Users Can See Links] bakteri içinde sentezlenen enzimlerin ve metabolidlerin dışarı çıkması güçleşir ve hatta durabilir.Bu durum bakterilerin ölümüne neden olabilir.
Katı ortamlarda bulunan gıdaların koloni içindeki mikroplara ulaşması difüzyon ile olur.Bu gıda girişide su ile olduğundan suyun beslenmedeki önemi belirgin olarak ortaya çıkar.Bakteri hücresi içindeki suyun düzeyi dış ortamla yakından ilişkilidir.Bakterinin yapısında % 70-90 oranında su bulunur.Bu miktarın sabit tutulması ve devam ettirilmesi gerekir.
Bakterilerin kuruluğa dayanıklılığı türler arasında değişiklikler gösterir.Spirocheata[Only Registered Users Can See Links] gibi türler kısa zamanda ölebilir.E.coli[Only Registered Users Can See Links] susuzluğa daha dayanıklıdır.Sporlarda ise su oranı % 5-20 arasındadır.
· Diğer Elementler : Bakterilerdeki mikro ve makro moleküllerin yapısına giren ve ihtiyaç gösteren inorganik elementler mikroplar arasında değişiklik gösterir.En çok gereksinim duyulanlar Fosfor[Only Registered Users Can See Links]ükürt ve Kalsiyum’dur.
Daha az olarakta Demir[Only Registered Users Can See Links]ır[Only Registered Users Can See Links]Çinko’dur.Bunlar iz elementlerdir.İz elementler enzimler için birer kofaktör olup[Only Registered Users Can See Links] aktivitesi için gereklidirler.Besi yerine inorganik fosfatlar halinde katılan fosforun besi yerinde oluşturduğu Buffor (tampon) etkisi ve ayrıca metabolizma içinde önemli olması gibi nedenlerle bakteriler arasında çok ihtiyaç duyulur.
Enerji isteyen sentez olayları içinde enerjice zengin bağlar taşıyan ADP ve ATP gibi fosfat moleküllerinden yararlanılır.Nükleik asitlerin ve koenzimlerin yapısında da fosfat molekülleri bulunmaktadır.
2. Organik Maddeler :
· Vitaminler : Vitaminler koenzimlerin yapısına giren ve bunların prekürsörü olan madelerdir.Bakteriler genellikle vitaminleri sentez edemezler ve bunları ihtiyaçlarına göre ortamdan alırlar.Ancak mayaların B vitaminlerini sentezlemeleri özelliği vardır.Bu nedenle üremeyi hızlandırmak için besi yerlerine katılırlar.
Thiamin (B1 vit.)[Only Registered Users Can See Links] enziminin yapısında bulunan vitamin B1’in aktif bir molekülüdür.Biyotin (H vit.) cokarboksilasyon yağ asitleri metabolizmasında ve bazı aminoasitlerin Deaminasyonu vazifesinde rol alan bir koenzimdir.
Bunlardan başka Riboflarin (B2 vit.)[Only Registered Users Can See Links] (B6 vit.)[Only Registered Users Can See Links]
Siyanokobalamin (B12 vit.)[Only Registered Users Can See Links] Asit bakterilerin metabolizmasında önemli rollere sahip olan organik maddelerdendir.
Üretme Faktörleri
İnositol[Only Registered Users Can See Links] ve actinomycesler - Coli[Only Registered Users Can See Links] ve Mycoplazmalar – Siterol[Only Registered Users Can See Links] ve Permin bazı bakteriler tarafından ihtiyaç duyulan faktörlerdir.